عیادت در معارف و سیره نبوی: تفاوت میان نسخه‌ها

== مقدمه ==

در [[سیره پیامبر]] {{صل}} آمده است: هرگاه [[حضرت]] یکی از [[برادران دینی]] خود را به مدت سه [[روز]] نمی‌دید، از احوال او می‌پرسید. آن‌گاه اگر به [[مسافرت]] رفته بود، برایش دعا می‌کرد، چنان‌چه حاضر بود، به دیدنش می‌رفت و اگر مریض بود، از وی عیادت می‌کرد: {{متن حدیث|كَانَ رَسُولُ اللَّهِ {{صل}} إِذَا فَقَدَ الرَّجُلَ مِنْ إِخْوَانِهِ ثَلَاثَةَ أَيَّامٍ سَأَلَ عَنْهُ فَإِنْ كَانَ غَائِباً دَعَا لَهُ وَ إِنْ كَانَ شَاهِداً زَارَهُ وَ إِنْ كَانَ مَرِيضاً عَادَهُ}}<ref>بحارالانوار، ج۱۶، ص۲۳۳.</ref>.

# '''بردن [[هدیه]]''': در اسلام توصیه شده که وقتی انسان به عیادت [[بیماری]] می‌رود، [[مستحب]] است همراه خود چیزی که مورد علاقه و نیاز بیمار است به عنوان هدیه ببرد. در روایتی از [[پیامبر اسلام]] آمده است که فرمود: کسی که به بیمار از آن‌چه دوست می‌دارد [[غذا]] دهد، [[خداوند]] از میوه‌های بهشتی به او [[اطعام]] خواهد کرد: {{متن حدیث| مَنْ أَطْعَمَ مَرِيضاً شَهْوَتَهُ أَطْعَمَهُ اللَّهُ مِنْ ثِمَارِ الْجَنَّةِ}}<ref>بحارالانوار، ج۸۱، باب ۴، ح۳۲.</ref>.

# '''طول ندادن عیادت''': از آنجا که بیمار معمولا در [[ناراحتی]] و درد به سر می‌برد، [[شایسته]] است حال بیمار را رعات کنیم و در کنار او زیاد ننشینیم. در [[حدیثی]] از پیامبر اسلام آمده است: از همه عیادت‌ها بهتر و پر اجرتر آن است که از پیش مریض زودتر برخیزی: {{متن حدیث|أفضل العيادة أجرا سرعة القيام من عند المريض}}<ref>نهج الفصاحه، حدیث ۴۱۲.</ref>. طول دادن [[عیادت]] در صورتی مطلوب است که مریض [[راضی]] باشد یا از طرف بخواهد در کنارش باشد<ref>میزان الحکمه، حدیث ۱۸۸۱۲.</ref>.

# '''پرسیدن حال [[بیمار]]''': وقتی [[انسان]] به عیادت بیمار می‌رود خوب است از حال او سؤال کند. در روایتی از پیامر آمده است که فرمود: همه عیادت بیمار به این است که یکی از شما دست خودش را بر پیشانی‌اش بگذارد و از احوال او بپرسد<ref>بحارالانوار، ج۸۱، باب ۴، ح۳۷.</ref>.

# '''[[دعا]] برای بهبودی بیمار''': [[پیامبر اسلام]] فرمود: از [[بیماران]] عیادت کنید... و برای بیمار دعا نمایید و بگویید: خدایا! او را به شفایت [[شفا]] بده و با دوای خود مداوایش کن و از گرفتاری‌هایت [[نجات]] [[عنایت]] فرما: {{متن حدیث|عُودُوا الْمَرْضَى... وَ تَدْعُو لِلْمَرِيضِ فَتَقُولُ: اللَّهُمَّ اشْفِهِ بِشِفَائِكَ وَ دَاوِهِ بِدَوَائِكَ وَ عَافِهِ مِنْ بَلَائِكَ}}<ref>بحارالانوار، ج۸۱، باب ۴، ح۳۲.</ref>.<ref>[[محمد جواد برهانی|برهانی، محمد جواد]]، [[سیره اجتماعی پیامبر اعظم (کتاب)|سیره اجتماعی پیامبر اعظم]]، ص ۲۱۳.</ref>

== [[عیادت]] و [[پرستاری از بیمار]] ==

عیادت از [[بیمار]] در [[سیره پیامبر]] اعظم {{صل}} جایگاه ویژه‌ای داشت؛ چون عیادت از بیمار عامل [[تذکر]] و [[بیداری]] است. [[پیامبر اکرم]] {{صل}}فرمود:

{{متن حدیث|عَائِدُ الْمَرِيضِ يَخُوضُ فِي الرَّحْمَةِ}}<ref>«عیادت‌کننده از بیمار در رحمت الهی غوطه‌ور می‌شود». میزان الحکمه، ج۱۱، ص۵۵۳.</ref>.

خوب است عیادت از بیمار کوتاه باشد تا مایه [[ناراحتی]] بیمار نگردد. پیامبر اکرم {{صل}} می‌فرماید: {{متن حدیث|خَيْرُ الْعِيَادَةِ أَخَفُّهَا}}<ref>«بهترین عیادت آن است که سبک‌تر برگزار شود» میزان الحکمه، ج۱۱، ص۵۵۳۰.</ref>.

