نفی سخن‌چینی در معارف و سیره نبوی: تفاوت میان نسخه‌ها
جز
وظیفهٔ شمارهٔ ۵، قسمت دوم
HeydariBot (بحث | مشارکتها) جز (وظیفهٔ شمارهٔ ۵) |
HeydariBot (بحث | مشارکتها) |
||
| خط ۷: | خط ۷: | ||
}} | }} | ||
==مقدمه== | == مقدمه == | ||
از زشت‌ترین [[زشتی‌ها]] برای [[آدمی]] [[سخن‌چینی]] است که خود نوعی پرده دری و فاش ساختن [[اسرار]] دیگران است و از اسباب مهم ایجاد [[کینه]] و [[دشمنی]] و عامل [[گسستگی]] پیوندها است. [[خدای سبحان]] به [[پیامبر]] گرامی‌اش فرمود: {{متن قرآن|وَلَا تُطِعْ كُلَّ حَلَّافٍ مَهِينٍ * هَمَّازٍ مَشَّاءٍ بِنَمِيمٍ * مَنَّاعٍ لِلْخَيْرِ مُعْتَدٍ أَثِيمٍ}}<ref>«و از هر سوگندخواره فرومایه‌ای فرمان مبر! * خرده‌گیری، پیشگامی در سخن‌چینی * بازدارنده خیری، تجاوزکاری، بزهکاری» سوره قلم، آیه ۱۰-۱۵.</ref>. | از زشت‌ترین [[زشتی‌ها]] برای [[آدمی]] [[سخن‌چینی]] است که خود نوعی پرده دری و فاش ساختن [[اسرار]] دیگران است و از اسباب مهم ایجاد [[کینه]] و [[دشمنی]] و عامل [[گسستگی]] پیوندها است. [[خدای سبحان]] به [[پیامبر]] گرامی‌اش فرمود: {{متن قرآن|وَلَا تُطِعْ كُلَّ حَلَّافٍ مَهِينٍ * هَمَّازٍ مَشَّاءٍ بِنَمِيمٍ * مَنَّاعٍ لِلْخَيْرِ مُعْتَدٍ أَثِيمٍ}}<ref>«و از هر سوگندخواره فرومایه‌ای فرمان مبر! * خرده‌گیری، پیشگامی در سخن‌چینی * بازدارنده خیری، تجاوزکاری، بزهکاری» سوره قلم، آیه ۱۰-۱۵.</ref>. | ||
آنان که نقّال سخنان مردمی به سوی مردمی دیگر به منظور ایجاد [[تباهی]] و تیرگی میان آنانند [[پست‌ترین]] گناهکارانند. به چنین اشخاصی نباید اعتنایی شود، بلکه باید از هر جامعه‌ای طرد شوند و افراد [[جامعه]] نه به سخن آنان گوش سپارند و نه در عملی پیرویشان کنند<ref>ر.ک: تفسیر المیزان، ج۱۹، ص۳۷۱-۳۷۲.</ref>، که آنان مایه تیرگی و جدایی جامعه‌اند. از [[رسول خدا]]{{صل}} [[روایت]] شده است که درباره چنین کسان فرمود: {{متن حدیث|أَ لَا أُنَبِّئُكُمْ بِشِرَارِكُمْ قَالُوا بَلَى يَا رَسُولَ اللَّهِ- قَالَ الْمَشَّاءُونَ بِالنَّمِيمَةِ الْمُفَرِّقُونَ بَيْنَ الْأَحِبَّةِ الْبَاغُونَ لِلْبُرَآءِ الْمَعَايِبَ}}<ref>«آیا شما را به بدترینتان آگاه نکنم؟ [گفتند: چرا ای رسول خدا. فرمود:] آنان که به سخن‌چینی روند و میانه دوستان جدایی افکنند و از پاکان عیب‌جویی کنند». الکافی، ج۲، ص۳۶۹؛ قریب به همین: من لا یحضره الفقیه، ج۴، ص۳۷۵؛ کشف الریبة، ص۴۱-۴۲.</ref>. | آنان که نقّال سخنان مردمی به سوی مردمی دیگر به منظور ایجاد [[تباهی]] و تیرگی میان آنانند [[پست‌ترین]] گناهکارانند. به چنین اشخاصی نباید اعتنایی شود، بلکه باید از هر جامعه‌ای طرد شوند و افراد [[جامعه]] نه به سخن آنان گوش سپارند و نه در عملی پیرویشان کنند<ref>ر. ک: تفسیر المیزان، ج۱۹، ص۳۷۱-۳۷۲.