توحید صفاتی در کلام اسلامی: تفاوت میان نسخه‌ها

{{مدخل مرتبط

| موضوع مرتبط = توحید صفاتی

}}

توحید صفاتی به معنای [[یگانگی]] ذات و صفات [[خداوند]] است. صفات [[خداوند]]، حقایقی غیر از ذات نیستند تا [[ذات خدا]] بدانها اتصاف یابد؛ بلکه صفات [[خدا]]، عین یکدیگرند و عین ذات او. این آموزه را "عینیت صفات با ذات" می‌نامند. [[اختلاف]] ذات با صفات و نیز [[اختلاف]] صفات با یکدیگر، از محدودیت ذات سرچشمه می‌گیرد؛ اما نامحدود بودن [[خداوند]]، [[اختلاف]] در ذات و صفات را بر نمی‌تابد. [[توحید صفاتی]] همانند [[توحید ذاتی]]، از اصول [[معارف اسلامی]] و عالی‌ترین‌ اندیشه‌های بشری است که نمودی ویژه در [[تشیع]] دارد<ref>مجموعه آثار، ۲/ ۱۰۱؛ التوحید، ۱/ ۱۳۹.</ref>. در برابر [[شیعه]] و بیشترینه [[معتزله]]- که به عینیت صفات با ذات معتقدند- [[اشاعره]] صفات را زائد بر ذات می‌دانند<ref>[[فرهنگ شیعه (کتاب)|فرهنگ شیعه]]، ص 202.</ref>.

برخی از معتزلیان به "[[نیابت]]" ذات از صفات معتقدند؛ بدین معنا که آنچه از صفات [[ظهور]] می‌یابد، از ذات نیز ظاهر می‌شود نه آنکه ذات به واقع دارای این صفات باشد. اینان را "نفاة"- کسانی که صفات خدارا نفی می‌کنند- می‌گویند<ref>محاضرات فی الالهیات‌، ۶۲.</ref><ref>[[فرهنگ شیعه (کتاب)|فرهنگ شیعه]]، ص 202.</ref>.

"[[توحید صفاتی]]" از جمله مباحث [[خداشناسی]] است که فرقه‌های [[اسلامی]] درباره آن اختلاف‌نظر دارند. بحث برانگیزترین آنها [[نظریه]]"[[اشاعره]]" است که به زیادت صفات بر ذات قائل بودند<ref>اشاعره می‌‌گویند صفات الهی زائد بر ذات و ملازم با آن بوده و در نتیجه قدیم و ازلی است. به بیان دیگر، صفات ذاتی نه عین ذات و نه غیر آن است. (عضدالدین ایجی، شرح المواقف، ص۴۷ - ۴۶).</ref>.

حکما می‌‌خواهند با حفظ احدیت ذات، نفی هرگونه کثرتی در مرتبه ذات واجب‌الوجود، [[حقیقت]] صفات واجب‌الوجود را اثبات کنند، و نیز ثابت کنند که آن صفات، واقعاً و بدون هیچ شائبه مجاز، در ذات واجب‌الوجود وجود دارد. و این صفات در ممکن‌الوجود مستلزم کثرت است؛ ولی در [[واجب]] مستلزم هیچ‌گونه کثرتی نیست<ref>مطهری، الهیات شفا، ج۲، ص۱۴۲ - ۱۳۸، همو، مقدمه‌ای بر جهان‌بینی اسلامی، ج۲، ص۴۰ - ۳۸؛ همو، خدمات متقابل اسلام و ایران، ج۱ و ۲، ص۲۲۳؛ همو، تکامل اجتماعی انسان (هدف زندگی)، ص۱۱۷.</ref>.<ref>[[مسلم محمدی|محمدی، مسلم]]، [[فرهنگ اصطلاحات علم کلام (کتاب)|فرهنگ اصطلاحات علم کلام]]، ص ۸۶.</ref>

== منابع ==

{{منابع}}

# [[پرونده:10119661.jpg|22px]] [[مسلم محمدی|محمدی، مسلم]]، [[فرهنگ اصطلاحات علم کلام (کتاب)|'''فرهنگ اصطلاحات علم کلام''']]

{{پایان منابع}}

== پانویس ==

{{پانویس}}

[[رده:توحید صفات]]