سوره نمل: تفاوت میان نسخه‌ها
جز
وظیفهٔ شمارهٔ ۵، قسمت دوم
HeydariBot (بحث | مشارکتها) جز (وظیفهٔ شمارهٔ ۵) |
HeydariBot (بحث | مشارکتها) |
||
| خط ۱: | خط ۱: | ||
{{مدخل مرتبط | موضوع مرتبط = | عنوان مدخل = | مداخل مرتبط = [[سوره نمل در علوم قرآنی]]| پرسش مرتبط = }} | {{مدخل مرتبط | موضوع مرتبط = | عنوان مدخل = | مداخل مرتبط = [[سوره نمل در علوم قرآنی]]| پرسش مرتبط = }} | ||
==مقدمه== | == مقدمه == | ||
بیست و هفتمین [[سوره]] [[قرآن]] و [[چهل]] و هشتمین آن به [[ترتیب نزول]]، نازل شده در [[مکه]] با موضوعات داستان [[موسی]]، [[سلیمان]]{{ع}}، [[بلقیس]]، [[صالح]]، [[لوط]]{{ع}}، [[توحید]] و [[معاد]]. | بیست و هفتمین [[سوره]] [[قرآن]] و [[چهل]] و هشتمین آن به [[ترتیب نزول]]، نازل شده در [[مکه]] با موضوعات داستان [[موسی]]، [[سلیمان]] {{ع}}، [[بلقیس]]، [[صالح]]، [[لوط]] {{ع}}، [[توحید]] و [[معاد]]. | ||
وجه تسمیه این سوره به «نمل» از داستان مورچگان و [[سلیمان]] در این سوره اخذ شده است. نام دوم این سوره «سلیمان» است؛ زیرا داستان [[حضرت سلیمان]] مشروحاً در این سوره بیان شده است. نام سوم این سوره «طاسین» است؛ زیرا این سوره با همین [[حروف مقطعه]] (= طس: طا. سین) آغاز شده است. و سیزدهمین سوره از سوره‌های بیست و نه گانه مقطعات است. | وجه تسمیه این سوره به «نمل» از داستان مورچگان و [[سلیمان]] در این سوره اخذ شده است. نام دوم این سوره «سلیمان» است؛ زیرا داستان [[حضرت سلیمان]] مشروحاً در این سوره بیان شده است. نام سوم این سوره «طاسین» است؛ زیرا این سوره با همین [[حروف مقطعه]] (= طس: طا. سین) آغاز شده است. و سیزدهمین سوره از سوره‌های بیست و نه گانه مقطعات است. | ||
| خط ۸: | خط ۸: | ||
تعداد [[آیات]] آن ۹۳ و در نزد [[قاریان]] [[حجاز]] ۹۵ [[آیه]] است که نظریه اول مشهور است. و ۱۱۶۶ کلمه و ۴۷۹۵ حرف دارد. از نظر حجم از سوره‌های «مثانی» و نسبتاً متوسط و مقداری کمتر از نیم جزء قرآن است. از سوره‌های چهارده‌گانه «[[سجده]]» است و در آیه ۲۵ سجده [[مستحب]] دارد. ویژگی این سوره داشتن دو {{متن قرآن|بِسْمِ اللَّهِ الرَّحْمَنِ الرَّحِيمِ}} است. دعای معروف {{متن قرآن|أَمَّنْ يُجِيبُ}}، آیه {{متن قرآن|أَمَّنْ يُجِيبُ الْمُضْطَرَّ إِذَا دَعَاهُ وَيَكْشِفُ السُّوءَ وَيَجْعَلُكُمْ خُلَفَاءَ الْأَرْضِ أَإِلَهٌ مَعَ اللَّهِ قَلِيلًا مَا تَذَكَّرُونَ}}<ref>«یا آن کسی که به درمانده، چون وی را بخواند، پاسخ می‌دهد و بلا را (از او) می‌گرداند؟ و شما را جانشینان زمین می‌گرداند؛ آیا با خداوند، خدایی (دیگر) هست؟ اندک پند می‌پذیرید» سوره نمل، آیه ۶۲.