شیعه در تاریخ اسلامی: تفاوت میان نسخه‌ها

== مقدمه ==

* از بدو شکل‌گیری [[شیعه]] و [[پیروان اهل بیت]] {{عم}} و معتقدان به [[امامت]] [[امام علی|علی]] {{ع}}، حوادث و تحوّلات گوناگونی بر این فرقۀ ناجیه گذشته است. اغلب، [[پیروان]] [[اهل بیت]] {{عم}}، از [[نعمت]] [[پیشوایی]] [[امامان]] [[محروم]] بودند و با [[انحرافی]] که در جریان [[رهبری]] پس از [[پیامبر خاتم|پیامبر خدا]] {{صل}} پیش آمد و با حادثۀ [[سقیفه]]، [[امام علی|امیر مؤمنان]] {{ع}} از [[حق]] خود [[محروم]] شد و [[مظلومیت]] [[شیعه]] نیز آغاز گشت. سلطۀ [[امویان]] بر مقدّرات [[امّت اسلامی]] زمینه‌ساز احیای [[جاهلیّت]] گشت. [[شهادت]] [[امام علی]] و [[امام حسن]] و [[امام حسین]] در همان نیم [[قرن اول]] پس از [[پیامبر]]، عمق این [[مظلومیّت]] را می‌رساند. گرچه رفته‌رفته [[فکر]] [[شیعی]] گسترش می‌یافت، امّا محدودیت‌های اعمال‌شده از سوی [[امویان]] و عبّاسیان نیز تشدید می‌شد. [[حکومت]] تاریک هزارماهۀ [[بنی امیّه]]، لطمه‌های جبران‌ناپذیری به [[اسلام]] و [[مسلمانان]] و [[مکتب]] [[اهل بیت]] وارد ساخت.

* بررسی [[شیعه در تاریخ]] و [[تاریخ شیعه]] در این مختصر نمی‌گنجد و به کتاب‌های مبسوطتر باید مراجعه کرد. امّا نگاهی اجمالی به این [[تاریخ]]، براساس نوشتۀ [[علامه طباطبایی]] می‌تواند مفید باشد. وی پس از پرداختن به برخی [[نهضت‌های شیعی]] پس از [[عاشورا]] و برشمردن فجایع [[امویان]]، [[تاریخ شیعه]] را از قرن دوّم به بعد چنین بازگو می‌کند:

=== [[شیعه]] در [[قرن دوم]] [[هجری]] ===  

* در اواخر ثلث اول [[قرن دوم]] [[هجری]] به دنبال انقلابات و جنگ‌های خونین که در اثر [[بیدادگری]] و بدرفتاری‌های [[بنی‌امیه]] در همه‌جای [[کشورهای اسلامی]] ادامه داشت، دعوتی نیز به نام [[اهل بیت]] [[پیامبر خاتم|پیغمبر اکرم]] {{صل}} در ناحیۀ [[خراسان]] [[ایران]] پیدا شد. متصدی [[دعوت]] [[ابو مسلم]] [[مروزی]] سردار [[ایرانی]] بود که به [[ضرر]] [[خلافت]] [[اموی]] [[قیام]] کرد و شروع به [[پیشرفت]] نمود تا [[دولت]] [[اموی]] را برانداخت. این [[نهضت]] و [[انقلاب]] اگرچه از [[تبلیغات]] عمیق [[شیعه]] سرچشمه می‌گرفت و کم‌وبیش عنوان [[خونخواهی]] شهدای [[اهل بیت]] را داشت و حتی از [[مردم]] برای یک [[مرد]] [[پسندیده]] از [[اهل بیت]] (سربسته) [[بیعت]] می‌گرفتند، با این همه به [[دستور]] مستقیم یا اشارۀ [[پیشوایان]] [[شیعه]] نبود. به [[گواهی]] اینکه وقتی [[ابو مسلم]] [[بیعت]] [[خلافت]] را به [[امام]] ششم شیعۀ [[امامیه]] در [[مدینه]] عرضه داشت وی جدا رد کرد و فرمود: "تو از مردان من نیستی و زمان نیز زمان من نیست". بالأخره [[بنی عباس]] به نام [[اهل بیت]] [[خلافت]] را ربودند و در آغاز کار روزی چند به [[مردم]] و [[علویین]] [[روی خوش]] نشان دادند حتی به نام [[انتقام]] [[شهدای علویین]]، [[بنی‌امیه]] را قتل‌عام کردند و [[قبور]] خلفای [[بنی‌امیه]] را شکافته هرچه یافتند [[آتش]] زدند، ولی دیری نگذشت که شیوۀ ظالمانۀ [[بنی‌امیه]] را پیش گرفتند و در [[بیدادگری]] و [[بی‌بندوباری]] هیچگونه فروگذاری نکردند... [[هارون]] خلیفۀ [[عباسی]] که در زمان وی امپراتوری [[اسلامی]] به اوج [[قدرت]] و وسعت خود رسیده بود و گاهی [[خلیفه]] به [[خورشید]] نگاه می‌کرد و آن را مخاطب ساخته می‌گفت: به هرکجا می‌خواهی بتاب که بجایی که از [[ملک]] من بیرون است نخواهی تافت. از طرفی [[لشکریان]] وی در خاور و باختر [[جهان]] پیش می‌رفتند ولی از طرفی در [[جسر بغداد]] که در چند قدمی [[قصر]] [[خلیفه]] بود بی‌اطلاع و اجازۀ [[خلیفه]]، [[مأمور]] گذاشته از عابرین [[حق]] عبور می‌گرفتند، حتی روزی خود [[خلیفه]] که می‌خواست از جسر عبور کند جلوش را گرفته [[حق]] العبور مطالبه کردند... [[ثروت]] سرسام‌آوری که همه‌ساله از اقطار [[کشورهای اسلامی]] به عنوان [[بیت المال]] [[مسلمین]] به [[دار الخلافه]] سرازیر می‌شد به [[مصرف]] [[هوسرانی]] و [[حق‌کشی]] [[خلیفه]] وقت می‌رسید. شمارۀ [[کنیزان]] پریوش و [[دختران]] و پسران [[زیبا]] در دربار [[خلفای عباسی]] به هزاران می‌رسید. وضع [[شیعه]] از انقراض [[دولت]] [[اموی]] و روی کار آمدن [[بنی عباس]] کوچکترین تغییری پیدا نکرد، جز اینکه [[دشمنان]] بیدادگر وی [[تغییر]] اسم دادند<ref>[[جواد محدثی|محدثی، جواد]]، [[فرهنگ غدیر (کتاب)|فرهنگ غدیر]]، ص۳۵۰تا ۳۵۶.</ref>.

=== [[شیعه]] در [[قرن سوم]] [[هجری]] ===  

=== [[شیعه]] در [[قرن چهارم]] [[هجری]] ===  

=== [[شیعه]] در [[قرن پنجم]] تا نهم [[هجری]] ===  

=== [[شیعه]] در قرن ۱۰، ۱۱ [[هجری]] ===  

=== [[شیعه]] در قرن ۱۲، ۱۴ [[هجری]] ===  

=== [[تشیع]] در [[جهان]] امروز ===