</ref>، که آنان مایه تیرگی و جدایی جامعه‌اند. از [[رسول خدا]] {{صل}} [[روایت]] شده است که درباره چنین کسان فرمود: {{متن حدیث|أَ لَا أُنَبِّئُكُمْ بِشِرَارِكُمْ قَالُوا بَلَى يَا رَسُولَ اللَّهِ- قَالَ الْمَشَّاءُونَ بِالنَّمِيمَةِ الْمُفَرِّقُونَ بَيْنَ الْأَحِبَّةِ الْبَاغُونَ لِلْبُرَآءِ الْمَعَايِبَ}}<ref>«آیا شما را به بدترینتان آگاه نکنم؟ [گفتند: چرا ای رسول خدا. فرمود:] آنان که به سخن‌چینی روند و میانه دوستان جدایی افکنند و از پاکان عیب‌جویی کنند». الکافی، ج۲، ص۳۶۹؛ قریب به همین: من لا یحضره الفقیه، ج۴، ص۳۷۵؛ کشف الریبة، ص۴۱-۴۲.</ref>. | ||
[[امام باقر]]{{ع}} نیز درباره آنان فرمود: {{متن حدیث|مُحَرَّمَةٌ الْجَنَّةُ عَلَى الْقَتَّاتِينَ الْمَشَّائِينَ بِالنَّمِيمَةِ}}<ref>«بهشت بر جویندگان خبر که سخن‌چینی کنند حرام است» الکافی، ج۲، ص۳۶۹؛ کشف الریبة، ص۴۲ [{{متن حدیث|الْجَنَّةُ مُحَرَّمَةٌ}}آمده است].</ref>.<ref>[[م‍ص‍طف‍ی دل‍ش‍اد ت‍ه‍ران‍ی|دل‍ش‍اد ت‍ه‍ران‍ی، م‍ص‍طف‍ی]]، [[سیره نبوی ج۲ (کتاب)|سیره نبوی]]، ج۲، ص ۶۱۵.</ref> | [[امام باقر]] {{ع}} نیز درباره آنان فرمود: {{متن حدیث|مُحَرَّمَةٌ الْجَنَّةُ عَلَى الْقَتَّاتِينَ الْمَشَّائِينَ بِالنَّمِيمَةِ}}<ref>«بهشت بر جویندگان خبر که سخن‌چینی کنند حرام است» الکافی، ج۲، ص۳۶۹؛ کشف الریبة، ص۴۲ [{{متن حدیث|الْجَنَّةُ مُحَرَّمَةٌ}}آمده است].</ref>.<ref>[[م‍ص‍طف‍ی دل‍ش‍اد ت‍ه‍ران‍ی|دل‍ش‍اد ت‍ه‍ران‍ی، م‍ص‍طف‍ی]]، [[سیره نبوی ج۲ (کتاب)|سیره نبوی]]، ج۲، ص ۶۱۵.</ref> | ||
==سخن‌چینی در سیره اجتماعی پیامبر اعظم== | == سخن‌چینی در سیره اجتماعی پیامبر اعظم == | ||
[[پیامبر اسلام]] در تعریف [[سخن‌چینی]] می‌فرماید: سخن‌چینی آن است که [[انسان]] سخنی را از بعضی افراد پیش دیگران نقل کند و آنها را به هم بزند: {{متن حدیث|أ تدرون ما العضة؟.. نقل الحديث من بعض النّاس إلى بعض ليفسدوا بينهم}}<ref>نهج الفصاحه، حدیث ۳۰.</ref>. | [[پیامبر اسلام]] در تعریف [[سخن‌چینی]] می‌فرماید: سخن‌چینی آن است که [[انسان]] سخنی را از بعضی افراد پیش دیگران نقل کند و آنها را به هم بزند: {{متن حدیث|أ تدرون ما العضة؟.. نقل الحديث من بعض النّاس إلى بعض ليفسدوا بينهم}}<ref>نهج الفصاحه، حدیث ۳۰.</ref>. | ||
| خط ۲۰: | خط ۲۰: | ||
