پرش به محتوا

سرور در معارف دعا و زیارات: تفاوت میان نسخه‌ها

جز
خط ۶: خط ۶:
}}
}}


==مقدمه==
== مقدمه ==
لازمه گذر [[انسان]] از [[مشکلات]] [[زندگی]] برخوردار بودن از طراوت و [[نشاط]] است. [[پیامبر اکرم]]{{صل}} [[شاد کردن]] یا مسرور ساختن [[مؤمن]] را مساوی [[شادمانی]] خود و [[خدا]] دانسته است<ref>بحارالانوار، ج۷۱، ص۲۸۷.</ref>. [[امام علی]]{{ع}} به [[کمیل]] فرمود: هر کس دلی را شاد کند [[خداوند]] تلخیِ [[مصیبت]] را از او بزداید<ref>نهج‌البلاغه، حکمت ۲۵۴.</ref>. همچنین فرمود: شادمانی [[نفس انسان]] را می‌گشاید<ref>غررالحکم، ج۲، ص۱۱۳.</ref>. [[امام]] [[علی‌بن‌الحسین]]{{ع}} در [[رساله حقوق]] می‌فرماید: «[[حق]] کسی که خداوند به وسیله او موجب [[سرور]] و شادمانی تو شده آن است که پس از [[حمد]] خدا، او را [[سپاس]] گویی، به وی [[پاداش]] دهی و [[احسان]] او را جبران کنی... و برایش [[دعای خیر]] نمایی».
لازمه گذر [[انسان]] از [[مشکلات]] [[زندگی]] برخوردار بودن از طراوت و [[نشاط]] است. [[پیامبر اکرم]] {{صل}} [[شاد کردن]] یا مسرور ساختن [[مؤمن]] را مساوی [[شادمانی]] خود و [[خدا]] دانسته است<ref>بحارالانوار، ج۷۱، ص۲۸۷.</ref>. [[امام علی]] {{ع}} به [[کمیل]] فرمود: هر کس دلی را شاد کند [[خداوند]] تلخیِ [[مصیبت]] را از او بزداید<ref>نهج‌البلاغه، حکمت ۲۵۴.</ref>. همچنین فرمود: شادمانی [[نفس انسان]] را می‌گشاید<ref>غررالحکم، ج۲، ص۱۱۳.</ref>. [[امام]] [[علی‌بن‌الحسین]] {{ع}} در [[رساله حقوق]] می‌فرماید: «[[حق]] کسی که خداوند به وسیله او موجب [[سرور]] و شادمانی تو شده آن است که پس از [[حمد]] خدا، او را [[سپاس]] گویی، به وی [[پاداش]] دهی و [[احسان]] او را جبران کنی... و برایش [[دعای خیر]] نمایی».
آن [[حضرت]] رسیدگی به امور [[خانواده]] [[رزمندگان]] را، در [[زمان]] حضور آنان در مرزها، عامل شادمانی خوانده و عرضه می‌دارد: {{متن حدیث|اللَّهُمَّ وَ أَيُّمَا مُسْلِمٍ خَلَفَ غَازِياً أَوْ مُرَابِطاً فِي‏ دَارِهِ‏،... يَتَعَجَّلُ بِهِ نَفْعَ مَا قَدَّمَ وَ سُرُورَ مَا أَتَى بِهِ}}<ref>دعای ۲۷.</ref>؛ «به هر [[مسلمانی]] که عهده‌دار امور [[خانه]] یکی از [[مرزداران]] می‌شود... در این [[دنیا]] بهره‌ای [[عطا]] کن تا به زودی نتیجه شادمانی عملی را که به جای آورده به دست آورد».
آن [[حضرت]] رسیدگی به امور [[خانواده]] [[رزمندگان]] را، در [[زمان]] حضور آنان در مرزها، عامل شادمانی خوانده و عرضه می‌دارد: {{متن حدیث|اللَّهُمَّ وَ أَيُّمَا مُسْلِمٍ خَلَفَ غَازِياً أَوْ مُرَابِطاً فِي‏ دَارِهِ‏،... يَتَعَجَّلُ بِهِ نَفْعَ مَا قَدَّمَ وَ سُرُورَ مَا أَتَى بِهِ}}<ref>دعای ۲۷.</ref>؛ «به هر [[مسلمانی]] که عهده‌دار امور [[خانه]] یکی از [[مرزداران]] می‌شود... در این [[دنیا]] بهره‌ای [[عطا]] کن تا به زودی نتیجه شادمانی عملی را که به جای آورده به دست آورد».
انسان مؤمن، از انجام [[وظایف]] و [[تکالیف دینی]]، [[احساس]] شادمانی می‌کند. [[امام سجاد]]{{ع}} به خدا عرض می‌کند: «بار خدایا! بر [[محمد]] و خاندانش [[درود]] فرست... و حقیقتی را روزی من ساز تا در حالت [[ترس]] یا [[آسودگی]]، [[خشم]] یا [[خشنودی]]، و سود یا زیان، [[لذّت]] خشنودی و [[آرامش]] [[جان]] را، در انجام وظایف بندگی‌ام، به نیکویی احساس کنم»<ref>نیایش بیست‌و‌دوم.</ref>.
انسان مؤمن، از انجام [[وظایف]] و [[تکالیف دینی]]، [[احساس]] شادمانی می‌کند. [[امام سجاد]] {{ع}} به خدا عرض می‌کند: «بار خدایا! بر [[محمد]] و خاندانش [[درود]] فرست... و حقیقتی را روزی من ساز تا در حالت [[ترس]] یا [[آسودگی]]، [[خشم]] یا [[خشنودی]]، و سود یا زیان، [[لذّت]] خشنودی و [[آرامش]] [[جان]] را، در انجام وظایف بندگی‌ام، به نیکویی احساس کنم»<ref>نیایش بیست‌و‌دوم.</ref>.


