پرش به محتوا

سدرة المنتهی در قرآن: تفاوت میان نسخه‌ها

جز
خط ۶: خط ۶:
| پرسش مرتبط  = سدرة المنتهی (پرسش)
| پرسش مرتبط  = سدرة المنتهی (پرسش)
}}
}}
==مقدمه==
== مقدمه ==
*منظور از [[سدرة المنتهی]] هر چند در توصیف مراحل نخستین [[وحی]] به مفهوم ظاهری آن یعنی درخت‌های سدری است که [[پیامبر]] در هنگام تلقی [[وحی]] از [[غار حرا]] [[مشاهده]] می‌کرده، بیان شده، اما به [[دلیل]] برخی از خصوصیات سیاق این چند [[آیه]] در میان [[مفسران]] جای سؤال را به وجود آورده که آیا به معنای ظاهری آن است، یا نوعی استعاره و [[تشبیه]] است. به عنوان نمونه در [[تفسیر]] «عِنْدَ سِدْرَةِ الْمُنْتَهیٰ» گفته شده، یعنی [[حضرت محمد]] [[جبرئیل]]{{ع}} را دید در حالتی که [[جبرئیل]] کنار [[سدرة المنتهی]] بود، و سدره درختی است بالای [[آسمان]] هفتم در طرف راست [[عرش]] که [[دانش]] هر فرشته‌ای به آن منتهی می‌شود و این از کلبی و مقاتل [[روایت]] شده است. و از [[ابن عباس]] و ضحاک [[نقل]] شده است که [[سدرة المنتهی]] چیزی است که آنچه از [[زمین]] به [[آسمان]] می‌رود منتهای معراجش آنجاست و آنچه از [[آسمان]] از [[فرمان الهی]] می‌آید بآنجا منتهی می‌گردد. بعضی هم گفته‌اند: [[ارواح]] [[شهدا]] تا آنجا بالا می‌روند. بعضی گفته‌اند: آنچه از بالای [[سدرة المنتهی]] نازل می‌گردد در سدرة قرار می‌گیرد و سپس از آنجا تحویل گرفته می‌شود، و نیز آنچه که از [[ارواح]] به [[معراج]] می‌رود، سدره نهایت [[معراج]] آنان است و از آنجا تحویل گرفته می‌شود. و منتهی به معنای محل پایان یافتن است، و این درخت در معنای [[غیبی]] و [[معنوی]] آن چون پایان [[عروج]] - [[فرشتگان]] و سدره به آن اضافه شده است. و از مقاتل [[نقل]] شده که [[سدرة المنتهی]] همان درخت معروف ([[طوبی]]) است. و نیز گفته شده که (سدره) درخت [[نبوت]] است. ([[مجمع البیان]]، ج ۲۳، ص: ۳۹۰) {{متن قرآن|وَهُوَ بِالْأُفُقِ الْأَعْلَى * ثُمَّ دَنَا فَتَدَلَّى * فَكَانَ قَابَ قَوْسَيْنِ أَوْ أَدْنَى * أَفَتُمَارُونَهُ عَلَى مَا يَرَى * وَلَقَدْ رَآهُ نَزْلَةً أُخْرَى * عِنْدَ سِدْرَةِ الْمُنْتَهَى * عِنْدَهَا جَنَّةُ الْمَأْوَى * إِذْ يَغْشَى السِّدْرَةَ مَا يَغْشَى * مَا زَاغَ الْبَصَرُ وَمَا طَغَى * لَقَدْ رَأَى مِنْ آيَاتِ رَبِّهِ الْكُبْرَى}}<ref>«و او در افق فراتر بود» سوره نجم، آیه ۷.</ref> *{{متن قرآن|}}<ref>«سپس نزدیک شد و فروتر آمد * آنگاه (میان او و پیامبر) به اندازه دو کمان یا نزدیک‌تر رسید * پس آیا شما با او در آنچه می‌بیند، بگو- مگو می‌کنید؟ * و به یقین او را در فرودی دیگر، (نیز) دیده بود * کنار درخت سدری که در واپسین جای است» سوره نجم، آیه ۱۴.</ref> * {{متن قرآن|}}<ref>«که نزد آن بوستان‌سراست * هنگامی که آن درخت سدر را فرو پوشاند، آنچه فرو پوشاند * چشم (وی سوی دیگر) نگشت و کژ ندید * بی‌گمان برخی از نشانه‌های بزرگ پروردگارش را دیده است» سوره نجم، آیه ۸-۱۸.</ref>
