مساوات در جامعه‌شناسی اسلامی: تفاوت میان نسخه‌ها

}}

واژه مساوات یا [[برابری]] بیشتر ناظر به برابری [[انسان‌ها]] در برخورداری از یکسری [[حقوق]] و اعتبارات و امتیاز‌های اجتماعی است که به مجموعه‌ای از بنیادهای وجودشناختی مستند است؛ اما عدل ناظر به [[اعطای حقوق]] و امتیارات افراد متناسب با [[میزان]] [[استحقاق]] آنهاست؛ از این‌رو، اجرای “عدالت” مستلزم پذیرش نوعی تفاوت و [[تبعیض]] توجیه‌پذیر میان افراد و گروه‌ها به تناسب [[درجه]] استحقاق آنها بر اساس معیارهای پذیرفته شده است.

[[شهید مطهری]] در توضیح این اصل بنیادین می‌نویسد: یکی از اصول و ارکان [[ایدئولوژی]] [[اسلامی]] [[اصل مساوات]] و [[نفی تبعیض]] است. از نظر [[اسلام]]، انسان‌ها به حسب گوهر و ذات برابرند، [[مردم]] از این نظر دو گونه یا چند گونه [[آفریده]] نشده‌اند، رنگ، [[خون]]، نژاد و قومیت ملاک [[برتری]] و تفوق نیست، [[سید]] قرشی و سیاه [[حبشی]] برابرند. [[آزادی]]، [[دموکراسی]] و [[عدالت]] در [[اسلام]]، زاده [[برابری]] و [[مساوات]] انسان‌هاست. از نظر اسلام تنها در شرایط محدود و معینی، به سبب یک [[سلسله]] [[مصالح]] که برای خود آن افراد و برای [[جامعه اسلامی]] ضروری است، به طور موقت سلب برخی [[حقوق]] از افراد می‌شود و این وضع هیچ ربطی به گوهر و ذات و خون و نژاد افراد ندارد. دوره موقت [[بردگی]] بردگان که از نظر اسلام داخل مقوله [[فرهنگی]] و [[آموزشی]] و پرورشی است نه مقوله [[اقتصادی]] و بهره‌کشی، و دالان موقتی است برای [[تربیت اسلامی]] از این قبیل است<ref>[[مرتضی مطهری|مطهری، مرتضی]]، مقدمه‌ای بر جهان‌بینی توحیدی، ج۳، ص۱۲۷.</ref>.

از این‌رو، افراد [[بشر]] از لحاظ [[حقوق اجتماعی]] غیر [[خانوادگی]]، یعنی از لحاظ [[حقوقی]] که در [[اجتماع]] بزرگ، خارج از محیط [[خانواده]]، نسبت به یکدیگر پیدا می‌کنند هم وضع مساوی دارند و هم وضع مشابه؛ یعنی حقوق اولی طبیعی آنها برابر یکدیگر و مانند یکدیگر است.

== منابع ==