</ref> است. | تعداد [[آیات]] آن ۹۳ و در نزد [[قاریان]] [[حجاز]] ۹۵ [[آیه]] است که نظریه اول مشهور است. و ۱۱۶۶ کلمه و ۴۷۹۵ حرف دارد. از نظر حجم از سوره‌های «مثانی» و نسبتاً متوسط و مقداری کمتر از نیم جزء قرآن است. از سوره‌های چهارده‌گانه «[[سجده]]» است و در آیه ۲۵ سجده [[مستحب]] دارد. ویژگی این سوره داشتن دو {{متن قرآن|بِسْمِ اللَّهِ الرَّحْمَنِ الرَّحِيمِ}} است. دعای معروف {{متن قرآن|أَمَّنْ يُجِيبُ}}، آیه {{متن قرآن|أَمَّنْ يُجِيبُ الْمُضْطَرَّ إِذَا دَعَاهُ وَيَكْشِفُ السُّوءَ وَيَجْعَلُكُمْ خُلَفَاءَ الْأَرْضِ أَإِلَهٌ مَعَ اللَّهِ قَلِيلًا مَا تَذَكَّرُونَ}}<ref>«یا آن کسی که به درمانده، چون وی را بخواند، پاسخ می‌دهد و بلا را (از او) می‌گرداند؟ و شما را جانشینان زمین می‌گرداند؛ آیا با خداوند، خدایی (دیگر) هست؟ اندک پند می‌پذیرید» سوره نمل، آیه ۶۲.</ref> است. | ||
مسئله [[خداشناسی]] و نشانه‌های [[توحید]]، احوال [[حشر]] و معاد، شرایط تأثیر [[نصایح]] و [[مواعظ]]، داستان سلیمان{{ع}} و بلقیس - [[ملکه سبا]] - و اشاره به داستان [[حضرت موسی]]{{ع}}، [[حضرت صالح]]{{ع}} و [[حضرت لوط]]{{ع}} و [[سیر]] آفاقی از موضوعات این سوره است. | مسئله [[خداشناسی]] و نشانه‌های [[توحید]]، احوال [[حشر]] و معاد، شرایط تأثیر [[نصایح]] و [[مواعظ]]، داستان سلیمان {{ع}} و بلقیس - [[ملکه سبا]] - و اشاره به داستان [[حضرت موسی]] {{ع}}، [[حضرت صالح]] {{ع}} و [[حضرت لوط]] {{ع}} و [[سیر]] آفاقی از موضوعات این سوره است. | ||
==[[فضیلت سوره]]== | == [[فضیلت سوره]] == | ||
از [[پیامبر گرامی]] آورده‌اند که فرمودند: «هر کس سوره طس (سلیمان) را [[تلاوت]] کند، [[خداوند]] به شمار کسانی که [[رسالت]] حضرت سلیمان را [[گواهی]] کرده و یا آن را [[دروغ]] شمردند و نیز [[هود]]، [[شعیب]]، صالح و [[ابراهیم]]، این [[پیام]] آوران [[خدا]] را [[تصدیق]] و یا [[تکذیب]] کردند، ده [[پاداش]] و [[حسنه]] به او ارزانی میدارد و به هنگام برپایی [[رستاخیز]] ندای جانبخش [[لا اله الا الله]] را سر می‌دهد»<ref>{{متن حدیث|وَ مَنْ قَرَأَ طس سُلَيْمَانَ كَانَ لَهُ مِنَ اَلْأَجْرِ عَشْرُ حَسَنَاتٍ بِعَدَدِ مَنْ صَدَّقَ سُلَيْمَانَ وَ كَذَّبَ بِهِ وَ هُودٍ وَ شُعَيْبٍ وَ صَالِحٍ وَ إِبْرَاهِيمَ وَ يَخْرُجُ مِنْ قَبْرِهِ وَ هُوَ يُنَادِي: لاَ إِلَهَ إِلاَّ اَللَّهُ}} مجمع البیان.</ref>. | از [[پیامبر گرامی]] آورده‌اند که فرمودند: «هر کس سوره طس (سلیمان) را [[تلاوت]] کند، [[خداوند]] به شمار کسانی که [[رسالت]] حضرت سلیمان را [[گواهی]] کرده و یا آن را [[دروغ]] شمردند و نیز [[هود]]، [[شعیب]]، صالح و [[ابراهیم]]، این [[پیام]] آوران [[خدا]] را [[تصدیق]] و یا [[تکذیب]] کردند، ده [[پاداش]] و [[حسنه]] به او ارزانی میدارد و به هنگام برپایی [[رستاخیز]] ندای جانبخش [[لا اله الا الله]] را سر می‌دهد»<ref>{{متن حدیث|وَ مَنْ قَرَأَ طس سُلَيْمَانَ كَانَ لَهُ مِنَ اَلْأَجْرِ عَشْرُ حَسَنَاتٍ بِعَدَدِ مَنْ صَدَّقَ سُلَيْمَانَ وَ كَذَّبَ بِهِ وَ هُودٍ وَ شُعَيْبٍ وَ صَالِحٍ وَ إِبْرَاهِيمَ وَ يَخْرُجُ مِنْ قَبْرِهِ وَ هُوَ يُنَادِي: لاَ إِلَهَ إِلاَّ اَللَّهُ}} مجمع البیان.</ref>. | ||
==مقاصد [[سوره]]== | == مقاصد [[سوره]] == | ||
