جندب بن عبدالله: تفاوت میان نسخه‌ها

== آشنایی اجمالی ==

[[ابن حجر]]<ref>ابن حجر، الاصابه ج۱، ص۶۱۲.</ref> گوید: [[اهل کوفه]] به او [[جندب بن عبدالله]] و [[اهل بصره]] به او [[جندب بن سفیان]] می‌‌گفتند. او در [[کوفه]] سکونت کرد سپس با [[مصعب بن زبیر]] به بصره رفت<ref>ابونعیم، معرفة الصحابه، ج۲، ص۵۷۷؛ ذهبی، تاریخ الاسلام، ج۱، ص۹۱.</ref>. [[ابن عبدالبر]]<ref>ابن عبدالبر، الاستیعاب، ج۱، ص۳۲۴.</ref>، [[اسلام]] جندب را دیرهنگام دانسته، می‌گوید: او از [[صحابه]] نخستین نیست، و طبیعی است که مقصود او از قدیم الاسلام، [[اسلام]] [[قبل از هجرت]] [[مسلمانان]] به [[حبشه]] است و منافاتی با اسلام او در [[مدینه]] ندارد. در [[صحابی]] بودن [[جندب]] تردیدی وجود ندارد، ظاهراً در مدینه [[جوانی]] نورس بوده چنان که خود گوید: من در [[زمان رسول خدا]] {{صل}} جوانی رسیده و زورمند شده بودم<ref>ابن حجر، الاصابه ج۱، ص۶۱۲.</ref>. و در [[حدیثی]] دیگر گفته است: ما [[نوجوان]] بودیم و [[رسول خدا]] {{صل}} قبل از [[آموختن]] [[قرآن]] به ما [[ایمان]] آموخت، آنگاه با [[خواندن قرآن]]، بر ایمانمان افزود<ref>ابن عدی، الکامل فی ضعفاء الرجال، ج۱، ص۶۱۲؛ مزی، تهذیب الکمال، ج۵، ص۱۳۹.</ref>. از دوران [[حیات]] او در زمان رسول خدا {{صل}} و [[خلفا]] [[آگاهی]] چندانی نداریم؛ [[ذهبی]]<ref>ذهبی، تاریخ الاسلام، ج۳، ص۵۴۵.</ref> به نقل از [[خلیفة بن خیاط]] گوید: در [[جنگ صفین]] عده‌ای از بدریان در رکاب [[امام علی]] {{ع}} بودند که از جمله آنان [[جندب بن عبدالله]] بود، در حالی که از [[نص کتاب]] خلیفة بن خیاط<ref>خلیفه بن خیاط، الطبقات، ص۱۹۷.</ref>، [[بدری]] بودن وی استظهار نمی‌شود و به ظاهر سن او نیز اقتضای شرکت در [[بدر]] را ندارد، چنان که [[منابع تاریخی]] نیز اشاره‌ای به شرکت وی در بدر نکرده‌اند.