* منظور از [[سدرة المنتهی]] هر چند در توصیف مراحل نخستین [[وحی]] به مفهوم ظاهری آن یعنی درخت‌های سدری است که [[پیامبر]] در هنگام تلقی [[وحی]] از [[غار حرا]] [[مشاهده]] می‌کرده، بیان شده، اما به [[دلیل]] برخی از خصوصیات سیاق این چند [[آیه]] در میان [[مفسران]] جای سؤال را به وجود آورده که آیا به معنای ظاهری آن است، یا نوعی استعاره و [[تشبیه]] است. به عنوان نمونه در [[تفسیر]] «عِنْدَ سِدْرَةِ الْمُنْتَهیٰ» گفته شده، یعنی [[حضرت محمد]] [[جبرئیل]] {{ع}} را دید در حالتی که [[جبرئیل]] کنار [[سدرة المنتهی]] بود، و سدره درختی است بالای [[آسمان]] هفتم در طرف راست [[عرش]] که [[دانش]] هر فرشته‌ای به آن منتهی می‌شود و این از کلبی و مقاتل [[روایت]] شده است. و از [[ابن عباس]] و ضحاک [[نقل]] شده است که [[سدرة المنتهی]] چیزی است که آنچه از [[زمین]] به [[آسمان]] می‌رود منتهای معراجش آنجاست و آنچه از [[آسمان]] از [[فرمان الهی]] می‌آید بآنجا منتهی می‌گردد. بعضی هم گفته‌اند: [[ارواح]] [[شهدا]] تا آنجا بالا می‌روند. بعضی گفته‌اند: آنچه از بالای [[سدرة المنتهی]] نازل می‌گردد در سدرة قرار می‌گیرد و سپس از آنجا تحویل گرفته می‌شود، و نیز آنچه که از [[ارواح]] به [[معراج]] می‌رود، سدره نهایت [[معراج]] آنان است و از آنجا تحویل گرفته می‌شود. و منتهی به معنای محل پایان یافتن است، و این درخت در معنای [[غیبی]] و [[معنوی]] آن چون پایان [[عروج]] - [[فرشتگان]] و سدره به آن اضافه شده است. و از مقاتل [[نقل]] شده که [[سدرة المنتهی]] همان درخت معروف ([[طوبی]]) است. و نیز گفته شده که (سدره) درخت [[نبوت]] است. ([[مجمع البیان]]، ج ۲۳، ص: ۳۹۰) {{متن قرآن|وَهُوَ بِالْأُفُقِ الْأَعْلَى * ثُمَّ دَنَا فَتَدَلَّى * فَكَانَ قَابَ قَوْسَيْنِ أَوْ أَدْنَى * أَفَتُمَارُونَهُ عَلَى مَا يَرَى * وَلَقَدْ رَآهُ نَزْلَةً أُخْرَى * عِنْدَ سِدْرَةِ الْمُنْتَهَى * عِنْدَهَا جَنَّةُ الْمَأْوَى * إِذْ يَغْشَى السِّدْرَةَ مَا يَغْشَى * مَا زَاغَ الْبَصَرُ وَمَا طَغَى * لَقَدْ رَأَى مِنْ آيَاتِ رَبِّهِ الْكُبْرَى}}<ref>«و او در افق فراتر بود» سوره نجم، آیه ۷.</ref> *{{متن قرآن|}}<ref>«سپس نزدیک شد و فروتر آمد * آنگاه (میان او و پیامبر) به اندازه دو کمان یا نزدیک‌تر رسید * پس آیا شما با او در آنچه می‌بیند، بگو- مگو می‌کنید؟ * و به یقین او را در فرودی دیگر، (نیز) دیده بود * کنار درخت سدری که در واپسین جای است» سوره نجم، آیه ۱۴.</ref> * {{متن قرآن|}}<ref>«که نزد آن بوستان‌سراست * هنگامی که آن درخت سدر را فرو پوشاند، آنچه فرو پوشاند * چشم (وی سوی دیگر) نگشت و کژ ندید * بی‌گمان برخی از نشانه‌های بزرگ پروردگارش را دیده است» سوره نجم، آیه ۸-۱۸.</ref>


