پرش به محتوا

قسط: تفاوت میان نسخه‌ها

۲ بایت اضافه‌شده ،  ‏۲۵ اوت ۲۰۲۲
جز
خط ۲: خط ۲:
{{مدخل مرتبط | موضوع مرتبط = | عنوان مدخل  = | مداخل مرتبط = [[قسط در لغت]] - [[قسط در قرآن]] - [[قسط در حدیث]] - [[قسط در کلام اسلامی]] - [[قسط در معارف مهدویت]] - [[قسط در فقه سیاسی]] - [[قسط در جامعه‌شناسی اسلامی]]| پرسش مرتبط  = قسط (پرسش)}}
{{مدخل مرتبط | موضوع مرتبط = | عنوان مدخل  = | مداخل مرتبط = [[قسط در لغت]] - [[قسط در قرآن]] - [[قسط در حدیث]] - [[قسط در کلام اسلامی]] - [[قسط در معارف مهدویت]] - [[قسط در فقه سیاسی]] - [[قسط در جامعه‌شناسی اسلامی]]| پرسش مرتبط  = قسط (پرسش)}}


==مقدمه==
== مقدمه ==
واژه قسط در [[قرآن]] ۲۳ بار به مناسبت‌های مختلف به کار رفته و در آن جنبه‌های مختلف معنایی در آن بیان شده است. تفاوت قسط با [[عدالت]] چیست‌؟ در لغت قسط به معنای حصّة و نصیب آمده است. {{عربی|یقال: أخذ کلّ واحد من الشرکاء قسطه و تقسّطوا الشیء بینهم: تُقسّمُوه علی العدل و السواء}}. اما تفاوتی که میان این واژه و [[عدل]] وجود دارد، قسط [[نصیبی]] است که از روی [[عدالت]] باشد، و جمع آن اقساط است. چنان‌که در [[آیه]]: {{متن قرآن|لِيَجْزِيَ الَّذِينَ آمَنُوا وَعَمِلُوا الصَّالِحَاتِ بِالْقِسْطِ}}<ref>«تا به آنان که ایمان آورده‌اند و کارهای شایسته کرده‌اند، دادگرانه پاداش دهد» سوره یونس، آیه ۴.</ref> به همین معنا به کار رفته است. قِسط (به کسر اول) به معنای [[عدل]] و به [[فتح]] آن، به معنای [[ظلم]] و [[انحراف]] است. راغب گفته: اقساط آن است که نصیب دیگری را بدهی و آن [[انصاف]] است، لذا گفته‌اند: {{عربی|اَقسَطَ: إذا عَدَلَ}}. {{متن قرآن|وَأَقْسِطُوا إِنَّ اللَّهَ يُحِبُّ الْمُقْسِطِينَ}}<ref>«و دادگری ورزید که خداوند دادگران را دوست می‌دارد» سوره حجرات، آیه ۹.</ref> یعنی [[عدالت]] کنید که [[خدا]] برپاکنندگانش را [[دوست]] دارد؛ چنان‌که گفته شده، قسط از مصادری است که [[وصف]] واقع می‌شود، مفرد و جمع در آن یکسان است؛ در [[آیه]]: {{متن قرآن|وَنَضَعُ الْمَوَازِينَ الْقِسْطَ لِيَوْمِ الْقِيَامَةِ}}<ref>«و روز رستخیز ترازوهای دادگری را می‌نهیم» سوره انبیاء، آیه ۴۷.</ref> قسط صفت [[موازین]] آمده است، یعنی در [[قیامت]] میزان‌های [[عدالت]] می‌نهیم<ref>مصطفوی، التحقیق فی کلمات القرآن الکریم، ج۹، ص۲۵.</ref>.
واژه قسط در [[قرآن]] ۲۳ بار به مناسبت‌های مختلف به کار رفته و در آن جنبه‌های مختلف معنایی در آن بیان شده است. تفاوت قسط با [[عدالت]] چیست‌؟ در لغت قسط به معنای حصّة و نصیب آمده است. {{عربی|یقال: أخذ کلّ واحد من الشرکاء قسطه و تقسّطوا الشیء بینهم: تُقسّمُوه علی العدل و السواء}}. اما تفاوتی که میان این واژه و [[عدل]] وجود دارد، قسط [[نصیبی]] است که از روی [[عدالت]] باشد، و جمع آن اقساط است. چنان‌که در [[آیه]]: {{متن قرآن|لِيَجْزِيَ الَّذِينَ آمَنُوا وَعَمِلُوا الصَّالِحَاتِ بِالْقِسْطِ}}<ref>«تا به آنان که ایمان آورده‌اند و کارهای شایسته کرده‌اند، دادگرانه پاداش دهد» سوره یونس، آیه ۴.</ref> به همین معنا به کار رفته است. قِسط (به کسر اول) به معنای [[عدل]] و به [[فتح]] آن، به معنای [[ظلم]] و [[انحراف]] است. راغب گفته: اقساط آن است که نصیب دیگری را بدهی و آن [[انصاف]] است، لذا گفته‌اند: {{عربی|اَقسَطَ: إذا عَدَلَ}}. {{متن قرآن|وَأَقْسِطُوا إِنَّ اللَّهَ يُحِبُّ الْمُقْسِطِينَ}}<ref>«و دادگری ورزید که خداوند دادگران را دوست می‌دارد» سوره حجرات، آیه ۹.</ref> یعنی [[عدالت]] کنید که [[خدا]] برپاکنندگانش را [[دوست]] دارد؛ چنان‌که گفته شده، قسط از مصادری است که [[وصف]] واقع می‌شود، مفرد و جمع در آن یکسان است؛ در [[آیه]]: {{متن قرآن|وَنَضَعُ الْمَوَازِينَ الْقِسْطَ لِيَوْمِ الْقِيَامَةِ}}<ref>«و روز رستخیز ترازوهای دادگری را می‌نهیم» سوره انبیاء، آیه ۴۷.</ref> قسط صفت [[موازین]] آمده است، یعنی در [[قیامت]] میزان‌های [[عدالت]] می‌نهیم<ref>مصطفوی، التحقیق فی کلمات القرآن الکریم، ج۹، ص۲۵.</ref>.


۱۱۸٬۲۸۱

ویرایش