مدینة النبی در معارف و سیره نبوی: تفاوت میان نسخه‌ها

== مقدمه ==

عواملی را که برای انتخاب [[شهر]] یثرب به عنوان مقصد هجرت پیامبر اعظم {{صل}} می‌‌توان برشمرد، به قرار زیر است:

# پیامبر و اصحابش از یثرب، سابقه [[ذهنی]] داشتند؛ زیرا پیش‌تر افرادی از ایشان به آنجا [[هجرت]] کرده بودند. [[ابوسلمه]] از [[اصحاب رسول خدا]] {{صل}}<ref>ابوسلمه همسر ام سلمه است. ام سلمه پس از شهادت همسرش به همسری رسول خدا {{صل}} درآمد.</ref>، نخستین کسی بود که بر اثر فشار مشرکان از مکه به یثرب هجرت کرد. [[تاریخ‌نگاران]]، [[زمان]] این هجرت را یک سال پیش از [[بیعت عقبه دوم]] دانسته‌اند<ref>عبدالحمید آیتی، تاریخ پیامبر اسلام، ص۲۰۲.</ref>.

# یکی دیگر از [[دلایل]] مهم انتخاب یثرب را می‌توان توافق دو [[قبیله]] [[اوس و خزرج]] پس از [[پیمان عقبه]] دانست. پیامبر با این توافق می‌توانست از [[پشتیبانی]] جمعیتی انبوه در آنجا بهره‌مند باشد.

# موقعیت یثرب برای مسلمانان کاملاً شناخته شده بود. این مطلب را می‌توان از فرمایش پیامبر هنگام صدور [[فرمان]] هجرت دریافت. ایشان فرمود: {{متن حدیث|فَإنَّ الْبِلَادَ قَرِيبَةٌ وَ أنْتُمْ بِهَا عَارِفُونَ}}؛ «[[شهرها]] به هم نزدیکند و شما با آنها آشنا هستید»<ref>بلاذری، انساب الاشراف، ج۱، ص۲۵۷.</ref>.

پس از مدتی، [[پیامبراکرم]] {{صل}} در [[روز]] [[دوازدهم ربیع الاول]] به [[قبا]] رسید. قبا، نام محله‌ای در دو فرسخی یثرب است که مرکز [[قبیله]] [[بنی عمرو بن عوف]] بود. پیامبر در مدت اقامت خود در این محله که به ظاهر پنج روز بوده است، پایه مسجدی را بنا نهاد.

برخی، علت توقف و [[انتظار]] پیامبر در محله قبا را [[پیوستن]] علی {{ع}} به آنها می‌دانند<ref>فروغ ابدیت، ج۱، ص۳۶۲.</ref>؛ چون به توصیه پیامبر، علی {{ع}} در مکه ماند تا ضمن پرداخت دیون و امانت‌های [[رسول اکرم]] {{صل}}، [[زنان]] [[هاشمی]] از جمله [[فاطمه زهرا]] {{س}} و [[مادر]] مکرمه خود، [[فاطمه بنت اسد]] و دیگر مسلمانانی را که تا آن روز موفق نشده بودند [[مهاجرت]] کنند، همراه خود به یثرب بیاورد.

بنا به نقل بسیاری از [[تاریخ‌نویسان]]، علی {{ع}} سه روز پس از پیامبر؛ یعنی روز پانزدهم [[ربیع الاول]] در محله قبا به [[حضرت رسول اکرم]] {{صل}} پیوست<ref>ابن اثیر، الکامل، ج۲، ص۷۵؛ تاریخ طبری، ج۱، ص۱۰۶.</ref>.<ref>جمعی از نویسندگان، [[هجرت پیامبر اعظم (کتاب) (کتاب)|هجرت پیامبر اعظم]] ص ۱۰.</ref>

== ورود [[پیامبر اعظم]] {{صل}} به یثرب ==

[[رسول خدا]] {{صل}} پس از اقامتی کوتاه در قبا رهسپار یثرب شد و چون مرکب رسول اکرم {{صل}} از محله ثنیة [[الوداع]] راهی [[شهر]] شد، [[جوانان]] [[مسلمان]]، شهر را [[غرق]] [[شادی]] کردند. [[قلب]] یثرب با آهنگی موزون در انتظار گام‌های [[مبارک]] پیامبر می‌تپید و شهر در انتظار [[حکومتی]] [[جهانی]] بر اساس [[عدل]] و [[ایمان]] نشسته بود.

در این هنگام، قبیله‌های [[اوس و خزرج]] که از مهاجرت رسول خدا {{صل}} [[آگاه]] شده بودند، [[لباس]] رزم پوشیدند و به استقبال پیامبر شتافتند. همچنین رؤسای اقوامی که به استقبال [[حضرت]] آمده بودند، هر کدام [[اصرار]] داشتند پیامبر به منطقه آنان وارد شود، ولی پیامبر می‌فرمود از پیشرَوی مرکب من جلوگیری نکنید. هر کجا زانو بزند، من همان جا پیاده خواهم شد. سرانجام شتر [[پیامبر اکرم]] {{صل}} در [[زمین]] گسترده‌ای که از آنِ طفل [[یتیمی]] به نام [[اسعد بن زراره]] بود، زانو زد و [[افتخار]] میزبانی از [[پیامبر بزرگوار اسلام]] نصیب او گردید.

[[سیره‌نویسان]] نوشته‌اند پیامبر اکرم {{صل}} در [[روز جمعه]] وارد یثرب شد و در نقطه‌ای که مرکز [[قبیله]] [[بنی سالم]] بود، [[نماز جمعه]] را با [[اصحاب]] خود به جای آورد. بنا بر این نظریه، این اولین نماز جمعه در [[تاریخ اسلام]] است<ref>سیره ابن هشام، ج۱، ص۵۰۰-۵۰۱؛ بحارالانوار، ج۱۹، ص۱۲۶.</ref>.<ref>جمعی از نویسندگان، [[هجرت پیامبر اعظم (کتاب) (کتاب)|هجرت پیامبر اعظم]] ص ۲۲.</ref>

== نخستین [[اقدام]] [[پیامبر اعظم]] {{صل}} در یثرب ==