پرش به محتوا

سبع مثانی: تفاوت میان نسخه‌ها

۶ بایت اضافه‌شده ،  ‏۲۵ اوت ۲۰۲۲
جز
 
خط ۲: خط ۲:
{{مدخل مرتبط | موضوع مرتبط = | عنوان مدخل  = | مداخل مرتبط = [[سبع مثانی در قرآن]]| پرسش مرتبط  = }}
{{مدخل مرتبط | موضوع مرتبط = | عنوان مدخل  = | مداخل مرتبط = [[سبع مثانی در قرآن]]| پرسش مرتبط  = }}


==مقدمه==
== مقدمه ==
منظور [[نعمت]] [[معنوی]] [[خداوند]] به [[پیامبر]] و [[تسلی]] خاطر در برابر نعمت‌های مادی است؛ زیرا معنای این [[کلام]] در خطاب به ایشان این است که [[بت پرستان]] نعمت‌های مادی گوناگونی از قبیل [[اموال]]، [[فرزندان]]، [[تجمل]] و نیرو دارند و ما به نوبت خود نعمت‌های [[معنوی]] گوناگون داریم، پس انگیزه‌ای نیست که به [[مبارزه]] برای رسیدن به ثروت‌های آنان بپردازی. {{متن قرآن|وَلَقَدْ آتَيْنَاكَ سَبْعًا مِنَ الْمَثَانِي وَالْقُرْآنَ الْعَظِيمَ * لَا تَمُدَّنَّ عَيْنَيْكَ إِلَى مَا مَتَّعْنَا بِهِ أَزْوَاجًا مِنْهُمْ وَلَا تَحْزَنْ عَلَيْهِمْ وَاخْفِضْ جَنَاحَكَ لِلْمُؤْمِنِينَ * وَقُلْ إِنِّي أَنَا النَّذِيرُ الْمُبِينُ}}<ref>«و بی‌گمان به تو سوره فاتحه و قرآن سترگ را داده‌ایم * به چیزی که دسته‌هایی از کافران را بدان بهره‌مند کرده‌ایم چشم مدوز و برای آنان اندوه مخور و برای مؤمنان افتادگی کن! * و بگو که این منم که بیم‌دهنده آشکارم» سوره حجر، آیه ۸۷-۸۹.</ref>
منظور [[نعمت]] [[معنوی]] [[خداوند]] به [[پیامبر]] و [[تسلی]] خاطر در برابر نعمت‌های مادی است؛ زیرا معنای این [[کلام]] در خطاب به ایشان این است که [[بت پرستان]] نعمت‌های مادی گوناگونی از قبیل [[اموال]]، [[فرزندان]]، [[تجمل]] و نیرو دارند و ما به نوبت خود نعمت‌های [[معنوی]] گوناگون داریم، پس انگیزه‌ای نیست که به [[مبارزه]] برای رسیدن به ثروت‌های آنان بپردازی. {{متن قرآن|وَلَقَدْ آتَيْنَاكَ سَبْعًا مِنَ الْمَثَانِي وَالْقُرْآنَ الْعَظِيمَ * لَا تَمُدَّنَّ عَيْنَيْكَ إِلَى مَا مَتَّعْنَا بِهِ أَزْوَاجًا مِنْهُمْ وَلَا تَحْزَنْ عَلَيْهِمْ وَاخْفِضْ جَنَاحَكَ لِلْمُؤْمِنِينَ * وَقُلْ إِنِّي أَنَا النَّذِيرُ الْمُبِينُ}}<ref>«و بی‌گمان به تو سوره فاتحه و قرآن سترگ را داده‌ایم * به چیزی که دسته‌هایی از کافران را بدان بهره‌مند کرده‌ایم چشم مدوز و برای آنان اندوه مخور و برای مؤمنان افتادگی کن! * و بگو که این منم که بیم‌دهنده آشکارم» سوره حجر، آیه ۸۷-۸۹.</ref>


