رفق و مدارا در خانواده: تفاوت میان نسخه‌ها

== مقدمه ==

=== زیادت و برکت ===

رفق و ملایمت در زندگی [[خانوادگی]] [[تندروی]] و افراطگری در عرصه‌های مختلف را مهار می‌کند و موجب زیادت و برکت در [[روابط]] لطیف خانوادگی و [[اقتصاد]] [[خانواده]] می‌گردد. [[امام صادق]] {{ع}} فرموده است: {{متن حدیث|أَيُّمَا أَهْلِ‏ بَيْتٍ‏ أُعْطُوا حَظَّهُمْ‏ مِنَ الرِّفْقِ فَقَدْ وَسَّعَ اللَّهُ عَلَيْهِمْ فِي الرِّزْقِ وَ الرِّفْقُ فِي تَقْدِيرِ الْمَعِيشَةِ خَيْرٌ مِنَ السَّعَةِ فِي الْمَالِ وَ الرِّفْقُ لَا يَعْجِزُ عَنْهُ شَيْ‏ءٌ وَ التَّبْذِيرُ لَا يَبْقَى مَعَهُ شَيْ‏ءٌ إِنَّ اللَّهَ عَزَّ وَ جَلَّ رَفِيقٌ يُحِبُّ الرِّفْقَ}}<ref>«هر خانواده‌ای که از رفق و ملایمت بهره‌مند باشند خداوند در روزی بر آنان گشادگی فراهم نماید، که رفق و ملایمت در اندازه زدن روزی از گشادگی در مال بهتر است؛ و رفق و ملایمت ناتوانایی نیاورد و با تبذیر چیزی [به سلامت]برقرار نماند که بی‌گمان خداوند اهل رفق و ملایمت است و رفق و ملایمت را دوست دارد». الکافی، ج۲، ص۱۱۹؛ وسائل الشیعة، ج۱۱، ص۲۱۳؛ بحارالانوار، ج۷۵، ص۶۰.</ref>.

استفاده صحیح از امکانات زندگی جز به میمنت رفق و ملایمت حاصل نمی‌شود و هرجا رفق و ملایمت نباشد، [[تندی]] و تیزی، و [[اسراف]] و [[تبذیر]] و [[زیاده‌روی]] رخ می‌نماید<ref>نک: شرح اصول الکافی للمازندرانی، ج۸، ص۳۳۵.</ref>. از بیانات پیشوایان دین چنین استفاده می‌شود که [[آبادانی]] زندگی و گسترش روزی به رفق و [[ملایمت]] بستگی دارد، چنان‌که در [[حدیث]] [[امام کاظم]] {{ع}} به [[هشام بن حکم]] آمده است: {{متن حدیث|يَا هِشَامُ عَلَيْكَ بِالرِّفْقِ فَإِنَّ الرِّفْقَ‏ خَيْرٌ وَ الْخُرْقَ شُؤْمٌ إِنَّ الرِّفْقَ وَ الْبِرَّ وَ حُسْنَ الْخُلُقِ يَعْمُرُ الدِّيَارَ وَ يَزِيدُ فِي الرِّزْقِ}}<ref>«ای هشام، بر تو باد به رفق و ملایمت، که رفق و ملایمت خیر و خوبی است، و تندی و خشونت نکبت است. بی‌گمان رفق و ملایمت و نیکی و خوش‌اخلاقی، سرزمین را آباد می‌سازد و روزی را فزون می‌نماید». تحف العقول، ص۳۹۵؛ مستدرک الوسائل، ج۱۱، ص۲۹۴.</ref>.

