مباهله در معارف و سیره فاطمی: تفاوت میان نسخه‌ها

== حضرت فاطمه محور مباهله ==

از صحنه‌های مهم [[اجتماعی]] که [[حضرت فاطمه]] {{س}} در آن حضور داشته، [[مراسم]] «[[مباهله]]» است که در سال نهم واقع شد. خلاصه داستان چنین است:

گروه اعزامی نجران، برای [[آمادگی]] لازم یک [[روز]] مهلت گرفتند. روز بعد بیرون [[شهر مدینه]] در دامنه صحرا حاضر گردیدند. از آن طرف رسول خدا که با همراهان، یک گروه [[خانوادگی]] پنج نفره را تشکیل می‌دادند، با [[وقار]] و حالت [[معنوی]] خاصی قدم به میدان یک [[نبرد]] بی‌سابقه گذاشتند، اما نحوه آمدن آنان بسیار حساس و تکان دهنده بود. آنها در صحنه حضور یافتند در حالی که رسول خدا دست حسن {{ع}} را در دست، حسین {{ع}} را در آغوش گرفته و [[فاطمه]] {{س}} هم به طور کامل پوشیده بود و از عقب سر [[پیامبر]] قدم بر می‌داشت و علی {{ع}} نیز عقب سر فاطمه {{س}} حرکت می‌کرد<ref>بحارالانوار، محمد باقر مجلسی، ج۴۳، ص۳۳۸.</ref>.

در آن طرف صحنه هم [[علما]] و [[دانشمندان]] «[[نجران]]» در حالی که «[[اسقف]] بزرگ» از جلوی آنان حرکت می‌کرد، به داخل صحنه حضور یافتند. این هیئت از قبل با هم [[مذاکره]] کرده بودند که اگر [[حضرت محمد]] {{صل}} با [[یاران]] و [[سربازان]] خود به میدان «[[مباهله]]» بیاید، جای [[نگرانی]] نیست- چون [[صداقت]] او مورد تردید است- با او «مباهله» می‌کنیم، اما وقتی فهمیدند آن مرد همراه، داماد [[محبوب]] اوست و آن دو [[کودک]] نوه‌های عزیزش و آن [[زن]]، دختر [[جوان]] و عزیزترین [[فرزندان]] وی، به [[اعتماد به نفس]] و صداقت آن [[حضرت]] مطمئن شدند. یکی از آنان گفت: این محمد همان پیامبر است. مگر نمی‌بینید ابرهای سیاه را و دگرگونی [[آفتاب]] را و شاخه‌های درختان را که خم شده‌اند و صدای مرغان و [[دود]] سیاه اطراف و آثار [[زلزله]] را که در کوه‌ها نمایان است و منتظرند تا آن بزرگوار دست به [[دعا]] بردارد. به [[خدا]] [[سوگند]]، اگر سخنی بر زبان جاری کند از ما نشانی نمی‌ماند، برویم و با او [[صلح]] کنیم. اسقف بزرگ هم گفت: من می‌ترسم اگر با این مرد وارد «مباهله» و [[نفرین]] کردن شویم و او و همراهان وی با این چهره‌های [[نورانی]] در [[حق]] مانفرین کنند، [[عذاب الهی]] نازل شود و یک سال بیشتر نگذرد که حتی یک نفر از [[نصرانیان]] و [[مسیحیان]] روی [[زمین]] زنده باقی نمانند.

پیامبر به علی {{ع}} فرمودند: شرایط [[ذمه]] و مقدار آن را به آنان بگوید. آنگاه آنان اعلام موافقت و [[مصالحه]] کردند که هر سال مبلغی را «دو هزار حله، هزار عدد در ماه صفر و هزار عدد در [[ماه رجب]] و سی عدد [[زره]]» به عنوان «[[جزیه]]» به [[حکومت اسلامی]] (به [[پیغمبر]]) تحویل دهند و در [[پناه]] [[حکومت]] [[اسلام]]، [[جان]] و [[مال]] آنان محفوظ بماند و از مزایای [[جامعه اسلامی]] هم بهره‌مند گردند.

