عبدالرزاق بن همام صنعانی در علوم قرآنی: تفاوت میان نسخه‌ها
جز
وظیفهٔ شمارهٔ ۵، قسمت دوم
HeydariBot (بحث | مشارکتها) جز (وظیفهٔ شمارهٔ ۵) |
HeydariBot (بحث | مشارکتها) |
||
| خط ۶: | خط ۶: | ||
}} | }} | ||
==مقدمه== | == مقدمه == | ||
[[عبدالرزاق بن همام صنعانی]] معروف به [[ابن همام]] روایت کننده از [[امام صادق]]{{ع}}<ref>شیخ [[طوسی]] او را روایت کننده از [[امام باقر]] و امام صادق{{عم}} معرفی کرده است (ر.ک: [[رجال]] الطوسی، ص۲۶۷ [[اصحاب]] الصادق{{ع}}، باب العین رقم ۷۱۵) ولی باتوجه به اینکه [[تولد]] وی را در سال ۱۲۶ و [[وفات]] او را در سال ۲۱۱ در ۸۵ سالگی بیان کرده‌اند (ر.ک: [[ابن حجر]]، [[تقریب]] التهذیب، ج۱، ص۵۰۵ رقم ۱۱۸۳؛ [[ذهبی]]، [[سیر]] اعلام النبلاء، ج۹، ص۵۶۵ و ۵۸۰؛ [[آقا بزرگ تهرانی]]، الذریعة، ج۴، ص۲۵۰، رقم ۱۲۰۰) [[روایت]] کردن وی از امام باقر{{ع}} (۱۱۴ ه.ق) امکان ندارد، مگر [[تاریخی]] را که برای تولد و وفات وی ذکر کرده‌اند، [[اشتباه]] باشد؛ اما روایت کردن وی از امام صادق{{ع}} مانعی ندارد؛ زیرا وی طبق [[تاریخ]] یادشده در وقت [[شهادت امام صادق]]{{ع}} ۲۲ ساله بوده است. | [[عبدالرزاق بن همام صنعانی]] معروف به [[ابن همام]] روایت کننده از [[امام صادق]] {{ع}}<ref>شیخ [[طوسی]] او را روایت کننده از [[امام باقر]] و امام صادق {{عم}} معرفی کرده است (ر. ک: [[رجال]] الطوسی، ص۲۶۷ [[اصحاب]] الصادق {{ع}}، باب العین رقم ۷۱۵) ولی باتوجه به اینکه [[تولد]] وی را در سال ۱۲۶ و [[وفات]] او را در سال ۲۱۱ در ۸۵ سالگی بیان کرده‌اند (ر. ک: [[ابن حجر]]، [[تقریب]] التهذیب، ج۱، ص۵۰۵ رقم ۱۱۸۳؛ [[ذهبی]]، [[سیر]] اعلام النبلاء، ج۹، ص۵۶۵ و ۵۸۰؛ [[آقا بزرگ تهرانی]]، الذریعة، ج۴، ص۲۵۰، رقم ۱۲۰۰) [[روایت]] کردن وی از امام باقر {{ع}} (۱۱۴ ه.ق) امکان ندارد، مگر [[تاریخی]] را که برای تولد و وفات وی ذکر کرده‌اند، [[اشتباه]] باشد؛ اما روایت کردن وی از امام صادق {{ع}} مانعی ندارد؛ زیرا وی طبق [[تاریخ]] یادشده در وقت [[شهادت امام صادق]] {{ع}} ۲۲ ساله بوده است. | ||
آقا بزرگ تهرانی نیز استبعاد [[وحید]] بهبهانی را از اینکه وی از [[اصحاب امام صادق]]{{ع}} باشد، به همین بیان پاسخ گفته‌اند (ر.ک: رجال الطوسی، ص۲۶۷).</ref>، به شمار آمده از [[دانشمندان شیعه]]، [[ثقه]] نزد [[اهل تسنن]]، دارای تألیفاتی از جمله [[تفسیر]]. به گفتۀ برخی کتاب‌شناسان، تفسیر وی قدیمی‌ترین تفسیر موجود [[شیعه]] در عالم است<ref>ر.ک: آقا بزرگ تهرانی، الذریعة، ج۴، ص۲۵۰، رقم ۱۲۰۰؛ خویی، معجم رجال الحدیث، ج۱۰، ص۱۳، رقم ۶۴۹۳؛ ابن حجر، تقریب التهذیب، ج۱، ص۵۰۵، رقم ۱۱۸۳.</ref>.<ref>[[علی اکبر بابایی|بابایی، علی اکبر]]، [[تاریخ تفسیر قرآن (کتاب)|تاریخ تفسیر قرآن]]، ص ۲۴۶.</ref> | آقا بزرگ تهرانی نیز استبعاد [[وحید]] بهبهانی را از اینکه وی از [[اصحاب امام صادق]] {{ع}} باشد، به همین بیان پاسخ گفته‌اند (ر. ک: رجال الطوسی، ص۲۶۷).</ref>، به شمار آمده از [[دانشمندان شیعه]]، [[ثقه]] نزد [[اهل تسنن]]، دارای تألیفاتی از جمله [[تفسیر]]. به گفتۀ برخی کتاب‌شناسان، تفسیر وی قدیمی‌ترین تفسیر موجود [[شیعه]] در عالم است<ref>ر. ک: آقا بزرگ تهرانی، الذریعة، ج۴، ص۲۵۰، رقم ۱۲۰۰؛ خویی، معجم رجال الحدیث، ج۱۰، ص۱۳، رقم ۶۴۹۳؛ ابن حجر، تقریب التهذیب، ج۱، ص۵۰۵، رقم ۱۱۸۳.</ref>.<ref>[[علی اکبر بابایی|بابایی، علی اکبر]]، [[تاریخ تفسیر قرآن (کتاب)|تاریخ تفسیر قرآن]]، ص ۲۴۶.</ref> | ||