خانواده‌ای که در پرتو [[رفق]] و ملایمت حرکت کند و از [[تندروی]] در هر عرصه‌ای بپرهیزد، [[راه]] زیادت و [[برکت]] را از هر طرف بر خود هموار می‌نماید؛ به تعبیر [[امیر مؤمنان علی]] {{ع}}: {{متن حدیث|مَنِ‏ اسْتَعْمَلَ‏ الرِّفْقَ‏ اسْتَدَرَّ الرِّزْقَ‏}}<ref>«هرکه رفق و ملایمت را به کار گیرد، رزق و روزی را روان سازد». شرح غررالحکم، ج۵، ص۳۳۸؛ عیون الحکم و المواعظ، ص۴۴۰.</ref>.

=== [[سلامت]] و [[عافیت]] ===

زندگی آکنده از سلامت و عافیت در پرتو رفق و ملایمت به دست می‌آید، و این امر نیاز به پاسداشت و [[مراقبت]] دارد تا سلامت خانواده برقرار بماند. در بیان امیر مؤمنان علی {{ع}} آمده است: {{متن حدیث|سَلَامَةُ الْعَيْشِ‏ فِي‏ الْمُدَارَاةِ}}<ref>«سلامت زندگی در مدارا و ملایمت است». غررالحکم، ج۱، ص۳۹۵؛ عیون الحکم و المواعظ، ص۴۲.</ref>.

اگر رفق و ملایمت به سبب عوامل درونی، همچون [[بدگمانی]]، [[تنگ‌نظری]]، [[خودخواهی]] و... یا به سبب عوامل بیرونی، همچون تنگناهای زندگی، دخالت‌های [[خویشاوندی]]، رفتارهای غیر [[عقلانی]] و... آسیب ببیند، سلامت و عافیت از زندگی رخت برمی‌بندد و زندگی معنای [[حقیقی]] خود را از دست می‌دهد. ازاین‌روست که نباید اجازه داد عوامل درونی و بیرونی [[رفق]] و [[ملایمت]] را تحت الشعاع قرار دهد و [[سلامت]] [[زندگی]] را مختل سازد. از [[امام جواد]] {{ع}} [[روایت]] شده است:

=== آسودگی و راحت ===

رفق و ملایمت زندگی [[خانوادگی]] را پرخیر و مالامال از آسودگی و راحت می‌سازد، و به اعضای [[خانواده]] [[احساس]] [[آرامش]] می‌بخشد، و این‌گونه است که آنان توان لازم برای [[دوستی]] و پیوند، و [[کار و تلاش]] را می‌یابند و از خطرهای بسیار در [[امان]] می‌مانند. [[امام باقر]] {{ع}} دراین‌باره فرموده است:

=== آسان شدن امور سخت ===

جلوه دیگر رفق و ملایمت در زندگی این است که سختی‌های زندگی بدان آسان و قابل [[تحمل]] می‌شود. به بیان [[علی]] {{ع}}:

[[واقعیت]] همین است که [[برترین]] تربیت‌شده مدرسه [[نبوی]]، [[علی]] {{ع}} یادآور شده است؛ و تجربه زندگی گویای آن است.

=== کاهش مخالفت ===

در رویارویی با تندی و [[درشتی]] از سوی [[همسر]]، آنچه کارساز است، رفق و ملایمت است، چنان‌که [[امیر مؤمنان علی]] {{ع}} در [[پند]] خویش به [[حضرت مجتبی]] {{ع}} فرموده است: {{متن حدیث|وَ لِنْ‏ لِمَنْ‏ غَالَظَكَ‏ فَإِنَّهُ يُوشِكُ أَنْ يَلِينَ لَكَ}}<ref>«[[نرمی]] کن بدانکه با تو درشتی کن، باشد که به زودی نرم شود.» نهج البلاغه، نامه ۳۱.</ref>.

