حسین بن حکم حبری کوفی: تفاوت میان نسخه‌ها

[[ابوعبدالله حسین بن حکم بن مسلم حبری کوفی]]<ref>ابن ماکولا گفته است: {{عربی|"اما الحبری بکسر الحاء المهملة و فتح الباء المعجمة بواحدة و بالراء فهو سیف بن اسلم الحبری... و الحسین بن الحکم بن مسلم الحبری الکوفی"}}؛ (ابن ماکولا، الاکمال، ج۳، ص۴۰-۴۱)، سمعانی نیز پس از ذکر کسرة «حاء» و فتحه «باء» در این کلمه گفته است: این، منسوب به لباسی است که به آن «الحبرة» گفته می‌شود و حسین بن حکم را در شمار کسانی که به این انتساب مشهورند، آورده است (ر. ک: سمعانی؛ الأنساب، ج۲، ص۲۰۲، و نیز ر. ک: حلّی؛ ایضاح الاشتباه، ص۱۴۵؛ نراقی، عوائد الایام، ص۲۸۸)، برخی به وی «حبری» گفته‌اند (ر. ک: حیری الکوفی، ما نزل من القرآن فی اهل البیت {{عم}}، ص۲۰ و ۲۳). در پشت جلد تفسیری که از وی به چاپ رسیده، وفات وی ۲۸۶ ق ذکر شده، ولی به گفته ذهبی گفته است در سال ۲۸۱ ق وفات کرده است (ر. ک: ذهبی، تاریخ الاسلام، حوادث ۲۸۱-۲۹۰، ص۱۵۸ رقم ۲۲۳).</ref>: برحسب [[اعتقاد]] برخی وی شیعۀ [[زیدی]]، [[ثقه]] و علّامه بوده است <ref>ر. ک: تفسیر الحبری (با مقدمه سید محمد رضا حسینی جلالی)، ص۲۰ و ۳۶-۴۳.</ref>، ولی در منابع رجال‌شناسی کهن [[شیعه]] مانند [[رجال نجاشی]]، [[رجال طوسی]] و [[فهرست طوسی]] و [[رجال کشی]] و... ذکر و معرفی نشده است<ref>فقط‍ در سند نجاشی به کتاب ابو رافع ذکر شده است (ر. ک: رجال النجاشی، ص۶).</ref> و در برخی منابع متأخر از شخصی به نام حسین بن حکم یاد شده<ref>ر. ک: مامقانی، تنقیح المقال، ج۱، ص۴۰ (نتائج التنقیح، رقم ۲۸۹۰) و ص۳۲۵؛ خویی، معجم رجال الحدیث، ج۵، ص۲۲۱.</ref> که معلوم نیست همین شخص باشد.

در شش کتاب صحیح [[اهل تسنن]] نیز از وی [[روایت]] نقل نشده است، ولی [[حاکم نیشابوری]] روایتی را که در سند آن [[حسین بن حکم حبری]] است، طبق شرط‍ [[بخاری]] و [[مسلم]] صحیح دانسته و [[ذهبی]] - رجال‌شناس معروف اهل تسنن - با آن [[مخالفت]] نکرده است<ref>ر. ک: حاکم نیشابوری، المستدرک علی الصحیحین، ج۱، ص۵۰۷.</ref>. برای وی دو تألیف (التفسیر، و المسند) ذکر کرده‌اند<ref>ر. ک: تفسیر الحبری (با مقدمه سید محمد رضا حسینی جلالی)، ص۷۲.</ref> و کتابی با نام [[تفسیر الحبری]] از وی به چاپ رسیده است، ازاین‌رو، می‌توان او را از [[مفسران]] عصر [[غیبت صغرا]] به شمار آورد.<ref>[[علی اکبر بابایی|بابایی، علی اکبر]]، [[تاریخ تفسیر قرآن (کتاب)|تاریخ تفسیر قرآن]]، ص ۴۴۷.</ref>