'''نکات:'''
'''نکات:'''
مفهوم [[آیه]] این است که به نعمت‌های ظاهر و [[باطنی]] که داری بنگر و به نعمت‌های ازواج اندک یا اصنافی از [[کافران]] اعتنا نکن. چون [[خداوند]] می‌گوید: {{متن قرآن|آتَيْنَاكَ}} با خطاب با کاف نوعی اشاره به [[نعمت]] سبع من مثانی است، به طوری که در [[روایات]] زیادی از [[رسول خدا]] وارد شده و به وسیله [[امامان اهل بیت]]{{عم}} [[تفسیر]] شده [[سوره]] [[حمد]] است. <ref>ترجمه [[تفسیر]] [[المیزان]] ج ۱۲ ص ۲۸۲.</ref>
مفهوم [[آیه]] این است که به نعمت‌های ظاهر و [[باطنی]] که داری بنگر و به نعمت‌های ازواج اندک یا اصنافی از [[کافران]] اعتنا نکن. چون [[خداوند]] می‌گوید: {{متن قرآن|آتَيْنَاكَ}} با خطاب با کاف نوعی اشاره به [[نعمت]] سبع من مثانی است، به طوری که در [[روایات]] زیادی از [[رسول خدا]] وارد شده و به وسیله [[امامان اهل بیت]] {{عم}} [[تفسیر]] شده [[سوره]] [[حمد]] است. <ref>ترجمه [[تفسیر]] [[المیزان]] ج ۱۲ ص ۲۸۲.</ref>


