پرش به محتوا

حفی در قرآن: تفاوت میان نسخه‌ها

۳ بایت اضافه‌شده ،  ‏۲۴ اوت ۲۰۲۲
جز
 
خط ۱۰: خط ۱۰:
گاه یک واژه بر مجموعه‌ای از معانی یا ترکیب چند حالت دلالت دارد، همان‌گونه که واژه شح بر [[حرص]] همراه با [[بخل]] دلالت دارد، حفی نیز به کسی گفته می‌شود که به حال [[آدمی]] [[آگاه]] باشد، به او [[نیکی]] کند، گرامی‌اش بدارد، همواره به او [[عنایت]] داشته باشد و یاریش کند. اگر نام (یا صفت) حفی را به معنای عالم یا [[رحیم]] بدانیم از صفات ذاتی [[خداوند]] خواهد بود و اگر به معنای [[نیکوکار]] بدانیم از صفات فعلی به شمار خواهد آمد. واژه‌های برگرفته از ماده «ح ف و» سه بار در [[قرآن]] آمده است. در یکی از این موارد، واژه [[حفی]] درباره [[خداوند]] به کار رفته است: {{متن قرآن|قَالَ سَلَامٌ عَلَيْكَ سَأَسْتَغْفِرُ لَكَ رَبِّي إِنَّهُ كَانَ بِي حَفِيًّا}}<ref>«گفت: درود بر تو، از پروردگارم برای تو آمرزش خواهم خواست که او با من مهربان است» سوره مریم، آیه ۴۷.</ref>.
گاه یک واژه بر مجموعه‌ای از معانی یا ترکیب چند حالت دلالت دارد، همان‌گونه که واژه شح بر [[حرص]] همراه با [[بخل]] دلالت دارد، حفی نیز به کسی گفته می‌شود که به حال [[آدمی]] [[آگاه]] باشد، به او [[نیکی]] کند، گرامی‌اش بدارد، همواره به او [[عنایت]] داشته باشد و یاریش کند. اگر نام (یا صفت) حفی را به معنای عالم یا [[رحیم]] بدانیم از صفات ذاتی [[خداوند]] خواهد بود و اگر به معنای [[نیکوکار]] بدانیم از صفات فعلی به شمار خواهد آمد. واژه‌های برگرفته از ماده «ح ف و» سه بار در [[قرآن]] آمده است. در یکی از این موارد، واژه [[حفی]] درباره [[خداوند]] به کار رفته است: {{متن قرآن|قَالَ سَلَامٌ عَلَيْكَ سَأَسْتَغْفِرُ لَكَ رَبِّي إِنَّهُ كَانَ بِي حَفِيًّا}}<ref>«گفت: درود بر تو، از پروردگارم برای تو آمرزش خواهم خواست که او با من مهربان است» سوره مریم، آیه ۴۷.</ref>.


