پرش به محتوا

عول در فقه سیاسی: تفاوت میان نسخه‌ها

هیچ تغییری در اندازه به وجود نیامده‌ است. ،  ‏۲۵ اوت ۲۰۲۲
جز
 
خط ۶: خط ۶:
}}
}}


==مقدمه==
== مقدمه ==
ترکِ [[انصاف]]<ref>حسین راغب اصفهانی، مفردات الفاظ القرآن، ص۵۹۷.</ref> و [[ستم]] کردن<ref>بهاءالدین خرمشاهی، قرآن کریم، ترجمه، توضیحات و واژه‌نامه، ص۷۷۹.</ref>. اصل آن به معنای [[گرایش]] در [[حکم]] کردن به [[جور]] و [[بی‌عدالتی]]<ref>خلیل بن احمد فراهیدی، کتاب العین، ج۲، ص۲۴۸.</ref>.  
ترکِ [[انصاف]]<ref>حسین راغب اصفهانی، مفردات الفاظ القرآن، ص۵۹۷.</ref> و [[ستم]] کردن<ref>بهاءالدین خرمشاهی، قرآن کریم، ترجمه، توضیحات و واژه‌نامه، ص۷۷۹.</ref>. اصل آن به معنای [[گرایش]] در [[حکم]] کردن به [[جور]] و [[بی‌عدالتی]]<ref>خلیل بن احمد فراهیدی، کتاب العین، ج۲، ص۲۴۸.</ref>.  


خط ۱۳: خط ۱۳:
[[تجاوز]] از حدّ [[اعتدال]] در هر امری را "عول" گویند که در آن مفهوم "[[استیلاء]] در [[استعلا]]" وجود دارد که این مفهوم در [[کفالت]] مصداق پیدا می‌کند<ref>حسن مصطفوی، التحقیق فی کلمات القرآن الکریم، ج۸، ص۲۶۴.</ref>؛ اگر کسی در کفالت اعتدال را بر هم زند و ستم ورزد، مورد [[نهی الهی]] واقع می‌شود.
[[تجاوز]] از حدّ [[اعتدال]] در هر امری را "عول" گویند که در آن مفهوم "[[استیلاء]] در [[استعلا]]" وجود دارد که این مفهوم در [[کفالت]] مصداق پیدا می‌کند<ref>حسن مصطفوی، التحقیق فی کلمات القرآن الکریم، ج۸، ص۲۶۴.</ref>؛ اگر کسی در کفالت اعتدال را بر هم زند و ستم ورزد، مورد [[نهی الهی]] واقع می‌شود.


در [[جامعه قرآنی]] "[[ستم و جور]] کردن" حتی در [[حق خانواده]] و [[همسر]] [[نکوهیده]] و [[مذموم]] است. در [[تعدد زوجات]]، در صورتی که احتمال رعایت [[عدالت]] میان [[همسران]] نباشد، [[امر]] به [[تک‌همسری]] شده است تا مرد دچار ستم، جور و [[بی‌انصافی]] نگردد: {{متن قرآن|فَانْكِحُوا مَا طَابَ لَكُمْ مِنَ النِّسَاءِ مَثْنَى وَثُلَاثَ وَرُبَاعَ فَإِنْ خِفْتُمْ أَلَّا تَعْدِلُوا فَوَاحِدَةً أَوْ مَا مَلَكَتْ أَيْمَانُكُمْ ذَلِكَ أَدْنَى أَلَّا تَعُولُوا}}<ref>«و اگر می‌هراسید که در مورد یتیمان دادگری نکنید (با آنان ازدواج نکنید و) از زنانی که می‌پسندید، دو دو، و سه سه، و چهار چهار همسر گیرید و اگر بیم دارید که داد نورزید یک زن را و یا کنیز خود را (به همسری گزینید)؛ این کار به آنکه ستم نورزید نزدیک‌تر است» سوره نساء، آیه ۳.</ref>.
در [[جامعه قرآنی]] "[[ستم و جور]] کردن" حتی در [[حق خانواده]] و [[همسر]] [[نکوهیده]] و [[مذموم]] است. در [[تعدد زوجات]]، در صورتی که احتمال رعایت [[عدالت]] میان [[همسران]] نباشد، [[امر]] به [[تک‌همسری]] شده است تا مرد دچار ستم، جور و [[بی‌انصافی]] نگردد: {{متن قرآن|فَانْكِحُوا مَا طَابَ لَكُمْ مِنَ النِّسَاءِ مَثْنَى وَثُلَاثَ وَرُبَاعَ فَإِنْ خِفْتُمْ أَلَّا تَعْدِلُوا فَوَاحِدَةً أَوْ مَا مَلَكَتْ أَيْمَانُكُمْ ذَلِكَ أَدْنَى أَلَّا تَعُولُوا}}<ref>«و اگر می‌هراسید که در مورد یتیمان دادگری نکنید (با آنان ازدواج نکنید و) از زنانی که می‌پسندید، دو دو، و سه سه، و چهار چهار همسر گیرید و اگر بیم دارید که داد نورزید یک زن را و یا کنیز خود را (به همسری گزینید)؛ این کار به آنکه ستم نورزید نزدیک‌تر است» سوره نساء، آیه ۳.</ref>.


اساس [[تشریع اسلامی]] در [[احکام ازدواج]] - بنا بر آنچه از این [[آیه شریفه]] برداشت می‌شود - بر [[عدل]]، [[قسط]] و [[نفی جور]] و [[اجحاف]] در [[حقوق زنان]] است<ref>سید محمد حسین طباطبایی، المیزان، ج۴، ص۱۶۹.</ref>. همین آیه شریفه که در واقع بیان [[حکمت]] در تعدد و تک‌همسری در [[اسلام]] است، پاسخ [[تبلیغات]] [[غرب]] بر ضد تعدد زوجات در [[احکام اسلامی]] و [[نقض]] حقوق زنان در [[جامعه اسلامی]] است.<ref>[[عبدالله نظرزاده|نظرزاده، عبدالله]]، [[فرهنگ اصطلاحات و مفاهیم سیاسی قرآن کریم (کتاب)|فرهنگ اصطلاحات و مفاهیم سیاسی قرآن کریم]]، ص: ۴۲۸-۴۲۹.</ref>
اساس [[تشریع اسلامی]] در [[احکام ازدواج]] - بنا بر آنچه از این [[آیه شریفه]] برداشت می‌شود - بر [[عدل]]، [[قسط]] و [[نفی جور]] و [[اجحاف]] در [[حقوق زنان]] است<ref>سید محمد حسین طباطبایی، المیزان، ج۴، ص۱۶۹.</ref>. همین آیه شریفه که در واقع بیان [[حکمت]] در تعدد و تک‌همسری در [[اسلام]] است، پاسخ [[تبلیغات]] [[غرب]] بر ضد تعدد زوجات در [[احکام اسلامی]] و [[نقض]] حقوق زنان در [[جامعه اسلامی]] است.<ref>[[عبدالله نظرزاده|نظرزاده، عبدالله]]، [[فرهنگ اصطلاحات و مفاهیم سیاسی قرآن کریم (کتاب)|فرهنگ اصطلاحات و مفاهیم سیاسی قرآن کریم]]، ص: ۴۲۸-۴۲۹.</ref>
۱۱۸٬۲۸۱

ویرایش