علی بن حمزه کسائی: تفاوت میان نسخه‌ها

{{مدخل مرتبط | موضوع مرتبط = | عنوان مدخل  = | مداخل مرتبط = [[علی بن حمزه کسائی در تاریخ اسلامی]]| پرسش مرتبط  = }}

== مقدمه ==

[[ابوالحسن علی بن حمزة بن عبدالله بن بهمن کسائی کوفی بغدادی اسدی]] اصالتاً [[ایرانی]] و [[اهل کوفه]] بود<ref>غایة النهایه ۱/۵۳۵.</ref> و [[دوران کودکی]] را در آنجا سپری کرد <ref> اعیان الشیعه ۸/۲۳۳.</ref> و سپس در [[بغداد]] سکنی گزید.<ref> تاریخ بغداد ۱۱/۴۰۳.</ref> وی در بزرگسالی نزد [[معاذ بن مسلم هراء]]، [[رواسی]] و دیگران به فراگیری دانش‌های [[روز]] پرداخت.<ref> الفهرست (الندیم) ۷۲.</ref> با [[هدایت]] [[خلیل نحوی]] به [[حجاز]]، نجد و تهامه کوچ کرد<ref> تاریخ الاسلام ۱۲/۲۹۹.</ref> و از [[اعراب]] آن نواحی در زمینه لغت‌های نادر و [[غریب]] بهره برد.<ref>اعیان الشیعه ۸/۲۳۳.</ref> کسائی همچنین از [[امام صادق]] {{ع}}، [[سلیمان بن ارقم]] و [[اعمش]] [[حدیث]] شنید<ref> تاریخ الاسلام ۱۲.</ref> و نزد [[ابان بن تغلب]]،<ref> اعیان الشیعه ۸/۲۳۳.</ref> [[حمزه زیات]]<ref>تاریخ بغداد ۱۱/۴۰۳.</ref> و [[ابن ابی لیلی]]<ref> سیر اعلام النبلاء ۹/۱۳۱.</ref> [[فنون]] قرائت آموخت. دانشمندانی چون [[فراء]]، [[خلف احمر]]، [[قاسم بن سلام]] و جمعی دیگر از [[شاگردان]] برجسته وی در [[روایت]] و قرائت بودند.<ref>تاریخ الاسلام ۱۲ اعیان الشیعه ۸/۲۳۳.</ref>

کسائی در نحو و لغت از [[عالمان]] ممتاز و در قرائت از قرای سبعه<ref> تاریخ بغداد ۱۱/۴۰۳.</ref> و در [[شعر]] از [[شاعران]] کم گوی به شمار می‌‌رفت. او قواعدی در نحو<ref> اعیان الشیعه ۸/۲۳۳.</ref> و قرائت وضع کرد. گویند که وی در بغداد به [[تعلیم و تربیت]] «رشید» و «امین» دو [[خلیفه عباسی]] [[اشتغال]] داشت.<ref>تاریخ بغداد ۱۱/۴۰۳ و النجوم الزاهره ۲/۱۳۰.</ref> او همچنین با [[یونس نحوی]]<ref>تاریخ الاسلام ۱۲/۲۹۹.</ref> و [[سیبویه]]<ref>خلاصة تهذیب تهذیب الکمال ۷/۳۱۳.</ref> [[مناظره]] کرد. سرانجام در سال ۱۸۹ هـ <ref>التاریخ الکبیر ۶/۲۶۸.</ref> در راه [[طوس]] در زنبویه، از روستاهای [[ری]] [[وفات]] یافت و در همان جا مدفون گردید.<ref>تاریخ بغداد ۱۱/۴۰۳.</ref> او هنگام وفات هفتاد سال داشت. آثار کسائی عبارت‌اند از: «معانی القرآن»، «مختصر فی النحو»، «القراءات»، «اختلاف مصاحف اهل المدینة و اهل الکوفة و اهل البصرة»، «اجزاء القرآن»، «مقطوع القرآن» و «موصوله» <ref>الفهرست (الندیم) ۳۸.</ref> «ما تشابه من الفاظ القرآن»، «تناظر من کلمات الفرقان» <ref>الذریعه ۱۹/۱۵.</ref>، «عدد آی القرن»،<ref>الذریعه ۱۵/۲۳۱.</ref> «نسب رسول الله» {{صل}}<ref> الذریعه ۲۴/۱۳۹.</ref> «العوامل فی النحو»<ref>کشف الظنون ۲/۱۱۷۹.</ref>، «اشعار المعایاة و طرائقها»، «قصص الأنبیاء»<ref>کشف الظنون ۵/۶۶۸.</ref>، «الحروف»<ref>کشف الظنون ۴/۲۸۹.</ref> «المصادر»<ref>کشف الظنون ۴/۳۳۲.</ref>، «النوادر الأصغر»، «النوادر الأوسط»، «النوادر الأکبر»،<ref>کشف الظنون ۴/۳۴۵.</ref> «الهجاء و الهاآت المکنی فی القرآن»<ref>کشف الظنون ۴/۳۵۰.</ref>.<ref> [[فرهنگ‌نامه مؤلفان اسلامی ج۱ (کتاب)|فرهنگ‌نامه مؤلفان اسلامی]]، ج۱ ص ۵۵۰-۵۵۱.</ref>