ربیع بن انس بکری بصری خراسانی: تفاوت میان نسخه‌ها

== مقدمه ==

# [[روایات]] و آرای [[تفسیری]] پراکنده‌ای که در [[کتاب‌های تفسیری]] از وی نقل شده است؛ برای نمونه، [[شیخ طوسی]] در [[تفسیر]] {{متن قرآن|الَّذِينَ يُؤْمِنُونَ بِالْغَيْبِ}}<ref>«همان کسانی که «غیب» را باور و نماز را برپا می‌دارند» سوره بقره، آیه ۳.</ref>از وی چنین نقل کرده است: {{عربی|"حكي الربيع بن انس انه قال: الذين يخشون بالغيب وقال معناه يطيعون الله في السر و العلانية"}}<ref>طوسی، التبیان فی تفسیر القرآن، ج۱، ص۵۵.</ref>؛ در تفسیر {{متن قرآن|وَقُولُوا لِلنَّاسِ حُسْنًا}}<ref>«و با مردم سخن خوب بگویید» سوره بقره، آیه ۸۳.</ref> فرموده است: {{عربی|و عن الربیع بن انس {{متن قرآن|وَقُولُوا لِلنَّاسِ حُسْنًا}} أَي مَعْروفاً}}<ref>طوسی، التبیان فی تفسیر القرآن، ج۱، ص۳۳۰.</ref>. نمونه‌های دیگر را در مصادر ذکر شده در پاورقی بنگرید<ref>طوسی، التبیان فی تفسیر القرآن، ج۱، ص۲۷۵، ۴۵۲ و ۳۵۹؛ طبرسی، مجمع البیان، ج۱، ص۱۲۸ (شأن نزول {{متن قرآن|إِنَّ الَّذِينَ كَفَرُوا سَوَاءٌ عَلَيْهِمْ أَأَنْذَرْتَهُمْ}} «بی‌گمان بر کافران برابر است، چه بیمشان دهی یا بیمشان ندهی، ایمان نمی‌آورند» سوره بقره، آیه ۶)؛ مجلسی، بحار الانوار، ج۶۰، ص۱۲۱.</ref>.

گفته‌اند وی از [[قبیله]] [[بکر بن وائل]] و [[اهل بصره]] بوده است. از [[حجاج]] فرار می‌کند و به [[مرو]] می‌رود و تا آخر [[عمر]] در آنجا می‌ماند<ref>ابن سعد، الطبقات الکبری، ج۷، ص۳۶۹؛ مزی، تهذیب الکمال، ج۶، ص۱۲۵.</ref>. از وی نقل کرده‌اند که ده سال یا آنچه [[خدا]] خواست، به نزد حسن رفت‌وآمد داشتم و هرروز از او مطلب جدیدی را می‌شنیدم<ref>رازی، الجرح و التعدیل، ج۳، ص۴۲، رقم ۱۷۷؛ مزی، تهذیب الکمال، ج۶، ص۱۲۶.</ref>.<ref>[[علی اکبر بابایی|بابایی، علی اکبر]]، [[تاریخ تفسیر قرآن (کتاب)|تاریخ تفسیر قرآن]]، ص ۲۱۱.</ref>

از مذهب وی در کتاب‌های رجالی [[شیعه]] سخنی به میان نیامده، ولی [[ابن حجر]] گفته است: او را به [[تشیع]] نسبت داده‌اند<ref>ابن حجر، تقریب التهذیب، ج۱، ص۲۴۳، رقم ۳۱.</ref> و از ابن معین نقل کرده که گفته است: به شیعه [[گرایش]] داشته و در آن افراط‍ می‌کرده است<ref>ابن حجر، تهذیب التهذیب، ج۳، ص۲۰۷، رقم ۴۶۱.</ref>.<ref>[[علی اکبر بابایی|بابایی، علی اکبر]]، [[تاریخ تفسیر قرآن (کتاب)|تاریخ تفسیر قرآن]]، ص ۲۱۱-۲۱۲.</ref>

رجال‌شناسان شیعه دربارۀ وثاقت وی نفیاً و اثباتاً سخنی ندارند؛ اما ابن حجر - از [[اهل تسنن]] - گفته است: [[صدوق]] (- بسیار [[راستگو]]) است<ref>ابن حجر، تقریب التهذیب، ج۱، ص۲۴۳، رقم ۳۱.</ref>. از عجلی و [[ابو حاتم]] نیز صدوق بودن وی را نقل کرد و از [[نسائی]] آورده که گفته است: در او اشکالی نیست<ref>ابن حجر، تهذیب التهذیب، ج۳، ص۲۰۷، رقم ۴۶۱.</ref>. در نتیجه مذهب و وثاقت وی نزد شیعه مجهول می‌باشد، ولی در نزد اهل تسنن راستگو بوده و به شیعه گرایش داشته است.<ref>[[علی اکبر بابایی|بابایی، علی اکبر]]، [[تاریخ تفسیر قرآن (کتاب)|تاریخ تفسیر قرآن]]، ص ۲۱۲.</ref>