=== رسیدن به مطالبات ===

رفق و ملایمت بستر رسیدن به [[خواسته‌ها]] و مطالبات و چیزی چون آن زمینه‌ساز دستیابی به اهداف نیست. [[امام صادق]] {{ع}} فرموده است:

=== تداوم‌بخشی دوستی و دلبستگی و تحکیم تعلقات ===

[[روابط انسانی]] و دوستی و دلبستگی خانوادگی، و تعلقات مثبت جز در سایه رفق و ملایمت [[پایداری]] نمی‌یابد، بلکه این امور با رفق و ملایمت تحکیم می‌شود، و هرجا خللی در آنها پیش آید باز با رفق و ملایمت ترمیم می‌گردد. به بیان [[علی]] {{ع}}:

== اهمیت رفق و ملایمت در خانواده ==

خیر و [[برکت]] [[زندگی خانوادگی]] در گرو [[رفق]] و [[ملایمت]] است، و هیچ قاعده‌ای چون آن در تضمین [[روابط]] خانوادگی کارساز نیست. از [[امام صادق]] {{ع}} [[روایت]] شده است که [[پیامبر اکرم]] {{صل}} فرمود: {{متن حدیث|إِذَا أَرَادَ اللَّهُ‏ بِأَهْلِ‏ بَيْتٍ‏ خَيْراً رَزَقَهُمُ‏ الرِّفْقَ فِي الْمَعِيشَةِ وَ حُسْنَ الْخُلُقِ}}<ref>«هرگاه خداوند برای خانواده‌ای خیر و خوبی بخواهد، رفق و ملایمت در معیشت و اخلاق نیک را روزی آنان سازد». أبومحمد حسین بن سعید الکوفی الاهوازی، کتاب الزهد، تحقیق و اخراج و تنظیم غلامرضا عرفانیان، الطبعة الاولی، المطبعة العلمیة، قم، ۱۳۹۹ ق. ص۲۵؛ بحارالانوار، ج۷۱، ص۳۹۴. و از امام صادق {{ع}} بدون {{متن حدیث|وَ حُسْنَ الْخُلُقِ}}: الکافی، ج۵، ص۳۵؛ وسائل الشیعة، ج۱۲، ص۴۲.</ref>.

“رفق در معیشت” [[نرمش]] و ملایمت در حوزه‌های مختلف زندگی اعم از [[اقتصادی]] و [[اجتماعی]]، و [[پرهیز]] از هرگونه [[تندی]] و تیزی و [[تندروی]] در روابط و مناسبات خانوادگی و [[اقتصاد]] [[خانواده]] است. وجود رفق و ملایمت در خانواده مایه برکت و میمنت و فقدان آن سبب نقمت و [[ذلت]] است. [[رسول خدا]] {{صل}} در آموزه‌ای والا به [[عایشه]] فرمود: {{متن حدیث|إِنَّ اللَّهَ إِذَا أَرَادَ بِقَوْمٍ خَيْرًا رَزَقَهُمُ الرِّفْقَ فِي مَعِيشَتِهِمْ، وَإِذَا أَرَادَ اللَّهُ بِهِمْ سُوءًا أَوْ غَيْرَ ذَلِكَ سَلَّطَ عَلَيْهِمُ الْخَرَقَ فِي مَعِيشَتِهِمْ}}<ref>«بی‌گمان خداوند اگر برای مردمانی نیکی بخواهد نرمی در گذران زندگی را روزی آنان سازد، و اگر برای آنان بدی یا چون آن رقم زند، تندی در گذران زندگی را بر ایشان چیره نماید». مصنف عبدالرزاق، ج۱۰، ص۴۱۴؛ قریب به همین: الجامع الصغیر، ج۱، ص۶۳؛ کنزالعمال، ج۳، ص۵۲.</ref>.