این هم یکی از اسناد [[فضیلت]] و [[عظمت]] [[حضرت فاطمه]] {{س}} در صحنه [[اجتماع]]، به منظور [[دفاع]] از پیامبر و محافظت از کیان پرعظمت اسلام است<ref>فاطمه {{س}} الگوی زن مسلمان، احمد صادقی اردستانی ص۱۱۳ – ۱۱۵.</ref>.

[[سیوطی]] می‌گوید: «در بامداد [[روز]] مباهله، [[رسول خدا]] با علی و حسن و حسین {{عم}} برای مباهله و [[نفرین]] کردن دروغ‌گویان آمدند و [[فاطمه]] {{س}} به دنبال ایشان حرکت می‌کرد در حالی که آن [[حضرت]]، چند [[زن]] داشتند». (و هیچ کدام از آنها را همراه خود نیاوردند)<ref>الدر المنثور فی التفسیر بالمأثور، جلال‌الدین عبدالرحمن سیوطی، ج۲، ص۳۸.</ref>.

واحدی از [[شعبی]] نقل می‌کند که گفت: مقصود از پسران با حسن وحسین {{عم}} و [[زنان]] ما فاطمه {{س}} و خود ما {{متن قرآن|أَنْفُسَنَا}} [[علی بن ابی طالب]] {{ع}} است. بنابراین روشن است که [[خدای تبارک و تعالی]]، علی {{ع}} را به منزله نفس پیامبر قرار داده است و مقصود از زنان، فاطمه {{س}} و پسران، [[امام حسن]] و [[امام حسین]] {{عم}} هستند. در اینجا، مباهله برای این انجام گرفت تا در آن [[مخاصمه]]، [[دروغگو]] از [[راستگو]] و صاحب من [[حق]] از طرفدار [[باطل]] شناخته شود. از این رو، رسول خدا عزیزان و خاصان و محبوب‌ترین [[آفریدگان]] نزد خود را برای [[مباهله]] با خویش همراه ساخت. هرچند [[اطمینان]] داشت که دعوای [[خصم]] [[دروغ]] است، اما به [[تنهایی]] به مقابله آنان نرفت. بلکه [[عترت]] مطهرش را نیز همراه خود ساخت؛ تا [[امت]] را به [[عظمت]] [[شأن]] و [[جلالت]] قدر آنها نزد [[خدای تبارک و تعالی]] آشنا کند. از این رو آنان را به امر پروردگارش - در دعای خویش [[شریک]] ساخت»<ref>إقبال الأعمال، ابن طاووس، ص۴۹۶؛ الاختصاص، شیخ مفید، ص۱۰۹؛ الکلمة الغراء فی تفضیل الزهراء {{س}}، عبدالحسین شرف الدین الموسوی، ص۴.</ref>.

[[ابن جریر طبری]] در رابطه با [[آیه]] {{متن قرآن|فَمَنْ حَاجَّكَ فِيهِ مِنْ بَعْدِ مَا جَاءَكَ مِنَ الْعِلْمِ}}<ref>«بنابراین، پس از دست یافتن تو به دانش، به هر کس که با تو به چالش برخیزد» سوره آل عمران، آیه ۶۱.</ref> و [[امتناع]] [[نصاری]] از مباهله [[روایت]] کرده است که [[راوی]] گفت: «[[پیامبر]] دست حسن و حسین {{عم}} را گرفت و به علی {{ع}} فرمود: در پی با بیا. پس پیامبر با آنها بیرون آمد و نصاری حضور پیدا نکردند و گفتند ما می‌ترسیم که او پیامبر باشد و [[دعای پیامبر]] مثل دیگران نیست و از مباهله در آن [[روز]] امتناع کردند. پیامبر فرمود: اگر بیرون می‌آمدند و مباهله می‌کردند، می‌سوختند»<ref>فضائل الخمسة من الصحاح الستة. سید مرتضی حسینی فیروزآبادی، ج۱، ص۲۴۸.</ref>.<ref>[[سید حسین اسحاقی|اسحاقی، سید حسین]]، [[فرهنگنامه فاطمی ج۱ (کتاب)|فرهنگنامه فاطمی]]، ج۱، ص ۳۵۴.</ref>