فرق شیعه: تفاوت میان نسخه‌ها

== مقدمه ==

* عنوانی است برای همه گروه‌هایی که به [[امامت]] و [[خلافت بلافصل]] [[حضرت علی]] {{ع}} معتقدند. برای نخستین بار، [[پیامبر اسلام]] {{صل}} بود که به آنان که خود را پیرو [[علی بن ابی طالب]] {{ع}} می‌دانستند عنوان "[[شیعه]]" داد. از جمله این افراد، [[سلمان]]، [[مقداد]]، [[ابوذر]]، [[عمار]] و ابوایوب بودند. [[پیامبر اسلام]] {{صل}} بارها [[علی]] را [[جانشین بلافصل]] خود خواند و کسی بدین موضوع به صورت علنی [[اعتراض]] نکرد. [[مذهب تشیع]] تا زمان پس از [[وفات پیامبر]] {{صل}}، به عنوان فرقه‌ای مستقل مطرح نبود<ref>اعیان الشیعه‌، ۱/ ۲۳.</ref>. چون [[پیامبر اسلام]] {{صل}} به دیار باقی رفت، بر سر [[جانشینی]] او میان مسلمانان‌ [[اختلاف]] درگرفت. در این میان، [[شیعیان]]، این [[منصب]] را [[حق]] [[حضرت علی]] {{ع}} دانستند و از این زمان بود که [[تشیع]] به عنوان مذهبی رسمی نمودار گشت<ref>[[فرهنگ شیعه (کتاب)|فرهنگ شیعه]]، ص 358.</ref>.

== انشعاب در [[تشیع]] ==

* تا هنگام [[شهادت امام حسین]] {{ع}} [[شیعیان]] [[یکپارچگی]] خویش را حفظ کردند و انشعابی در این [[مذهب]] رخ ننمود<ref>شیعه در اسلام‌، ۶۰.</ref>. از آن پس بر اثر حوادث گوناگون، هر بار اقلیتی از [[شیعیان]]، از اصول نخستین [[تشیع]] روی برتافتند و راه خویش را از [[اکثریت]] جدا کردند. در میان فرقه‌های مختلف [[شیعه]]، آن که بیش‌ترین [[پیروان]] را دارد و اصول نخستین [[تشیع]] را حفظ کرده است، "[[امامیه]]" است. [[امامیه]] امروزه [[پیروان]] بسیاری در سراسر [[دنیا]] دارد. از نظر شمار [[پیروان]]، پس از [[امامیه]]، به ترتیب، [[اسماعیلیه]] و [[زیدیه]] جای دارند؛ اما بیش‌ترینه فِرَق [[شیعه]] از میان رفته‌اند و جز نام و یادی در [[تاریخ]]، اثری از آنها بر جای نمانده است. شمار فِرَق [[شیعه]] را تا صد [[فرقه]] دانسته‌اند؛ اما مشهورترین آنها عبارت‌اند از: [[امامیه]]، [[کیسانیه]]، [[زیدیه]]، [[اسماعیلیه]]، [[فطحیه]] و [[غلات]]. برخی [[فرقه‌های شیعه]] به [[سختی]] [[انحراف]] یافته و از [[دین]] درآمده‌اند؛ چنان که علمای [[شیعه]] از آنان با عنوان "فرقه‌های ضاله" یاد می‌کنند. از این فرقه‌هایند: [[شیخیه]]، [[بهائیه]] و [[احمدیه]]<ref>فرهنگنامه فرقه‌های اسلامی‌، ۱۷۷؛ فرق و مذاهب کلامی‌، ۳۳۷، ۳۴۳ و ۳۵۱.</ref><ref>[[فرهنگ شیعه (کتاب)|فرهنگ شیعه]]، ص 358.</ref>.

* پدید آمدن فرقه‌های مختلف در [[تشیع]] به عللی متعدد باز می‌گردد؛ از جمله [[تحولات اجتماعی]]، [[درک]] ناصحیح مفاهیم [[دینی]] و [[منافع]] و اغراض شخصی. [[اختلاف]] اصلی [[شیعیان]] بر سر [[شمار امامان]] و چگونگی [[تعیین امام]] است؛ اما همین [[اختلاف]] به تدریج در سه محور توسعه یافته است:

# مسائل [[فکری]] و اصول [[عقیدتی]]؛

# مسائل فرعی [[فقهی]]<ref>[[فرهنگ شیعه (کتاب)|فرهنگ شیعه]]، ص 358.</ref>.