زندگی خانوادگی در پرتو رفق و ملایمت سامانی درست می‌یابد و برای اعضای خانواده [[لذت‌بخش]] می‌گردد؛ و اساسا [[درک]] درست از زندگی و [[فهم]] عمیق از [[دین]] افراد را به همین سوق می‌دهد. پیام‌آور [[رفق و مدارا]]، [[محمد مصطفی]] {{صل}} فرموده است: {{متن حدیث|إِذَا أَرَادَ اللَّهُ‏ بِأَهْلِ‏ بَيْتٍ‏ خَيْراً فَقَّهَهُمْ‏ فِي‏ الدِّينِ‏ وَ رَزَقَهُمُ الرِّفْقَ فِي مَعَايِشِهِمْ وَ الْقَصْدَ فِي شَأْنِهِمْ}}<ref>«هرگاه خداوند برای خانواده‌ای خیر و خوبی بخواهد، آنان را در دین فهیم نماید، و رفق و ملایمت در معیشت را روزی‌شان سازد، و اهل اعتدالشان گرداند». دعائم الاسلام، ج۲، ص۲۵۵؛ مستدرک الوسائل، ج۱۱، ص۲۹۲، ج۱۳، ص۵۰، ج۱۵، ص۲۶۳.</ref>.

[[لطافت]] [[روابط خانوادگی]] تابع [[نرمش]] و [[ملایمت]] [[زن]] و مرد است و اگر این رکن رکین در [[زندگی]] نادیده گرفته شود یا [[تضعیف]] گردد، همه چیز زندگی در معرض [[تباهی]] قرار می‌گیرد. [[پیامبر اکرم]] {{صل}} در آموزه‌ای والا فرموده است: {{متن حدیث|إِذَا أَرَادَ اللَّهُ بِأَهْلِ‏ بَيْتٍ‏ خَيْراً أَرْشَدَهُمْ‏ لِلرِّفْقِ‏ وَ التَّأَنِّي وَ مَنْ حُرِمَ الرِّفْقَ فَقَدْ حُرِمَ الْخَيْرَ}}<ref>«هرگاه خداوند برای خانواده‌ای خیر و خوبی بخواهد، آنان را به رفق و ملایمت و تأنی رهنمون شود، و هرکه از رفق و ملایمت محروم شود از خیر و خوبی محروم گردد». مستدرک الوسائل، ج۱۱، ص۲۹۳.</ref>.

نرمش و ملایمت در زندگی خانوادگی از چنان جایگاهی برخوردار است که بدون آن زندگی خانوادگی بی‌معناست. تعبیر [[امام صادق]] {{ع}} دراین‌باره کاملاً گویاست: {{متن حدیث|مَا زُوِيَ‏ الرِّفْقُ‏ عَنْ‏ أَهْلِ‏ بَيْتٍ‏ إِلَّا زُوِيَ عَنْهُمُ الْخَيْرُ}}<ref>«رفق و ملایمت از خانواده‌ای رخت بر نبست مگر اینکه خیر و خوبی از آنان رخت بست». الکافی، ج۲، ص۱۱۹؛ بحارالانوار، ج۷۵، ص۶۰.</ref>؛

زندگی و [[دینداری]] بدون ملایمت و [[نرمی]] به شدت در معرض آسیب و [[نابسامانی]] است، و از این‌روست که [[پیشوایان دین]] بر تکیه کردن به آن برای زندگی سالم تأکید بسیار کرده‌اند. امام صادق {{ع}} از پیامبر اکرم {{صل}} [[روایت]] کرده است که فرمود: {{متن حدیث|مُدَارَاةُ النَّاسِ‏ نِصْفُ‏ الْإِيمَانِ‏ وَ الرِّفْقُ بِهِمْ نِصْفُ الْعَيْشِ}}<ref>«مدارا با مردمان نیمی از ایمان، و نرمش با ایشان نیمی از زندگی است». الکافی، ج۲، ص۱۱۷؛ تحف العقول، ص۲۹؛ وسائل الشیعة، ج۸، ص۵۴۰؛ بحار الانوار، ج۷۵، ص۴۴۰؛ جامع أحادیث الشیعة، ج۱۵، ص۵۶۰.</ref>.