[[آیه]] مورد بحث همانطور که روشن گردید در [[مقام]] [[منت نهادن]] است، و در عین حال از آنجایی که در سیاق [[دعوت]] به [[صفح]] و اعراض قرار گرفته، این معنا را هم می‌رساند که [[موهبت]] عظمای [[قرآن]] که متضمن [[معارف الهی]] است و به [[اذن]] [[خدا]] به سوی هر کمال و سعادتی [[هدایت]] می‌کند کافی است که تو را (ای [[رسول خدا]]) بر [[صفح]] جمیل و اشتغال به یاد پروردگارت و سرگرمی به [[اطاعت]] او وادار سازد. «چهار [[دستور]] به [[رسول الله]]: عدم [[تمایل]] به [[دارایی]] [[کفار]]، [[غم]] نخوردن از [[کفر]] و استهزای آنان، خفض جناح برای [[مؤمنان]] و روشن ساختن [[مأموریت]] خود <ref>[[تفسیر]] [[المیزان]] ج ۱۲ ص ۲۸۳.</ref> و در [[آیه]] همان گونه که در [[تفسیر]] آمده است، این محورها تأکید شده است:
[[آیه]] مورد بحث همانطور که روشن گردید در [[مقام]] [[منت نهادن]] است، و در عین حال از آنجایی که در سیاق [[دعوت]] به [[صفح]] و اعراض قرار گرفته، این معنا را هم می‌رساند که [[موهبت]] عظمای [[قرآن]] که متضمن [[معارف الهی]] است و به [[اذن]] [[خدا]] به سوی هر کمال و سعادتی [[هدایت]] می‌کند کافی است که تو را (ای [[رسول خدا]]) بر [[صفح]] جمیل و اشتغال به یاد پروردگارت و سرگرمی به [[اطاعت]] او وادار سازد. «چهار [[دستور]] به [[رسول الله]]: عدم [[تمایل]] به [[دارایی]] [[کفار]]، [[غم]] نخوردن از [[کفر]] و استهزای آنان، خفض جناح برای [[مؤمنان]] و روشن ساختن [[مأموریت]] خود <ref>[[تفسیر]] [[المیزان]] ج ۱۲ ص ۲۸۳.</ref> و در [[آیه]] همان گونه که در [[تفسیر]] آمده است، این محورها تأکید شده است:
#بهره‌مندی [[پیامبر]] از سبع مثانی -[[سوره]] [[حمد]] - مقتضی [[پرهیز]] از چشم دوختن به دارائی دیگران: {{متن قرآن|لا تَمُدَّنَّ عَيْنَيْكَ إِلَى مَا مَتَّعْنَا بِهِ أَزْوَاجًا مِنْهُمْ}}<ref>«به چیزی که دسته‌هایی از کافران را بدان بهره‌مند کرده‌ایم چشم مدوز و برای آنان اندوه مخور و برای مؤمنان افتادگی کن!» سوره حجر، آیه ۸۸.</ref>
# بهره‌مندی [[پیامبر]] از سبع مثانی -[[سوره]] [[حمد]] - مقتضی [[پرهیز]] از چشم دوختن به دارائی دیگران: {{متن قرآن|لا تَمُدَّنَّ عَيْنَيْكَ إِلَى مَا مَتَّعْنَا بِهِ أَزْوَاجًا مِنْهُمْ}}<ref>«به چیزی که دسته‌هایی از کافران را بدان بهره‌مند کرده‌ایم چشم مدوز و برای آنان اندوه مخور و برای مؤمنان افتادگی کن!» سوره حجر، آیه ۸۸.</ref>
#بهره‌مندی از سبع مثانی و [[قرآن]] [[عظیم]] [[دلیل]] محزون نشدن [[پیامبر]] از [[کفر]] [[کافران]] و [[اجابت]] نکردن [[دعوت]] آن [[حضرت]]: {{متن قرآن|وَلَا تَحْزَنْ عَلَيْهِمْ}}<ref>«به چیزی که دسته‌هایی از کافران را بدان بهره‌مند کرده‌ایم چشم مدوز و برای آنان اندوه مخور و برای مؤمنان افتادگی کن!» سوره حجر، آیه ۸۸.</ref>.
# بهره‌مندی از سبع مثانی و [[قرآن]] [[عظیم]] [[دلیل]] محزون نشدن [[پیامبر]] از [[کفر]] [[کافران]] و [[اجابت]] نکردن [[دعوت]] آن [[حضرت]]: {{متن قرآن|وَلَا تَحْزَنْ عَلَيْهِمْ}}<ref>«به چیزی که دسته‌هایی از کافران را بدان بهره‌مند کرده‌ایم چشم مدوز و برای آنان اندوه مخور و برای مؤمنان افتادگی کن!» سوره حجر، آیه ۸۸.</ref>.
#بهره‌مندی از سبع مثانی‌سوره [[حمد]] - لازمه [[تواضع]] و [[نرم‌خوئی]] پیامبر نسبت به [[مؤمنان]]: {{متن قرآن|وَاخْفِضْ جَنَاحَكَ لِلْمُؤْمِنِينَ}}<ref>«به چیزی که دسته‌هایی از کافران را بدان بهره‌مند کرده‌ایم چشم مدوز و برای آنان اندوه مخور و برای مؤمنان افتادگی کن!» سوره حجر، آیه ۸۸.</ref>.
# بهره‌مندی از سبع مثانی‌سوره [[حمد]] - لازمه [[تواضع]] و [[نرم‌خوئی]] پیامبر نسبت به [[مؤمنان]]: {{متن قرآن|وَاخْفِضْ جَنَاحَكَ لِلْمُؤْمِنِينَ}}<ref>«به چیزی که دسته‌هایی از کافران را بدان بهره‌مند کرده‌ایم چشم مدوز و برای آنان اندوه مخور و برای مؤمنان افتادگی کن!» سوره حجر، آیه ۸۸.</ref>.
#برخورداری از سبع مثانی، مقتضی اظهار رسالتش و معرفی خود در [[جایگاه]] هشدار دهنده آشکار: {{متن قرآن|وَقُلْ إِنِّي أَنَا النَّذِيرُ الْمُبِينُ}}<ref>«و بگو که این منم که بیم‌دهنده آشکارم» سوره حجر، آیه ۸۹.</ref>.
# برخورداری از سبع مثانی، مقتضی اظهار رسالتش و معرفی خود در [[جایگاه]] هشدار دهنده آشکار: {{متن قرآن|وَقُلْ إِنِّي أَنَا النَّذِيرُ الْمُبِينُ}}<ref>«و بگو که این منم که بیم‌دهنده آشکارم» سوره حجر، آیه ۸۹.</ref>.
#سبع مثانی -[[سوره]] [[حمد]] - دارای [[جایگاه]] ویژه در میان [[سوره‌های قرآن]] و از عطایای [[خداوند]] بر [[پیامبر]]: {{متن قرآن|وَلَقَدْ آتَيْنَاكَ سَبْعًا مِنَ الْمَثَانِي}}<ref>«و بی‌گمان به تو سوره فاتحه و قرآن سترگ را داده‌ایم» سوره حجر، آیه ۸۷.</ref>.<ref>[[محمد جعفر سعیدیان‌فر|سعیدیان‌فر]] و [[سید محمد علی ایازی|ایازی]]، [[فرهنگ‌نامه پیامبر در قرآن کریم ج۱ (کتاب)|فرهنگ‌نامه پیامبر در قرآن کریم]]، ج۱، ص ۶۸۰.</ref>
# سبع مثانی -[[سوره]] [[حمد]] - دارای [[جایگاه]] ویژه در میان [[سوره‌های قرآن]] و از عطایای [[خداوند]] بر [[پیامبر]]: {{متن قرآن|وَلَقَدْ آتَيْنَاكَ سَبْعًا مِنَ الْمَثَانِي}}<ref>«و بی‌گمان به تو سوره فاتحه و قرآن سترگ را داده‌ایم» سوره حجر، آیه ۸۷.</ref>.<ref>[[محمد جعفر سعیدیان‌فر|سعیدیان‌فر]] و [[سید محمد علی ایازی|ایازی]]، [[فرهنگ‌نامه پیامبر در قرآن کریم ج۱ (کتاب)|فرهنگ‌نامه پیامبر در قرآن کریم]]، ج۱، ص ۶۸۰.</ref>


== منابع ==
== منابع ==
۱۱۸٬۲۸۱

ویرایش