آن حضرت یکی از شادمانی‌های [[معنوی]] زندگی انسان را، استقبال از [[ماه مبارک رمضان]] معرفی می‌کند و می‌فرماید: {{متن حدیث|السَّلَامُ عَلَيْكَ مِنْ أَلِيفٍ آنَسَ مُقْبِلًا فَسَرَّ، وَ أَوْحَشَ مُنْقَضِياً فَمَضَّ}}<ref>دعای ۴۵.</ref>؛ «[[سلام]] بر تو [ای [[ماه رمضان]]] که، قبل از فرا رسیدن تو، از آمدنت شادمان بودیم و در حالی که هنوز رخت برنبسته‌ای، از رفتنت اندوهناکیم». همچنین در نگرش امام سجاد{{ع}} هر امری که زمینه‌ساز [[عبادت]] [[خداوند]] باشد موجب [[شادی]] و [[سرور]] [[حقیقی]] [[انسان]] [[مؤمن]] است. به همین [[دلیل]] از [[ماه مبارک رمضان]] استقبال می‌کند و [[عید فطر]] را [[روز]] سرور و [[شادمانی]] [[مؤمنان]] می‌داند<ref>دعای ۴۵.</ref>. از نظر ایشان یکی دیگر از عوامل شادمانی انسان، مواجهه او با [[اعمال نیک]] و ثواب‌هایی است که [[فرشتگان]] در [[نامه عمل]] او نوشته‌اند<ref>نیایش یازدهم.</ref>.
آن حضرت یکی از شادمانی‌های [[معنوی]] زندگی انسان را، استقبال از [[ماه مبارک رمضان]] معرفی می‌کند و می‌فرماید: {{متن حدیث|السَّلَامُ عَلَيْكَ مِنْ أَلِيفٍ آنَسَ مُقْبِلًا فَسَرَّ، وَ أَوْحَشَ مُنْقَضِياً فَمَضَّ}}<ref>دعای ۴۵.</ref>؛ «[[سلام]] بر تو [ای [[ماه رمضان]]] که، قبل از فرا رسیدن تو، از آمدنت شادمان بودیم و در حالی که هنوز رخت برنبسته‌ای، از رفتنت اندوهناکیم». همچنین در نگرش امام سجاد {{ع}} هر امری که زمینه‌ساز [[عبادت]] [[خداوند]] باشد موجب [[شادی]] و [[سرور]] [[حقیقی]] [[انسان]] [[مؤمن]] است. به همین [[دلیل]] از [[ماه مبارک رمضان]] استقبال می‌کند و [[عید فطر]] را [[روز]] سرور و [[شادمانی]] [[مؤمنان]] می‌داند<ref>دعای ۴۵.</ref>. از نظر ایشان یکی دیگر از عوامل شادمانی انسان، مواجهه او با [[اعمال نیک]] و ثواب‌هایی است که [[فرشتگان]] در [[نامه عمل]] او نوشته‌اند<ref>نیایش یازدهم.</ref>.