در زندگی خانوادگی اگر نرمش و ملایمت به دلایلی آسیب ببیند و زن و مرد به عدم [[رفق]] با یکدیگر کشیده شوند، آسیب‌های ناشی از آن تمام وجوه زندگی را متأثر می‌سازد و شرنگ تلخکامی در [[جان]] زندگی مشترک جاری می‌نماید، به طوری که عنوان [[زندگی]] برازنده آن نیست. به تعبیر [[امیر]] بیان، [[علی]] {{ع}}: {{متن حدیث|لا عیش لمن لا رفق له}}<ref>«زندگی ندارد آن‌که رفق و ملایمت ندارد». شرح ابن أبی الحدید، ج۲۰، ص۲۶۷.</ref>. [[سلامت]] و [[برکت]] زندگی [[خانوادگی]] تابع قواعدی است که در این میان، [[رفق]] و [[ملایمت]] بسیار اساسی است، و اگر [[تضعیف]] شود و بدان پشت گردد، ناسالمی و بی‌برکتی [[خانواده]] را به [[تباهی]] می‌کشد. [[امام صادق]] {{ع}} [[حدیثی]] را از [[پیامبر اکرم]] {{صل}} [[روایت]] کرده است که این [[حقیقت]] را به خوبی و گویایی نشان می‌دهد: {{متن حدیث|الرِّفْقُ‏ يُمْنٌ‏ وَ الْخُرْقُ‏ شُؤْمٌ‏}}<ref>«رفق و ملایمت برکت است و تندی و خشونت نکبت است». کتاب الزهد، ص۲۹؛ الکافی، ج۲، ص۱۱۹؛ مشکاة الانوار، ص۱۸۰؛ وسائل الشیعة، ج۲، ص۴۹۸، ج۱۱، ص۲۱۳؛ بحارالانوار، ج۱، ص۱۵۰، ج۷۵، ص۵۱، ۵۴، ۵۹؛ مستدرک الوسائل، ج۱۱، ص۲۹۳.</ref>.

امام صادق {{ع}} فرموده است: {{متن حدیث|إِنَّ اللَّهَ تَبَارَكَ وَ تَعَالَى‏ رَفِيقٌ‏ يُحِبُّ‏ الرِّفْقَ‏}}<ref>«خدای تبارک و تعالی ملایم است و رفیق و ملایمت را دوست می‌دارد». الکافی، ج۲، ص۱۱۸؛ مشکاة الانوار، ص۱۸۱؛ وسائل الشیعة، ج۱۱، ص۲۱۳؛ بحار الانوار، ج۷۵، ص۵۶.</ref>.

رفق و ملایمت در همه [[کارها]] مفید و راهگشاست، چنان‌که [[رسول خدا]] {{صل}} در آموزه‌ای گرانقدر به [[عایشه]] فرمود: {{متن حدیث|إِنَّ اللَّهَ تَعَالَى‏ يُحِبُّ الرِّفْقَ فِي الْأَمْرِ كُلِّهِ}}<ref>«خدای متعال رفق و ملایمت را در همه کارها دوست می‌دارد». أبوالقاسم علی بن الحسین الموسوی (الشریف المرتضی)، الانتصار، الطبعة الاولی، مؤسسة النشر الاسلامی، قم، ۱۴۱۵ ق. ص۴۸۲؛ المحلی، ج۱۱، ص۴۱۶؛ المغنی لابن قدامة، ج۲، ص۳۲۴؛ تذکرة الفقهاء، ج۱، ص۴۴۶، ج۹، ص۳۴۸؛ منتهی المطالب، ج۲، ص۹۷۳؛ مولی محمد صالح المازندرانی، شرح اصول الکافی، مع تعلیقات المیرزا أبو الحسن الشعرانی، ضبط و تصحیح السید علی عاشور، الطبعة الاولی، دار احیاء التراث العربی، بیروت، ۱۴۲۱ ق. ج۱۱، ص۱۱۸.</ref>.

