رشد شخصیت در معارف مهدویت: تفاوت میان نسخه‌ها

| مداخل مرتبط = [[رشد شخصیت در قرآن]] - [[رشد شخصیت در حدیث]] - [[رشد شخصیت در اخلاق اسلامی]] - [[رشد شخصیت در نهج البلاغه]] - [[رشد شخصیت در معارف دعا و زیارات]] - [[رشد شخصیت در معارف مهدویت]]

== چیستی رشد شخصیت ==

* یکی از مؤلفه‌های [[بهداشت روانی]] رشد شخصیت و [[خودشکوفایی]] است. [[شکوفایی]]، در لغت به معنای گشودن، شکافته شدن و از خود بیرون آمدن است و در اصطلاح، به رشد همه جانبۀ [[روح]]، جسم و روان به صورت هماهنگ و یکنواخت گویند. بنابراین، [[خودشکوفایی]] به معنای آن است که شخص از همۀ ظرفیت‌ها و توانمندی‌های خویش بهره گیرد<ref>ر. ک. [[محمد سبحانی‌نیا|سبحانی‌نیا، محمد]]، [[مهدویت و آرامش روان (کتاب)|مهدویت و آرامش روان]]، ص۷۶-۷۷.</ref>. رشد شخصیت، رشد و ارتقای الگوهای [[رفتاری]] است که موجب متمایز شدن فرد می‌شود و با جلو رفتن [[روحیات]]، عادات و محیط فرد اتفاق می‌افتد<ref>ر. ک. [[محسن موحدی|موحدی، محسن]]، مکاتبه اختصاصی [[دانشنامه مجازی امامت و ولایت]].</ref>.  

== معنای رشد شخصیت در [[مکتب]] [[انتظار]] ==

* از منظر [[اسلام]]، [[انسان]] موجودی با [[کرامت]]، [[خلیفة الله]] و [[امانت‌دار الهی]] است. موجودی که سرشار از استعدادهای بالقوه است و [[انبیاء]] و [[ائمه]] {{ع}} برای [[شکوفایی]] آنها تلاش و [[تبلیغ]] ‌ کرده‌اند و امکان پرورش آن را گوشزد کرده‌اند. چنین مباحث کلی از دیدگاه [[مکتب]] [[انتظار]] نیز قابل دستیابی است، چراکه با [[ظهور امام زمان]] {{ع}} و [[حکومت]] [[انسان کامل]]، [[کرامت انسانی]] و [[خلیفة الله]] بودن [[انسان]] تحقق کامل می‌‌یابد<ref>ر. ک. [[محسن موحدی|موحدی، محسن]]، مکاتبه اختصاصی [[دانشنامه مجازی امامت و ولایت]].</ref>. بدین ترتیب، رشد شخصیت برای [[انسان]] حاصل می‌‌شود. از سوی دیگر، [[انسان]] آمیزه‌ای از تمایل صِرف و لذت‌طلبی محض و نیز [[آگاهی]] و [[قضاوت]] [[عقلانی]] است. از یک سو ناخودآگاهِ [[انسان]] او را به جلب لذایذ و دفع آلام سوق داده و راحتی و لذت‌طلبی را مدنظر قرار می‌دهد و از طرف دیگر [[عقل]] با [[خودآگاهی]] و [[قضاوت]] [[عقلانی]] [[انسان]] را به طرف [[حیات طیبه]] و پرورش صفات ملکوتی رهنمون می‌‌کند. گاهی میان این دو نوع خصوصیات شخصی [[انسان]]، [[تعارض]] پیش می‌آید؛ زمانی نیازها و خواسته‌های مادی و گاهی نیازها و اشتیاقات روحی و [[عقلی]] او را به طرف خود جذب می‌‌کند؛ این [[تعارض]] اگر به [[پیروزی]] [[عقل]] بر [[نفس]] بینجامد، موجب رشد شخصیت [[آدمی]] می‌گردد. [[انتظار]] پاسدار ارزش‌های والای [[دینی]] و [[حاکمیت]] [[روح]] [[عقلانی]] است.  