و نیز، در دیدگاه [[امام]]، ارزشمندترین مایه سرور انسان [[رهایی]] او از [[عذاب]] [[جهنم]] است: «خداوندا! [[ترس]] [[خوف]] از عذاب جهنم و [[شوق]] دستیابی به نعمت‌های [[بهشت]] را روزی ما فرما، تا [[لذت]] آنچه را از تو خواسته‌ایم دریابیم و از [[اندوه]] آنچه، به خاطرش، به تو [[پناه]] می‌آوریم، رهایی یابیم»<ref>نیایش چهل‌و‌پنجم.</ref>.
و نیز، در دیدگاه [[امام]]، ارزشمندترین مایه سرور انسان [[رهایی]] او از [[عذاب]] [[جهنم]] است: «خداوندا! [[ترس]] [[خوف]] از عذاب جهنم و [[شوق]] دستیابی به نعمت‌های [[بهشت]] را روزی ما فرما، تا [[لذت]] آنچه را از تو خواسته‌ایم دریابیم و از [[اندوه]] آنچه، به خاطرش، به تو [[پناه]] می‌آوریم، رهایی یابیم»<ref>نیایش چهل‌و‌پنجم.</ref>.


سرانجام اینکه، [[امام چهارم]]{{ع}} شادمانی و سرور ناشی از کسب [[مال]]، و اندوهِ برخاسته از [[محرومیت]] مادی را مطلوب ندانسته و می‌گوید: «بار خدایا! بر [[محمد]] و خاندانش [[درود]] فرست و مرا [[توفیق]] ده که در همه حال ذکر [[جمیل]] تو گویم، به [[ستایش]] تو برخیزم و از تو [[سپاسگزاری]] کنم، تا به آنچه از مال [[دنیا]] که بر من ارزانی داشته‌ای دلخوش نباشم و به آنچه از من منع کرده‌ای اندوه نخورم»<ref>نیایش بیست‌و‌یکم.</ref>.<ref>بحارالانوار، محمدباقر مجلسی، مؤسسة الوفاء، بیروت، ۱۴۰۴؛ الصحیفة السجادیة، امام زین‌العابدین{{ع}}، نشر الهادی، قم، ۱۴۱۸؛ غررالحکم و...، عبدالواحد تمیمی آمدی، دفتر تبلیغات اسلامی، قم، ۱۳۶۶؛ قرآن حکیم ترجمه ناصر مکارم شیرازی، دارالقرآن الکریم، قم، ۱۳۷۳؛ نهج‌البلاغه، سیدرضی، هجرت، قم، ۱۴۱۴.</ref>.<ref>[[علی اکبر شایسته‌نژاد|شایسته‌نژاد، علی اکبر]]، [[دانشنامه صحیفه سجادیه (کتاب)|مقاله «شادی»، دانشنامه صحیفه سجادیه]]، ص ۲۸۱.</ref>
سرانجام اینکه، [[امام چهارم]] {{ع}} شادمانی و سرور ناشی از کسب [[مال]]، و اندوهِ برخاسته از [[محرومیت]] مادی را مطلوب ندانسته و می‌گوید: «بار خدایا! بر [[محمد]] و خاندانش [[درود]] فرست و مرا [[توفیق]] ده که در همه حال ذکر [[جمیل]] تو گویم، به [[ستایش]] تو برخیزم و از تو [[سپاسگزاری]] کنم، تا به آنچه از مال [[دنیا]] که بر من ارزانی داشته‌ای دلخوش نباشم و به آنچه از من منع کرده‌ای اندوه نخورم»<ref>نیایش بیست‌و‌یکم.</ref>.<ref>بحارالانوار، محمدباقر مجلسی، مؤسسة الوفاء، بیروت، ۱۴۰۴؛ الصحیفة السجادیة، امام زین‌العابدین {{ع}}، نشر الهادی، قم، ۱۴۱۸؛ غررالحکم و... ، عبدالواحد تمیمی آمدی، دفتر تبلیغات اسلامی، قم، ۱۳۶۶؛ قرآن حکیم ترجمه ناصر مکارم شیرازی، دارالقرآن الکریم، قم، ۱۳۷۳؛ نهج‌البلاغه، سیدرضی، هجرت، قم، ۱۴۱۴.</ref>.<ref>[[علی اکبر شایسته‌نژاد|شایسته‌نژاد، علی اکبر]]، [[دانشنامه صحیفه سجادیه (کتاب)|مقاله «شادی»، دانشنامه صحیفه سجادیه]]، ص ۲۸۱.</ref>


== منابع ==
== منابع ==
۱۱۸٬۲۸۱

ویرایش