خانواده‌ای که نرمش و ملایمت بر آن [[حکومت]] کند، [[محبوب]] خداست و دست [[یاری]] [[خداوند]] همراه آن است، چنان‌که [[امام صادق]] {{ع}} از [[پدران]] خود از [[علی]] {{ع}} نقل کرده است که [[رسول خدا]] {{صل}} فرمود: {{متن حدیث|إِنَّ‏ اللَّهَ‏ يُحِبُّ‏ الرِّفْقَ‏ وَ يُعِينُ‏ عَلَيْهِ‏}}<ref>«خداوند رفق و ملایمت را دوست می‌دارد و بر آن یاری می‌نماید». المحاسن، ج۱، ص۳۶۱؛ دعائم الاسلام، ج۱، ص۳۴۸؛ کتاب من لا یحضره الفقیه، ج۲، ص۲۹۰؛ مکارم الاخلاق، ص۲۶۲؛ وسائل الشیعة، ج۸، ص۳۳۱؛ بحار الانوار، ج۶۴، ص۲۱۳؛ ج۷۶، ص۲۷۹.</ref>.

در [[زندگی خانوادگی]] هیچ‌چیز چون [[نرمش]] و [[ملایمت]] موجب تصحیح [[روابط]] و [[حفظ]] [[سلامت]]، و مایه [[پیشرفت]] نیست، و آموزه‌های رسول خدا {{صل}} در این‌باره نشان‌دهنده جایگاه بی‌بدیل این اصل است. [[پیامبر اکرم]] {{صل}} به [[عایشه]] فرمود: {{متن حدیث|یَا عَائِشَةُ: إِنَّ اللَّهَ تَعَالَى رَفِيقٌ يُحِبُّ الرِّفْقَ، وَيُعْطِي عَلَى الرِّفْقِ مَا لَا يُعْطِي عَلَى الْعُنْفِ، وَمَا لَا يُعْطِي عَلَى مَا سِوَاهُ}}<ref>«ای عایشه، بی‌گمان خداوند ملایم است و رفق و ملایمت را دوست دارد، و به سبب رفق و ملایمت چیزهایی عطا می‌کند که با تندی و خشونت و چیزهای دیگر عطا نمی‌کند». صحیح مسلم، ج۱۶، ص۱۴۶؛ السنن الکبری، ج۱۰، ص۱۹۳.</ref>.

[[زیبایی]] زندگی خانوادگی و [[آراستگی]] [[حقیقی]] آن به [[رفق]] و ملایمتی است که [[زن]] و مرد روا می‌دارند و هرگاه به [[تندی]] و [[خشونت]] کشیده شوند، [[زشتی]] و [[تباهی]] را بر خود خریده‌اند. [[امام باقر]] {{ع}} از رسول خدا {{صل}} [[روایت]] کرده است که فرمود: {{متن حدیث|إِنَّ‏ الرِّفْقَ‏ لَمْ‏ يُوضَعْ‏ عَلَى‏ شَيْ‏ءٍ إِلَّا زَانَهُ‏ وَ لَا نُزِعَ مِنْ شَيْ‏ءٍ إِلَّا شَانَهُ}}<ref>«رفق و ملایمت با هیچ‌چیز همراه نشد، مگر اینکه آن را آراست و زیبا نمود، و از هیچ‌چیز برداشته نشد، مگر آنکه آن را زشت و نازیبا نمود». الکافی، ج۲، ص۱۱۹؛ مشکاة الانوار، ص۱۸۰؛ وسائل الشیعة، ج۲، ص۶۹۳، ج۱۱، ص۲۱۴؛ الحدائق الناضرة، ج۳، ص۴۶۲.</ref>.