سخن‌چین کاری می‌کند پیوندها و ارتباط‌ها را از هم بگسلد. [[خدای سبحان]] در [[قرآن کریم]] چنین فردی را از زیان‌کاران شمرده است که قطع می‌کند آن‌چه را [[خدا]] به وصل آن امر فرموده است<ref>اشاره به این آیه دارد: {{متن قرآن|وَيَقْطَعُونَ مَا أَمَرَ اللَّهُ بِهِ أَنْ يُوصَلَ وَيُفْسِدُونَ فِي الْأَرْضِ أُولَئِكَ هُمُ الْخَاسِرُونَ}} «همان کسان که پیمان با خداوند را پس از بستن آن می‌شکنند و چیزی را که خداوند فرمان به پیوند آن داده است می‌گسلند و در زمین تباهی می‌ورزند، آنانند که زیانکارند» سوره بقره، آیه ۲۷.</ref>. غلامی با چنین عملی موجب شد، شوهری زنش را کشت. وقتی [[نزدیکان]] مقتول با سخن‌چینی [[غلام]] از جریان باخبر شدند شوهر را کشتند و آن‌گاه دو [[قبیله]] ([[اقوام]] [[زن]] و شوهر) با هم درگیر شدند و در نتیجه آن، افراد زیادی کشته شدند<ref>معراج السعاده، ص۵۳۰.</ref>. | سخن‌چین کاری می‌کند پیوندها و ارتباط‌ها را از هم بگسلد. [[خدای سبحان]] در [[قرآن کریم]] چنین فردی را از زیان‌کاران شمرده است که قطع می‌کند آن‌چه را [[خدا]] به وصل آن امر فرموده است<ref>اشاره به این آیه دارد: {{متن قرآن|وَيَقْطَعُونَ مَا أَمَرَ اللَّهُ بِهِ أَنْ يُوصَلَ وَيُفْسِدُونَ فِي الْأَرْضِ أُولَئِكَ هُمُ الْخَاسِرُونَ}} «همان کسان که پیمان با خداوند را پس از بستن آن می‌شکنند و چیزی را که خداوند فرمان به پیوند آن داده است می‌گسلند و در زمین تباهی می‌ورزند، آنانند که زیانکارند» سوره بقره، آیه ۲۷.</ref>. غلامی با چنین عملی موجب شد، شوهری زنش را کشت. وقتی [[نزدیکان]] مقتول با سخن‌چینی [[غلام]] از جریان باخبر شدند شوهر را کشتند و آن‌گاه دو [[قبیله]] ([[اقوام]] [[زن]] و شوهر) با هم درگیر شدند و در نتیجه آن، افراد زیادی کشته شدند<ref>معراج السعاده، ص۵۳۰.</ref>. | ||
در روایتی از [[امام صادق]]{{ع}} آمده است: سخن‌چینی بدتر از [[جادوگری]] است؛ زیرا موجب جدایی [[دوستان]]، [[دشمنی]] و ریختن [[خون]]، نابودی [[خانه‌ها]] و... می‌گردد<ref>منتخب میزان الحکمه، شح ۶۲۶۰.</ref>.<ref>[[محمد جواد برهانی|برهانی، محمد جواد]]، [[سیره اجتماعی پیامبر اعظم (کتاب)|سیره اجتماعی پیامبر اعظم]]، ص ۱۵۳.</ref> | در روایتی از [[امام صادق]] {{ع}} آمده است: سخن‌چینی بدتر از [[جادوگری]] است؛ زیرا موجب جدایی [[دوستان]]، [[دشمنی]] و ریختن [[خون]]، نابودی [[خانه‌ها]] و... می‌گردد<ref>منتخب میزان الحکمه، شح ۶۲۶۰.</ref>.<ref>[[محمد جواد برهانی|برهانی، محمد جواد]]، [[سیره اجتماعی پیامبر اعظم (کتاب)|سیره اجتماعی پیامبر اعظم]]، ص ۱۵۳.</ref> | ||
==[[زشتی]] [[سخن‌چینی]] در [[سخنان پیامبر اعظم]]{{صل}}== | == [[زشتی]] [[سخن‌چینی]] در [[سخنان پیامبر اعظم]] {{صل}} == | ||
*'''دو به هم‌زنی''': سخن‌چینی آن است که [[انسان]] سخنی را از بعضی افراد پیش دیگران نقل کرده، میان آنها [[اختلاف]] ایجاد کند: {{متن حدیث|أ تدرون ما العضة؟.. نقل الحديث من بعض النّاس إلى بعض ليفسدوا بينهم}}<ref>نهج الفصاحه، حدیث ۳۰.</ref>. | * '''دو به هم‌زنی''': سخن‌چینی آن است که [[انسان]] سخنی را از بعضی افراد پیش دیگران نقل کرده، میان آنها [[اختلاف]] ایجاد کند: {{متن حدیث|أ تدرون ما العضة؟.. نقل الحديث من بعض النّاس إلى بعض ليفسدوا بينهم}}<ref>نهج الفصاحه، حدیث ۳۰.</ref>. | ||