به طوری که از [[آیات]] صدر سوره و پنج [[آیه]] آخر آن بر‌می‌آید غرض سوره، این است که [[مردم]] را [[بشارت]] و [[انذار]] دهد و به همین منظور، مختصری از داستان‌های [[موسی]]، [[داوود]]، [[سلیمان]]، [[صالح]] و [[لوط]]{{ع}} را به عنوان [[شاهد]] ذکر نموده و به دنبال آن پاره‌ای از اصول [[معارف]] مانند [[وحدانیت]] [[خدای تعالی]] در [[ربوبیت]] و [[معاد]] را ذکر نموده است<ref>المیزان.</ref>. [[خودسازی]]، [[صفات]] [[مؤمنین]]، نشانه‌های [[آفریدگار]] در [[نظام آفرینش]]، کثرت [[نعمت‌های الهی]] و [[سیر]] آفاقی از دیگر مقاصد سوره می‌باشد. | به طوری که از [[آیات]] صدر سوره و پنج [[آیه]] آخر آن بر‌می‌آید غرض سوره، این است که [[مردم]] را [[بشارت]] و [[انذار]] دهد و به همین منظور، مختصری از داستان‌های [[موسی]]، [[داوود]]، [[سلیمان]]، [[صالح]] و [[لوط]] {{ع}} را به عنوان [[شاهد]] ذکر نموده و به دنبال آن پاره‌ای از اصول [[معارف]] مانند [[وحدانیت]] [[خدای تعالی]] در [[ربوبیت]] و [[معاد]] را ذکر نموده است<ref>المیزان.</ref>. [[خودسازی]]، [[صفات]] [[مؤمنین]]، نشانه‌های [[آفریدگار]] در [[نظام آفرینش]]، کثرت [[نعمت‌های الهی]] و [[سیر]] آفاقی از دیگر مقاصد سوره می‌باشد. | ||
==ساختار== | == ساختار == | ||
[[سوره]] دارای شش بخش است. افتتاح و اختتام سوره محتوی نام [[مبارک]] [[قرآن]] و حاوی [[تبشیر]] و انذار است. بیشترین آیات مربوط به بخش سوم (۱۵-۴۴) داستان مورچگان، سلیمان و [[بلقیس]] است. | [[سوره]] دارای شش بخش است. افتتاح و اختتام سوره محتوی نام [[مبارک]] [[قرآن]] و حاوی [[تبشیر]] و انذار است. بیشترین آیات مربوط به بخش سوم (۱۵-۴۴) داستان مورچگان، سلیمان و [[بلقیس]] است. | ||
| خط ۲۲: | خط ۲۲: | ||
بخش‌های یک (آیات ۱-۶)، پنج (آیات ۶۷-۸۲) و شش (آیات ۸۳-۹۳) جنبه نظری دارند و بخش‌های دو (آیات ۷-۱۴)، سه (آیات ۱۵-۴۴) و چهار (آیات ۴۵-۶۶) حاوی [[جنبش]] انبیاء است. تقارن موزونی بین حکایت و نظر، [[اعتقادات]] و عمل است. | بخش‌های یک (آیات ۱-۶)، پنج (آیات ۶۷-۸۲) و شش (آیات ۸۳-۹۳) جنبه نظری دارند و بخش‌های دو (آیات ۷-۱۴)، سه (آیات ۱۵-۴۴) و چهار (آیات ۴۵-۶۶) حاوی [[جنبش]] انبیاء است. تقارن موزونی بین حکایت و نظر، [[اعتقادات]] و عمل است. | ||
==[[آیات نامدار]] و مشهور== | == [[آیات نامدار]] و مشهور == | ||
#{{متن قرآن|طس تِلْكَ آيَاتُ الْقُرْآنِ وَكِتَابٍ مُبِينٍ}}<ref>«طا، سین، اینها آیات قرآن و کتابی روشنگر است» سوره نمل، آیه ۱.</ref>، | #{{متن قرآن|طس تِلْكَ آيَاتُ الْقُرْآنِ وَكِتَابٍ مُبِينٍ}}<ref>«طا، سین، اینها آیات قرآن و کتابی روشنگر است» سوره نمل، آیه ۱.</ref>، | ||
#{{متن قرآن|هُدًى وَبُشْرَى لِلْمُؤْمِنِينَ}} <ref>«رهنمود و نویدی برای مؤمنان است» سوره نمل، آیه ۲۱.</ref>، | #{{متن قرآن|هُدًى وَبُشْرَى لِلْمُؤْمِنِينَ}} <ref>«رهنمود و نویدی برای مؤمنان است» سوره نمل، آیه ۲۱.</ref>، | ||