واژه حفی در سخنان [[معصوم]] نیز به معنای [[آگاه]]، [[مهربان]] و [[نیکوکار]] آمده است. [[امام علی]]{{ع}} در توصیف [[مؤمن]] می‌فرماید: {{متن حدیث|حَفِيٌّ بِأَهْلِ الْمَسْكَنَةِ}}<ref>الکافی، ج۲، ص۲۲۹.</ref>، «به تهیدستان آگاه و مهربان و نیکوکار است». [[امام حسین]]{{ع}} در [[دعای عرفه]] به خداوند چنین عرض می‌کند: {{متن حدیث|أَمْ كَيْفَ أَخِيبُ وَ أَنْتَ الْحَفِيُّ بِي}}، «چگونه [[ناامید]] شوم، حال آنکه تو نسبت به من آگاه و [[نیکوکاری]]»<ref>بحارالانوار، ج۹۵، ص۲۲۵.</ref> و [[امام سجاد]]{{ع}} نیز خداوند را چنین میخواند: {{متن حدیث|اللَّهُمَّ قَدْ تَعْلَمُ مَا يُصْلِحُنِي مِنْ أَمْرِ دُنْيَايَ وَ آخِرَتِي فَكُنْ بِحَوَائِجِي حَفِيّاً}}<ref>صحیفه سجادیه، دعای ۲۲.</ref>، «خداوندا، بی‌گمان آنچه را که کار [[دنیا]] و [[آخرت]] مرا [[اصلاح]] کند، می‌دانی؛ پس نیازهای مرا به [[نیکی]] برآور». نام حفی در برخی [[روایات]]، از نود و نه نام نیکوی خداوند ([[اسماء حسنی]]) شمرده شده است<ref>بحارالانوار، ج۴، ص۱۸۶.</ref>.
واژه حفی در سخنان [[معصوم]] نیز به معنای [[آگاه]]، [[مهربان]] و [[نیکوکار]] آمده است. [[امام علی]] {{ع}} در توصیف [[مؤمن]] می‌فرماید: {{متن حدیث|حَفِيٌّ بِأَهْلِ الْمَسْكَنَةِ}}<ref>الکافی، ج۲، ص۲۲۹.</ref>، «به تهیدستان آگاه و مهربان و نیکوکار است». [[امام حسین]] {{ع}} در [[دعای عرفه]] به خداوند چنین عرض می‌کند: {{متن حدیث|أَمْ كَيْفَ أَخِيبُ وَ أَنْتَ الْحَفِيُّ بِي}}، «چگونه [[ناامید]] شوم، حال آنکه تو نسبت به من آگاه و [[نیکوکاری]]»<ref>بحارالانوار، ج۹۵، ص۲۲۵.</ref> و [[امام سجاد]] {{ع}} نیز خداوند را چنین میخواند: {{متن حدیث|اللَّهُمَّ قَدْ تَعْلَمُ مَا يُصْلِحُنِي مِنْ أَمْرِ دُنْيَايَ وَ آخِرَتِي فَكُنْ بِحَوَائِجِي حَفِيّاً}}<ref>صحیفه سجادیه، دعای ۲۲.</ref>، «خداوندا، بی‌گمان آنچه را که کار [[دنیا]] و [[آخرت]] مرا [[اصلاح]] کند، می‌دانی؛ پس نیازهای مرا به [[نیکی]] برآور». نام حفی در برخی [[روایات]]، از نود و نه نام نیکوی خداوند ([[اسماء حسنی]]) شمرده شده است<ref>بحارالانوار، ج۴، ص۱۸۶.</ref>.


[[مفسران]] قرآن، واژه حفی را درباره خداوند به معانی [[رحیم]] (مهربان)، عالم ([[دانا]])، لطیف ([[لطف]] کننده)، معتنی (اهمیت دهنده)، مُکرِم (گرامی دارنده)، معین ([[یاور]]) و بار (نیکوکار) دانسته‌اند. [[علامه طباطبایی]] در معنای این واژه می‌نویسد: حفی به معنای آن کس است که نیازهای ریز و درشت را پیگیری می‌کند و یک یک آنها را به نیکی برطرف می‌کند<ref>المیزان، ج۱۴، ص۳۱.</ref>.<ref>[[محمد سلطانی|سلطانی، محمد]]، [[حفی - سلطانی (مقاله)|مقاله «حفی»]]، [[دانشنامه معاصر قرآن کریم (کتاب)|دانشنامه معاصر قرآن کریم]]، ص ۶۳۹.</ref>
[[مفسران]] قرآن، واژه حفی را درباره خداوند به معانی [[رحیم]] (مهربان)، عالم ([[دانا]])، لطیف ([[لطف]] کننده)، معتنی (اهمیت دهنده)، مُکرِم (گرامی دارنده)، معین ([[یاور]]) و بار (نیکوکار) دانسته‌اند. [[علامه طباطبایی]] در معنای این واژه می‌نویسد: حفی به معنای آن کس است که نیازهای ریز و درشت را پیگیری می‌کند و یک یک آنها را به نیکی برطرف می‌کند<ref>المیزان، ج۱۴، ص۳۱.</ref>.<ref>[[محمد سلطانی|سلطانی، محمد]]، [[حفی - سلطانی (مقاله)|مقاله «حفی»]]، [[دانشنامه معاصر قرآن کریم (کتاب)|دانشنامه معاصر قرآن کریم]]، ص ۶۳۹.</ref>
۱۱۸٬۲۸۱

ویرایش