[[رسول خدا]] {{صل}} با تأکید بر عیادت بیمار، [[پاداش]] آن را در پیشگاه [[خدای متعال]]، چنین یادآور می‌شود:

{{متن حدیث|مَنْ قَامَ عَلَى مَرِيضٍ يَوْماً وَ لَيْلَةً بَعَثَهُ اللَّهُ مَعَ إِبْرَاهِيمَ الْخَلِيلِ {{ع}} فَجَازَ عَلَى الصِّرَاطِ كَالْبَرْقِ اللَّامِعِ وَ مَنْ سَعَى لِمَرِيضٍ فِي حَاجَةٍ فَقَضَاهَا خَرَجَ مِنْ ذُنُوبِهِ كَيَوْمَ وَلَدَتْهُ أُمُّهُ}}<ref>«کسی که یک روز و یک شب پرستاری بیماری را به عهده بگیرد، خداوند، او را با ابراهیم خلیل {{ع}} محشور می‌کند. پس همچون درخشش برقی از صراط می‌گذرد و کسی که در برطرف کردن نیازهای بیمار تلاش کند و نیاز او را برآورد، همانند روزی که از مادر متولد شده است، از گناهان پاک می‌شود». بحارالانوار، ج۷۶، ص۳۶۸.</ref>.

ایشان علاوه بر یادآوری [[پاداش‌ها]] و آثار [[معنوی]] [[پرستاری]]، خود نیز به این عمل [[ارزشمند]] [[اقدام]] می‌کرد. [[علامه مجلسی]] از [[حضرت علی]] {{ع}} نقل کرده است: «شبی تب وجودم را فرا گرفت و [[خواب]] را از من ربود. بدین جهت [[رسول خدا]] {{صل}} نیز تا صبح بیدار بود و شب را بین من و [[نماز]] تقسیم می‌کرد. پس از نماز نزد من می‌آمد و جویای حال من می‌شد و با نگاه کردن به من از وضعیت بیماری‌ام اطلاع می‌یافت. پس از آنکه [[حضرت]] با [[اصحاب]] نماز گزارد، در [[حق]] من [[دعا]] کرد که: خدایا علی را [[شفا]] ده و [[سلامتی]] بخش که به خاطر بیماری‌اش تا صبح نخوابیدم»<ref>بحارالانوار، ج۴۳، ص۱۷۳.</ref>.<ref>[[سید حسین اسحاقی|اسحاقی، سید حسین]]، [[کانون محبت (کتاب)|کانون محبت]] ص ۵۹.</ref>

== [[عیادت]] از [[بیمار]] ==

در [[مکتب]] انسان‌ساز [[اسلام]]، عیادت از بیمار و [[دیدار]] از او، اهمیت و [[ارزش]] ویژه‌ای دارد. [[رسول خدا]] {{صل}} بارها بر عیادت از بیمار به عنوان یک [[رفتار]] [[اخلاقی]]، [[انسانی]] و [[الهی]] تأکید کرده است. ایشان در [[تفسیر آیه]] {{متن قرآن|فَإِذَا قُضِيَتِ الصَّلَاةُ فَانْتَشِرُوا فِي الْأَرْضِ}}<ref>«و چون نماز گزارده شد در زمین پراکنده شوید» سوره جمعه، آیه ۱۰.</ref>، عیادت بیمار را در ردیف رفتارهای [[ارزشمند]] اخلاقی آورد و فرمود: «منظور [[آیه]] (از پراکنده شدن در [[زمین]]) رفتن در پی کارهای [[دنیوی]] نیست، بلکه منظور، عیادت از بیمار، [[تشییع جنازه]] و دیدار [[برادر دینی]] در راه خداست»<ref>فضل بن حسن طبرسی، مجمع البیان، ج۱۰، ص۱۴.</ref>.

عیادت از بیمار و [[دل‌جویی]] از او، به عنوان رفتار [[پسندیده]] اخلاقی و [[اجتماعی]] که با [[عواطف]] و [[احساسات]] درونی و [[فطری]] [[انسان]] نیز هماهنگ است، آثار دنیوی و [[اخروی]] فراوانی دارد؛ زیرا از یک سو، سبب تقویت [[روحیه]] بیمار می‌شود و از سنگینی [[بیماری]] [[جسم]] و جانش می‌کاهد تا [[سلامتی]] خود را زودتر بازیابد. از سوی دیگر، سبب می‌شود دل‌های افراد به هم نزدیک‌تر شود و [[برادری]] و [[هم‌دلی]] میان آنها افزایش یابد و به واسطه این رفتار الهی و انسانی، مشمول [[لطف]] و [[رحمت]] [[پروردگار]] قرار گیرند. [[پیامبر اکرم]] {{صل}} با تأکید بر عیادت از بیمار، [[پاداش]] آن را در پیشگاه [[خدای متعال]] چنین یادآور می‌شود:

== پرسش مستقیم ==