*'''منفور‌ترین فرد در [[قیامت]]''': در [[حدیث نبوی]] آمده است: هشت [[طایفه]] در قیامت از همه منفورترند، یکی از آنها [[سخن‌چین]] است که میان [[دوستان]] جدایی می‌اندازد: {{متن حدیث|ثمانية أبغض خليقة اللَّه يوم القيامة... و المشّاءون بالنّميمة}}<ref>نهج الفصاحه، حدیث ۱۲۹۴.</ref>. | * '''منفور‌ترین فرد در [[قیامت]]''': در [[حدیث نبوی]] آمده است: هشت [[طایفه]] در قیامت از همه منفورترند، یکی از آنها [[سخن‌چین]] است که میان [[دوستان]] جدایی می‌اندازد: {{متن حدیث|ثمانية أبغض خليقة اللَّه يوم القيامة... و المشّاءون بالنّميمة}}<ref>نهج الفصاحه، حدیث ۱۲۹۴.</ref>. | ||
*'''دور بودن از [[عقل]]''': [[پیامبر اسلام]] فرمود: هر که بد [[مردم]] را بگوید و سخن‌چینی نماید، از عقل به دور است یا خللی در اوست: {{متن حدیث| من سعى بالنّاس فهو بغير رشده أو فيه شيء منه}}<ref>نهج الفصاحه، حدیث ۳۰۲۴.</ref>. | * '''دور بودن از [[عقل]]''': [[پیامبر اسلام]] فرمود: هر که بد [[مردم]] را بگوید و سخن‌چینی نماید، از عقل به دور است یا خللی در اوست: {{متن حدیث| من سعى بالنّاس فهو بغير رشده أو فيه شيء منه}}<ref>نهج الفصاحه، حدیث ۳۰۲۴.</ref>. | ||
*'''[[عذاب قبر]]''': در [[حدیثی]] از [[پیامبر]] آمده است که فرمود: سخن‌چینی موجب عذاب قبر می‌شود: {{متن حدیث|النميمة عذاب القبر}}<ref>نهج الفصاحه، حدیث ۲۱۹۳.</ref>. | * '''[[عذاب قبر]]''': در [[حدیثی]] از [[پیامبر]] آمده است که فرمود: سخن‌چینی موجب عذاب قبر می‌شود: {{متن حدیث|النميمة عذاب القبر}}<ref>نهج الفصاحه، حدیث ۲۱۹۳.</ref>. | ||
*'''[[خواری]] در قیامت''': [[حضرت]] فرمود: هر که از مؤمنی، بد بگوید و [[سعایت]] او را کند، [[خداوند]] در [[روز قیامت]] وی را [[خوار]] و [[زبون]] می‌کند: | * '''[[خواری]] در قیامت''': [[حضرت]] فرمود: هر که از مؤمنی، بد بگوید و [[سعایت]] او را کند، [[خداوند]] در [[روز قیامت]] وی را [[خوار]] و [[زبون]] می‌کند: | ||
{{متن حدیث|من سعى بمؤمن أقامه اللَّه مقام ذلّ و خزى يوم القيامة}}<ref>نهج الفصاحه، حدیث ۲۹۹۶.</ref>.<ref>[[محمد جواد برهانی|برهانی، محمد جواد]]، [[سیره اجتماعی پیامبر اعظم (کتاب)|سیره اجتماعی پیامبر اعظم]]، ص ۱۵۵.</ref> | {{متن حدیث|من سعى بمؤمن أقامه اللَّه مقام ذلّ و خزى يوم القيامة}}<ref>نهج الفصاحه، حدیث ۲۹۹۶.</ref>.<ref>[[محمد جواد برهانی|برهانی، محمد جواد]]، [[سیره اجتماعی پیامبر اعظم (کتاب)|سیره اجتماعی پیامبر اعظم]]، ص ۱۵۵.</ref> | ||