* در [[زندگی]] توأم با [[انتظار]]، لذت‌جویی، شبهه‌افکنی و [[راحت‌طلبی]] جای خود را به [[آرمان‌گرایی]]، [[مسئولیت‌پذیری]]، عمل به [[تکالیف الهی]] و [[حق‌طلبی]] می‌دهد و [[مقاومت]] و [[سازندگی]] [[انسان]] را به اوج [[تکامل]] شخصیتی تا آنجا که [[برتر]] از اهل هر زمان گردد می‌‌رساند<ref>ر. ک. [[نفیسه فقیهی مقدس|فقیهی مقدس، نفیسه]]، [[بررسی کارکرد آموزه انتظار در حوزه سلامت روان خانواده با تاکید بر روایات اسلامی (مقاله)|بررسی کارکرد آموزه انتظار در حوزه سلامت روان خانواده با تاکید بر روایات اسلامی]]، ص؟؟</ref>.

== ساز و کار تأمین رشد شخصیت در [[فرهنگ انتظار]] ==

# ایجاد [[انگیزه]]: [[امید]]، محرک [[انسان]] برای رویارویی با [[آینده]] است. [[آدمی]]، پیوسته و در پی انجام هرکاری، دنبال [[غایت]] و مقصودی مشخص بوده و قبل از [[اقدام]] به آن نیز، [[نیازمند]] انگیزه‌ای برای آغاز عمل است. بر این اساس، [[انسان]] برای تداوم [[زندگی]] و [[تحمل]] دشواری‌های آن، [[نیازمند]] انگیزه‌ای نیرومند است که در پدیده "[[امید به آینده]]" تجلی می‌‌یابد؛ آینده‌ای که به مراتب، عالی‌تر، زیباتر و بهتر از امروز باشد. وقتی [[منتظر]]، [[باور]] دارد که [[موعود]] می‌‌آید، به آمدنش هم [[اشتیاق]] دارد و دائم به یاد اوست، ناگزیر خود را برای آمدنش آماده می‌کند و سعی دارد وقتی او می‌‌آید، در [[آمادگی]] کامل باشد.

# جهت‌دهی به انگیزه‌ها: [[باورها]] و [[ارزش‌های دینی]]، به انگیزش‌ افراد شکل [[دینی]] می‌‌دهند و در قوت و تداوم بخشیدن به آن نیز، نقش بالایی ایفا می‌‌کنند. [[اعتقاد]] به اینکه ما در مقابل [[امام]] {{ع}}، [[مسئول]] هستیم، [[انگیزه]] [[آدمی]] را تقویت می‌کند.

# [[خودشناسی]]: [[خودشکوفایی]] تا حد زیادی‌ متوقف بر [[شناخت]] جنبه‌های مثبت شخصیتی و [[آگاهی]] از استعدادها و توانایی‌ها و قابلیت‌هاست<ref>ر. ک. [[محمد سبحانی‌نیا|سبحانی‌نیا، محمد]]، [[مهدویت و آرامش روان (کتاب)|مهدویت و آرامش روان]]، ص۸۰-۸۱.</ref>.

== نتیجه گیری ==

* در نتیجه، رشد شخصیت به رشد همه جانبۀ [[روح]]، جسم و روان به صورت هماهنگ و یکنواخت می‌‌گویند. از دیدگاه [[مکتب]] [[انتظار]]، با [[ظهور امام زمان]] {{ع}} و [[تشکیل حکومت]] [[انسان کامل]]، [[کرامت انسانی]] و [[خلیفة الله]] بودن [[انسان]] تحقق می‌‌یابد و بدین ترتیب، رشد شخصیت برای [[انسان]] حاصل می‌‌شود. همچنین، [[حاکمیت]] [[عقلانیت]] در [[زمان ظهور]] و [[پیروزی]] همیشگی [[عقل]] بر [[نفس]] نیز موجب رشد شخصیت [[آدمی]] می‌‌شود. از سوی دیگر، [[فرهنگ انتظار]]، با برخورداری از عناصری چون [[امید]]، [[شوق]] و یاد می‌‌تواند این [[نیاز]] روانی [[انسان]] را با سازوکارهایی مانند ایجاد [[انگیزه]] و [[امید]]، جهت‌دهی به انگیزه‌ها و [[خودشناسی]] تأمین کند

== پرسش مستقیم ==