بنابراین باید تلاش گردد که [[زندگی خانوادگی]] بر این مبنا سامان یابد و از آسیب دیدن آن به جد [[پرهیز]] شود. [[بهترین]] [[آداب]] زندگی مشترک [[پاسداری]] همین [[قواعد]] است که کمال [[ادب]] [[آدمی]] در همین‌جا است. [[امام صادق]] {{ع}} فرموده است:

زندگی خانوادگی با چنین ویژگی‌هایی بهترین سازوکار را می‌یابد و [[توفیق]] این جهانی و آن جهانی بهره‌اش می‌شود. [[امام سجاد]] {{ع}} فرموده است از جمله آخرین وصایای [[خضر]] به [[موسی]] چنین بود: {{متن حدیث|مَا رَفَقَ‏ أَحَدٌ بِأَحَدٍ فِي‏ الدُّنْيَا إِلَّا رَفَقَ‏ اللَّهُ‏ عَزَّ وَ جَلَّ بِهِ يَوْمَ الْقِيَامَةِ}}<ref>«هیچ‌کس در زندگی این جهانی رفق نورزد و ملایمت نکند مگر آنکه خداوند در قیامت با او رفق ورزد و ملایمت کند». الخصال، ج۱، ص۱۱۱؛ وسائل الشیعة، ج۱۶، ص۱۶۳؛ بحار الانوار، ج۱۳، ص۲۹۴، ج۷۰، ص۳۸۶، ج۷۵، ص۴۵۳؛ مستدرک الوسائل، ج۱۱، ص۲۹۴ [{{متن حدیث|مَا أَرْفَقَ‏}} آمده است].</ref>.

با این تلقی از [[رفق]] و [[ملایمت]] می‌توان زندگی خانوادگی را رفق محور و سراسر ملایمت ساخت، و از رفق‌گریزی و [[تندی]] به هر شکل و در هر [[لباس]] اجتناب کرد. به عنوان مثال [[پیامبر اکرم]] {{صل}} چنین هشدار داده است: {{متن حدیث|أَلَا وَ أَيُّمَا امْرَأَةٍ لَمْ‏ تَرْفُقْ‏ بِزَوْجِهَا وَ حَمَلَتْهُ‏ عَلَى مَا لَا يَقْدِرُ عَلَيْهِ وَ مَا لَا يُطِيقُ لَمْ يَقْبَلِ اللَّهُ مِنْهَا حَسَنَةً وَ تَلْقَى اللَّهَ عَزَّ وَ جَلَّ وَ هُوَ عَلَيْهَا غَضْبَانُ}}<ref>«بدانید هرگاه زنی با شوهرش رفق و ملایمت نداشته باشد و از او چیزی بخواهد که قادر بر به دست آوردن آن نباشد، خداوند از چنین زنی حسنه‌ای را قبول نمی‌کند و او خداوند را در حالی دیدار می‌کند که خداوند از او خشمگین است.» کتاب من لا یحضره الفقیه، ج۴، ص۱۵؛ امالی الصدوق، ص۴۲۰ [{{متن حدیث|لَمْ‏ تُقْبَلْ‏ مِنْهَا}} آمده است]؛ تنبیه الخواطر، ج۲، ص۲۶۱ [{{متن حدیث|لَمْ‏ یُقْبَلْ‏ مِنْهَا}} آمده است]؛ مکارم الاخلاق، ص۲۱۴ [بدون {{متن حدیث|أَلَا وَ}} و به صورت {{متن حدیث|لَمْ‏ تُقْبَلْ‏ مِنْهَا}} آمده است]؛ بحار الانوار، ج۱۰۳، ص۲۴۴ [{{متن حدیث|لَمْ‏ تُقْبَلْ‏ مِنْهَا}} آمده است].</ref>.<ref>[[م‍ص‍طف‍ی‌ دل‍ش‍اد ت‍ه‍ران‍ی‌|دل‍ش‍اد ت‍ه‍ران‍ی‌، م‍ص‍طف‍ی‌]]، [[سیره نبوی ج۴ (کتاب)|سیره نبوی]]، ج۴ ص ۹۹-۱۰۵.</ref>

== پرسش مستقیم ==