[[عبدالله بن جندب]] در [[زمان]] [[فتنه ابن زبیر]] برای [[عسعس بن سلامه]] (صحابی و [[محدث]]) پیغام فرستاد که عده‌ای از [[برادران دینی]] خود را جمع کن تا برای آنان [[نقل حدیث]] کنم. هنگامی که عده‌ای جمع شدند، عبدالله، جبه زردرنگی را که بر سرش انداخته بود، برداشت و گفت: رسول خدا {{صل}} عده‌ای از مسلمانان را به [[جنگ]] [[مشرکان]] فرستاد. [[اسامة بن زید]]<ref>در سریة غالب بن عبدالله بنگرید: بلاذری، احمد بن یحیی، فتوح البلدان، ج۲، ص۱۱۶.</ref>، شخصی از مشرکان را با آنکه {{متن قرآن|لَا إِلَهَ إِلَّا اللَّهُ}} گفته و اظهار [[مسلمانی]] کرده بود، کُشت، به همین جهت رسول خدا او را [[سرزنش]] کرد و فرمود: با {{متن قرآن|لَا إِلَهَ إِلَّا اللَّهُ}}؛ که [[روز قیامت]] خواهد آمد چه خواهی کرد. أسامه پیوسته سخن [[رسول خدا]] {{صل}} را تکرار می‌کرد. سپس جندب گفت: الان [[فتنه]] بر شما سایه انداخته است. هر کس به پا خیزد فتنه او را دربر می‌گیرد. از جندب پرسیدند: ما الآن چه کنیم؟ گفت: در خانه‌هایتان بنشینید. گفتند: اگر به خانه‌هایمان وارد شدند، چه کنیم؟ گفت: در پستوی خانه‌هایتان بروید. پرسیدند: اگر در پستوی خانه‌هایمان وارد شدند، چه کنیم؟ گفت: عبدالله مقتول باشید به از آن است که عبدالله [[قاتل]] باشید<ref>ابن حجر، الاصابه ج۱، ص۵۶۸؛ طبرانی، المعجم الکبیر، ج۲، ص۱۷۷.</ref>. ظاهراً [[عبدالله بن جندب]] [[فکر]] [[مرجئه]] داشته است. او [[ابوعمران جونی]] را نیز که با [[عبدالله بن زبیر]] [[بیعت]] کرده، قصد [[جنگیدن]] با [[معاویه]] را داشت، منصرف ساخت<ref>ابن اثیر، اسد الغابه ج۵، ص۴۰۲.</ref>. [[عبدالله بجلی]] [[کثیرالروایه]] است. گروهی از بصریان مانند [[حسن بصری]]، [[محمد بن سیرین]]، [[انس بن سیرین]] و گروهی از [[کوفیان]] مانند [[عبدالملک بن عمیر]]، [[اسود بن قیس]] و [[سلمة بن گهیل]] از او [[روایت]] می‌کنند<ref>ابن عبدالبر، الاستیعاب، ج۱، ص۳۲۴</ref>. [[ابن حجر]]<ref>ابن حجر، الاصابه ج۱، ص۶۱۲.</ref> گوید: از [[شامیان]] نیز [[شهر بن حوشب]] از او [[حدیث]] نقل کرده و جندب نیز از طریق [[ابی بن کعب]] و [[حذیفة بن یمان]] از رسول خدا {{صل}} روایت نقل کرده است<ref>ابن اثیر، اسد الغابه ج۱، ص۵۶۷.</ref>.

از [[روایات]] جندب که حسن بصری از طریق ابی بن کعب و حذیفه از رسول خدا {{صل}} نقل کرده یکی این است: {{متن حدیث|مَنْ صَلَّى الصُّبْحَ فَهُوَ في ذِمَّةِ اللهِ، فَانْظُرْ يَا ابْنَ آدَمَ، لا يَطْلُبَنَّكَ اللهُ مِنْ ذِمَّتِهِ بِشَيءٍ}}؛ در [[روز عید قربان]] نیز [[شاهد]] [[خطبه]] رسول خدا {{صل}} بوده و از آن [[حضرت]] نقل کرده است که [[قربانی]] [[روز]] [[عید]] باید پس از [[نماز عید]] باشد<ref>ابن قانع، معجم الصحابه، ج۱، ص۱۴۵.</ref>. [[خطیب بغدادی]]<ref>خیطب بغدادی، تاریخ بغداد، ج۱۳، ص۲۶۰.</ref> روایتی را نقل کرده که در آن آمده است در روز [[جنگ حنین]] [[جندب بن عبدالله]] از بهترین و محبوب‌ترین [[یاران رسول خدا]] {{صل}} پرسید، آن [[حضرت]] نخست [[ابوبکر]] را به عنوان [[قائم مقام]] خود، [[عمر]] را [[حبیب]] و زبان خود و [[عثمان]] را از خود و خود را از عثمان و علی را [[برادر]] و همراه خود خواند. [[علامه امینی]]<ref>امینی، الغدیر، ج۵، ص۳۴۸.</ref> [[روایت]] مزبور را برساخته و [[رجال]] [[سند حدیث]] را [[ضعیف]] و از جاعلان دانسته و گوید: [[خطیب]] که از ابطال مثل این روایت [[سکوت]] کرده به این دلیل بوده که [[اطمینان]] داشته بطلان آن از لحاظ سند و متن بر کسی پوشیده نیست.