==نکات==
== نکات ==
در [[آیات]] فوق این محورها درباره [[پیامبر]] و سدرة‌المنتهی مطرح گردیده است:
در [[آیات]] فوق این محورها درباره [[پیامبر]] و سدرة‌المنتهی مطرح گردیده است:
# [[نزول جبرئیل]] از افق اعلی بر [[پیامبر]] در [[سدرة المنتهی]]: {{متن قرآن|وَهُوَ بِالْأُفُقِ الْأَعْلَى * ثُمَّ دَنَا فَتَدَلَّى}}<ref>«و او در افق فراتر بود * سپس نزدیک شد و فروتر آمد» سوره نجم، آیه ۷-۸.</ref>؛ {{متن قرآن|عِنْدَ سِدْرَةِ الْمُنْتَهَى}}<ref>«کنار درخت سدری که در واپسین جای است» سوره نجم، آیه.</ref>
# [[نزول جبرئیل]] از افق اعلی بر [[پیامبر]] در [[سدرة المنتهی]]: {{متن قرآن|وَهُوَ بِالْأُفُقِ الْأَعْلَى * ثُمَّ دَنَا فَتَدَلَّى}}<ref>«و او در افق فراتر بود * سپس نزدیک شد و فروتر آمد» سوره نجم، آیه ۷-۸.</ref>؛ {{متن قرآن|عِنْدَ سِدْرَةِ الْمُنْتَهَى}}<ref>«کنار درخت سدری که در واپسین جای است» سوره نجم، آیه.</ref>
خط ۱۵: خط ۱۵:
# [[پیامبر]] و [[رؤیت]] دو باره [[قلبی]] [[خداوند]]، در [[سدرة المنتهی]]: {{متن قرآن|وَلَقَدْ رَآهُ نَزْلَةً أُخْرَى * عِنْدَ سِدْرَةِ الْمُنْتَهَى}}<ref>«و به یقین او را در فرودی دیگر، (نیز) دیده بود * کنار درخت سدری که در واپسین جای است» سوره نجم، آیه ۱۳-۱۴.</ref>
# [[پیامبر]] و [[رؤیت]] دو باره [[قلبی]] [[خداوند]]، در [[سدرة المنتهی]]: {{متن قرآن|وَلَقَدْ رَآهُ نَزْلَةً أُخْرَى * عِنْدَ سِدْرَةِ الْمُنْتَهَى}}<ref>«و به یقین او را در فرودی دیگر، (نیز) دیده بود * کنار درخت سدری که در واپسین جای است» سوره نجم، آیه ۱۳-۱۴.</ref>
# [[سدرة المنتهی]] از [[آیات]] [[برتر]] [[الهی]]: {{متن قرآن|إِذْ يَغْشَى السِّدْرَةَ مَا يَغْشَى}}<ref>«هنگامی که آن درخت سدر را فرو پوشاند، آنچه فرو پوشاند» سوره نجم، آیه ۱۶.</ref>؛ {{متن قرآن|لَقَدْ رَأَى مِنْ آيَاتِ رَبِّهِ الْكُبْرَى}}<ref>«بی‌گمان برخی از نشانه‌های بزرگ پروردگارش را دیده است» سوره نجم، آیه ۱۸.</ref>
# [[سدرة المنتهی]] از [[آیات]] [[برتر]] [[الهی]]: {{متن قرآن|إِذْ يَغْشَى السِّدْرَةَ مَا يَغْشَى}}<ref>«هنگامی که آن درخت سدر را فرو پوشاند، آنچه فرو پوشاند» سوره نجم، آیه ۱۶.</ref>؛ {{متن قرآن|لَقَدْ رَأَى مِنْ آيَاتِ رَبِّهِ الْكُبْرَى}}<ref>«بی‌گمان برخی از نشانه‌های بزرگ پروردگارش را دیده است» سوره نجم، آیه ۱۸.</ref>
#ره نیافتن هیچ گونه [[خطا]] و [[انحراف]]، در مشاهدات [[قلبی]] [[پیامبر]] در [[سدرة المنتهی]]: {{متن قرآن|إِذْ يَغْشَى السِّدْرَةَ مَا يَغْشَى * مَا زَاغَ الْبَصَرُ وَمَا طَغَى}}<ref>«هنگامی که آن درخت سدر را فرو پوشاند، آنچه فرو پوشاند * چشم (وی سوی دیگر) نگشت و کژ ندید» سوره نجم، آیه ۱۶-۱۷.</ref><ref>[[محمد جعفر سعیدیان‌فر|سعیدیان‌فر]] و [[سید محمد علی ایازی|ایازی]]، [[فرهنگ‌نامه پیامبر در قرآن کریم ج۱ (کتاب)|فرهنگ‌نامه پیامبر در قرآن کریم]]، ج۱، ص ۷۰۲.</ref>.
# ره نیافتن هیچ گونه [[خطا]] و [[انحراف]]، در مشاهدات [[قلبی]] [[پیامبر]] در [[سدرة المنتهی]]: {{متن قرآن|إِذْ يَغْشَى السِّدْرَةَ مَا يَغْشَى * مَا زَاغَ الْبَصَرُ وَمَا طَغَى}}<ref>«هنگامی که آن درخت سدر را فرو پوشاند، آنچه فرو پوشاند * چشم (وی سوی دیگر) نگشت و کژ ندید» سوره نجم، آیه ۱۶-۱۷.</ref><ref>[[محمد جعفر سعیدیان‌فر|سعیدیان‌فر]] و [[سید محمد علی ایازی|ایازی]]، [[فرهنگ‌نامه پیامبر در قرآن کریم ج۱ (کتاب)|فرهنگ‌نامه پیامبر در قرآن کریم]]، ج۱، ص ۷۰۲.</ref>.


== منابع ==
== منابع ==
۱۱۸٬۲۸۱

ویرایش