[[عبدالرزاق بن همام بن نافع حمیری]] از [[محدثان]] و [[مفسران]] به نام است. او از اهالی صنعای [[یمن]] و از دست پروردگان [[معمر بن راشد]] می‌باشد که از [[حافظان]] بزرگ [[حدیث]] و [[تفسیر]] و [[قرآن کریم]] بوده و [[افتخار]] شاگردی [[قتاده]] را داشته است. عبدالرزاق، تفسیر را از همین استاد فرزانه و نیز [[عبدالملک بن جریج]] و [[سفیان بن عیینه]] و دیگر [[تابعان]] بزرگ گرفته است. | [[عبدالرزاق بن همام بن نافع حمیری]] از [[محدثان]] و [[مفسران]] به نام است. او از اهالی صنعای [[یمن]] و از دست پروردگان [[معمر بن راشد]] می‌باشد که از [[حافظان]] بزرگ [[حدیث]] و [[تفسیر]] و [[قرآن کریم]] بوده و [[افتخار]] شاگردی [[قتاده]] را داشته است. عبدالرزاق، تفسیر را از همین استاد فرزانه و نیز [[عبدالملک بن جریج]] و [[سفیان بن عیینه]] و دیگر [[تابعان]] بزرگ گرفته است. | ||
| خط ۱۷: | خط ۱۷: | ||
[[شمس الدین داوودی]] درباره او می‌گوید: «عبد الرزاق، [[حافظ]] [[احادیث]] [[معمر بن راشد]] بود». همگان او را [[موثق]] دانسته و در [[صحاح]] ستّه از او روایت کرده‌اند. | [[شمس الدین داوودی]] درباره او می‌گوید: «عبد الرزاق، [[حافظ]] [[احادیث]] [[معمر بن راشد]] بود». همگان او را [[موثق]] دانسته و در [[صحاح]] ستّه از او روایت کرده‌اند. | ||
تنها «[[تشیع]]» را بر وی خرده گرفته‌اند، ولی در تشیع نیز افراط‌گر نبود؛ بلکه علی{{ع}} را [[دوست]] می‌داشت و [[دشمنان]] او را [[دشمن]] می‌دانست و از آنان [[نفرت]] داشت.<ref>طبقات المفسرین، ج ۱، ص ۲۹۶، شماره ۲۷۸.</ref> | تنها «[[تشیع]]» را بر وی خرده گرفته‌اند، ولی در تشیع نیز افراط‌گر نبود؛ بلکه علی {{ع}} را [[دوست]] می‌داشت و [[دشمنان]] او را [[دشمن]] می‌دانست و از آنان [[نفرت]] داشت.<ref>طبقات المفسرین، ج ۱، ص ۲۹۶، شماره ۲۷۸.</ref> | ||
[[ذهبی]] می‌گوید: «او از منابع سرشار [[علمی]] به شمار می‌رفت» <ref>میزان الاعتدال، ج ۲، ص ۶۰۹، شماره ۵۰۴۲. تذکرة الحفاظ، ج ۱، ص ۳۶۴، شماره ۳۵۷. تهذیب التهذیب، ج ۶، ص ۳۱۰، شماره ۶۰۸.</ref>. تفسیر او از منابع [[طبری]] و دیگر ارباب [[تفسیر نقلی]] است که فراوان از آن نقل کرده‌اند.<ref>[[محمد هادی معرفت|معرفت، محمد هادی]]، [[تفسیر و مفسران (کتاب)|تفسیر و مفسران]]، ص ۴۲۹.</ref> | [[ذهبی]] می‌گوید: «او از منابع سرشار [[علمی]] به شمار می‌رفت» <ref>میزان الاعتدال، ج ۲، ص ۶۰۹، شماره ۵۰۴۲. تذکرة الحفاظ، ج ۱، ص ۳۶۴، شماره ۳۵۷. تهذیب التهذیب، ج ۶، ص ۳۱۰، شماره ۶۰۸.</ref>. تفسیر او از منابع [[طبری]] و دیگر ارباب [[تفسیر نقلی]] است که فراوان از آن نقل کرده‌اند.<ref>[[محمد هادی معرفت|معرفت، محمد هادی]]، [[تفسیر و مفسران (کتاب)|تفسیر و مفسران]]، ص ۴۲۹.</ref> | ||