مردم در فقه سیاسی: تفاوت میان نسخه‌ها

}}

اصل «ناس» - به معنای مردم - "اُناس" از "أنس" به معنای تأنس و [[الفت]] و [[انسان]] از همین ریشه است<ref>حسن مصطفوی، التحقیق فی کلمات القرآن الکریم، ج۱۲، ص۲۹۳.</ref>. گفته شد، اصل آن "نَسِیَ" به معنای [[نسیان]] و [[فراموشی]] است<ref>حسین راغب اصفهانی، مفردات الفاظ القرآن، ص۹۴.</ref>.

{{متن قرآن|أَتَأْمُرُونَ النَّاسَ بِالْبِرِّ وَتَنْسَوْنَ أَنْفُسَكُمْ}}<ref>«آیا مردم را به نیکی فرا می‌خوانید و خود را از یاد می‌برید با آنکه کتاب (خداوند) را می‌خوانید؟» سوره بقره، آیه ۴۴.</ref>.

[[جایگاه مردم]] در [[نظام‌های سیاسی]] از دیرباز مورد توجه [[اندیشمندان]] حوزه [[سیاست]] بوده است. [[تعیین]] نسبت جایگاه مردم با [[مبانی مشروعیت]] در مکتب‌های [[فکری]] مختلف اولین گام اندیشمندان این حوزه است. این مسئله حتی برای مکاتبی که مبانی مشروعیت را از [[رأی]] و [[رضایت]] مردمی آغاز می‌کنند، چالش‌های مهم فکری به همراه داشته است. رد پای این چالش از [[افلاطون]] که “دموکراسی را [[حکومت]] [[جاهلان]] و عامل بر هم زدن [[نظم]] جامعه” می‌دانست تا اندیشه‌های نولیبرال که با طرح انواع [[دموکراسی]] و تنظیم رابطه آن با الیتیسم ([[نخبه‌گرایی]]) به دنبال حل مشکل سبد رأی متخصصان و غیر آن بود، عیان است. با این حال خطر دور ماندن [[کارگزاران]] [[سیاسی]] از نظرات مردمی و همچنین [[قدرت]] بالای [[مردم]] در ایجاد تغییرات اساسی در نظام‌های سیاسی در کنار جستجو برای راه‌های مهار [[فساد]] ساختارهای سیاسی، سبب شد که اندیشمندان سیاسی مردم را از سیاست دور نگه ندارند و در نهایت مسیر [[اندیشه‌ها]] به سوی [[حمایت]] از دموکراسی باشد، در اندیشه‌های غربی، دموکراسی و [[دفاع]] از آن چهره‌ای ضددینی دارد که علت را باید در مخالفت‌های مکرر [[کلیسا]] با قیام‌های مردمی و دخالت‌های ایشان در حکومت دانست. نظریه “دو شمشیر” گلازیوس، نگاه منفی کلیسا به [[جامعه مدنی]] تحت عنوان “گناه نخستین”، “شر ضروری دولت”، [[دعوت]] مردم به پذیرش دستورهای شاه و [[تحمل]] [[مظالم]] وی در کنار فسادهای کلیسای فئودال شده از اواسط [[قرن سیزدهم]] میلادی، به حمایت از مردم چهره‌ای ضددینی در مقابل شاه داده بود.

[[جایگاه مردم]] در [[نظام‌های سیاسی]] از دیرباز مورد توجه [[اندیشمندان]] حوزه [[سیاست]] بوده است. [[تعیین]] نسبت جایگاه مردم با [[مبانی مشروعیت]] در مکتب‌های [[فکری]] مختلف اولین گام اندیشمندان این حوزه است. این مسئله حتی برای مکاتبی که مبانی مشروعیت را از [[رأی]] و [[رضایت]] مردمی آغاز می‌کنند، چالش‌های مهم فکری به همراه داشته است. رد پای این چالش از [[افلاطون]] که “دموکراسی را [[حکومت]] [[جاهلان]] و عامل بر هم زدن [[نظم]] جامعه” می‌دانست تا اندیشه‌های نولیبرال که با طرح انواع [[دموکراسی]] و تنظیم رابطه آن با الیتیسم ([[نخبه‌گرایی]]) به دنبال حل مشکل سبد رأی متخصصان و غیر آن بود، عیان است. با این حال خطر دور ماندن [[کارگزاران]] [[سیاسی]] از نظرات مردمی و همچنین [[قدرت]] بالای [[مردم]] در ایجاد تغییرات اساسی در نظام‌های سیاسی در کنار جستجو برای راه‌های مهار [[فساد]] ساختارهای سیاسی، سبب شد که اندیشمندان سیاسی مردم را از سیاست دور نگه ندارند و در نهایت مسیر [[اندیشه‌ها]] به سوی [[حمایت]] از دموکراسی باشد، در اندیشه‌های غربی، دموکراسی و [[دفاع]] از آن چهره‌ای ضددینی دارد که علت را باید در مخالفت‌های مکرر [[کلیسا]] با قیام‌های مردمی و دخالت‌های ایشان در حکومت دانست. نظریه “دو شمشیر” گلازیوس، نگاه منفی کلیسا به [[جامعه مدنی]] تحت عنوان “گناه نخستین”، “شر ضروری دولت”، [[دعوت]] مردم به پذیرش دستورهای شاه و [[تحمل]] [[مظالم]] وی در کنار فسادهای کلیسای فئودال شده از اواسط [[قرن سیزدهم]] میلادی، به حمایت از مردم چهره‌ای ضددینی در مقابل شاه داده بود.

== منابع ==

{{پایان منابع}}

* [[جایگاه مردم در حکومت اسلامی چیست؟ (پرسش)]]