ماه حرام: تفاوت میان نسخه‌ها

==مفهوم‌شناسی==

مراد از [[ماه‌های حرام]] که عبارت‌اند از: ذوالقعده، ذوالحجه، [[محرم]] و [[رجب]]، ماه‌هایی است که [[خداوند متعال]] رعایت [[حرمت]] آنها را بر [[مؤمنان]] [[واجب]] گردانیده است<ref>خلیل بن احمد فراهیدی، کتاب العین، ج۳، ص۲۲۲.</ref> و از زمان [[حضرت ابراهیم]] و [[اسماعیل]]{{ع}} [[جنگ]] در آنها ناروا بوده است. این [[سنت]] ابراهیمی از زمان آن [[حضرت]] تا [[ظهور اسلام]] در میان [[عرب]] محترم شمرده می‌شد<ref>دانشنامه قرآن و قرآن‌پژوهی، ج۲، ص۱۹۴۹.</ref>: {{متن قرآن|إِنَّ عِدَّةَ الشُّهُورِ عِنْدَ اللَّهِ اثْنَا عَشَرَ شَهْرًا فِي كِتَابِ اللَّهِ يَوْمَ خَلَقَ السَّمَاوَاتِ وَالْأَرْضَ مِنْهَا أَرْبَعَةٌ حُرُمٌ}}<ref>«بی‌گمان شمار ماه‌ها نزد خداوند در کتاب وی روزی که آسمان‌ها و زمین را آفرید دوازده ماه است؛ از آنها چهار ماه، حرام است» سوره توبه، آیه ۳۶.</ref>.

[[قرآن کریم]] تصریح به [[حرمت]] [[جنگ]] و [[خونریزی]] در [[ماه‌های حرام]] دارد: {{متن قرآن|يَسْأَلُونَكَ عَنِ الشَّهْرِ الْحَرَامِ قِتَالٍ فِيهِ قُلْ قِتَالٌ فِيهِ كَبِيرٌ}}<ref>«از تو درباره جنگ در ماه حرام می‌پرسند، بگو: جنگ در آن (گناهی) بزرگ است» سوره بقره، آیه ۲۱۷.</ref>؛ اما [[خداوند]] [[حق]] مقابله‌ به‌مثل را زمان حرمت‌شکنی [[کفّار]] در این ماه‌ها برای [[مسلمانان]] محفوظ می‌دارد: {{متن قرآن|الشَّهْرُ الْحَرَامُ بِالشَّهْرِ الْحَرَامِ وَالْحُرُمَاتُ قِصَاصٌ فَمَنِ اعْتَدَى عَلَيْكُمْ فَاعْتَدُوا عَلَيْهِ بِمِثْلِ مَا اعْتَدَى عَلَيْكُمْ}}<ref>«(این) ماه حرام در برابر (آن) ماه حرام است و حرمت شکنی‌ها قصاص دارد پس هر کس بر شما ستم روا داشت همان‌گونه که با شما ستم روا داشته است با وی ستم روا دارید» سوره بقره، آیه ۱۹۴.</ref> در [[آیه]] دیگری در مورد این ماه‌ها آمده است: {{متن قرآن|فَإِذَا انْسَلَخَ الْأَشْهُرُ الْحُرُمُ فَاقْتُلُوا الْمُشْرِكِينَ حَيْثُ وَجَدْتُمُوهُمْ وَخُذُوهُمْ وَاحْصُرُوهُمْ وَاقْعُدُوا لَهُمْ كُلَّ مَرْصَدٍ فَإِنْ تَابُوا وَأَقَامُوا الصَّلَاةَ وَآتَوُا الزَّكَاةَ فَخَلُّوا سَبِيلَهُمْ إِنَّ اللَّهَ غَفُورٌ رَحِيمٌ}}<ref> «و چون ماه‌های حرام به پایان رسید مشرکان را هر جا یافتید بکشید و دستگیرشان کنید و به محاصره درآورید و در هر کمینگاهی به کمین آنان بنشینید؛ و اگر توبه کردند و نماز برپا داشتند و زکات دادند آزادشان بگذارید که بی‌گمان خداوند آمرزنده‌ای بخشاینده است» سوره توبه، آیه ۵.</ref>.<ref>[[عبدالله نظرزاده|نظرزاده، عبدالله]]، [[فرهنگ اصطلاحات و مفاهیم سیاسی قرآن کریم (کتاب)|فرهنگ اصطلاحات و مفاهیم سیاسی قرآن کریم]]، ص:۹۸.</ref>.

در [[ماه‌های حرام]]، اطراف "[[خانه خدا]]"[[بازار]] [[تجارت]] تشکیل و از هر طبقه و قبیله‌ای در آنجا به [[داد و ستد]] می‌پرداختند. در این ماه‌ها، افراد [[قبایل]] از [[تجاوز]] یکدیگر در [[امان]] بودند؛ به گونه‌ای که اگر کسی [[دشمن]] خونی خود را هم در منطقه [[حرم]] می‌دید متعرض او نمی‌شد، اما در یکی از [[ماه‌های حرام]] [[مردم]] "[[کنانه]]" و "[[قریش]]" در منطقه [[حرم]] به [[جنگ]] پرداختند و [[حرمت]] [[حرم]] را شکستند (این [[جنگ]] به [[جنگ فجار]] معروف است)<ref>راجع به جنگ‌های چهارگانه فجار ر.ک: الکامل فی التاریخ، ج۱، ص۳۵۸ و ۹۵۹؛ سیرۀ ابن هشام، ج۱، ص۱۸۷-۱۸۴.</ref>. پس از آن، [[مردم]] [[قریش]] برای [[تجدید]] اعتبار و استقرار [[نفوذ]] خویش، پیمانی بنام "[[پیمان جوانمردان]]" بستند<ref>ر.ک: حلف الفضول.</ref>. [[اسلام]] که [[دین]] [[صلح]] و [[دوستی]] است، در همان اوان [[ظهور]] خویش بر ترک [[جنگ]] در [[ماه‌های حرام]] صحه گذاشته و آن را امضاء نمود. در [[فلسفه]] [[ماه‌های حرام]] می‌توان گفت: [[تحریم]] [[جنگ]] در این ماه‌ها، ابزاری در جهت [[دعوت]] به [[صلح]] و [[آرامش]] بود؛ زیرا هرگاه جنگ‌جویان چهار ماه از سال [[اسلحه]] را [[زمین]] بگذارند، فرصتی می‌یابند تا با [[تفکر]] و [[اندیشه]]، [[جنگ‌ها]] را برای همیشه پایان دهند.