نورالله: تفاوت میان نسخه‌ها

== مقدمه ==

از تعابیری که می‌توان آن را مساوق با مفهوم [[هادی]] و [[باب الله]] به شمار آورد، تعبیر [[نور الله]] است. در [[روایات]] متعددی این مفهوم بر [[امامان]] [[پاک]] {{عم}} اطلاق شده است که در این میان، [[روایات معتبر]] فراوانی نیز به چشم می‌خورند.

به لحاظ [[تاریخی]]، می‌توان مدعی شد که [[دست]] کم یک [[روایت]] وجود دارد که از کاربرد این تعبیر درباره [[امیر المؤمنین]] {{ع}} در عصر [[نبوی]]، نشان دارد؛ چنان‌که [[ابن عباس]] از [[رسول الله]] {{صل}} [[نقل]] می‌کند که فرمودند: {{متن حدیث|...عَلِيٌّ نُورُ اللَّهِ فِي بِلَادِهِ وَ حُجَّتُهُ عَلَى عِبَادِهِ...}}<ref>شیخ صدوق، الأمالی، ص۱۱.</ref>؛ "... [[علی]] {{ع}} [[نور]] [[خدا]] در [[شهرها]] و [[حجت]] او بر بندگانش است".

در زیارت‌نامه‌های [[امامان معصوم]] {{ع}} همچون [[امام علی]] {{ع}}<ref>سید بن طاووس حسنی، اقبال الاعمال، ص۶۱۰.</ref> [[امام کاظم]] و [[امام جواد]] {{ع}}<ref>شیخ صدوق، من لا یحضره الفقیه، ج۲، ص۶۰۰؛ محمد بن یعقوب کلینی، الکافی، ج۴، ص۵۷۸؛ ابن قولویه قمی، کامل الزیارات، ص۳۰۱.</ref> در [[کاظمین]]، و [[امام رضا]] {{ع}}<ref>شیخ صدوق، عیون اخبار الرضا {{ع}}، ج۲، ص۲۶۹.</ref> نیز از این واژه، فراوان استفاده شده است. [[امام هادی]] {{ع}} نیز در [[زیارت جامعه کبیره]]، بارها از این تعبیر استفاده کرده‌اند؛ چنان‌که گاه [[امامان]] را [[نور الله]] خوانده‌اند<ref>شیخ صدوق، من لا یحضره الفقیه، ج۲، ص۶۱۱</ref> و گاه با عبارت {{متن حدیث|وَ انْتَجَبَكُمْ لِنُورِهِ وَ أَيَّدَكُمْ بِرُوحِهِ}}<ref>شیخ صدوق، عیون اخبار الرضا {{ع}}، ج۲، ص۲۷۴.</ref>، بر [[منصوص بودن]] آنها تأکید کرده‌اند؛ گاه نیز با عباراتی همچون {{متن حدیث|مَنَاراً فِي بِلَادِهِ وَ أَدِلَّاءَ عَلَى صِرَاطِهِ}}<ref>شیخ صدوق، من لا یحضره الفقیه، ج۲، ص۶۱۱.</ref>، {{متن حدیث|أَنْتُمْ نُورُ الْأَخْيَارِ وَ هُدَاةُ الْأَبْرَارِ}}<ref>شیخ صدوق، من لا یحضره الفقیه، ج۲، ص۶۱۵.</ref> {{متن حدیث|وَ أَشْرَقَتِ الْأَرْضُ بِنُورِكُمْ}}<ref>شیخ صدوق، من لا یحضره الفقیه، ج۲، ص۶۱۶.</ref>، بر این مفهوم تأکید کرده‌اند.

در این باره، [[محمد]] بن [[فضیل]] در روایتی صحیح [[نقل]] می‌کند که از [[امام کاظم]] یا [[امام رضا]] {{ع}} راجع به معنای [[آیه]] {{متن قرآن|يُرِيدُونَ لِيُطْفِئُوا نُورَ اللَّهِ بِأَفْوَاهِهِمْ وَاللَّهُ مُتِمُّ نُورِهِ}}<ref>«بر آنند که نور خداوند را با دهانهاشان خاموش کنند و خداوند کامل‌کننده نور خویش است» سوره صف، آیه ۸.</ref> سؤال کرد. [[امام]] {{ع}} در پاسخ، به اشاره به اینکه [[نور الله]] همان [[ولایت امیر المؤمنین]] {{ع}} است، فرمودند: {{متن حدیث|وَ الْإِمَامَةُ هِيَ النُّورُ وَ ذَلِكَ قَوْلُهُ عَزَّ وَ جَلَّ- فَآمِنُوا بِاللَّهِ وَ رَسُولِهِ وَ النُّورِ الَّذِي أَنْزَلْنا قَالَ النُّورُ هُوَ الْإِمَامُ}}<ref>محمد بن یعقوب کلینی، الکافی، ج۱، ص۱۹۵-۱۹۶.</ref>.

[[ابو خالد کابلی]] نیز در روایتی صحیح [[نقل]] می‌کند که خواستار [[تبیین]] معنای [[آیه]] {{متن قرآن|فَآمِنُوا بِاللَّهِ وَرَسُولِهِ وَالنُّورِ الَّذِي أَنْزَلْنَا}}<ref>«پس به خداوند و پیامبرش و نوری که فرو فرستاده‌ایم ایمان آورید» سوره تغابن، آیه ۸.</ref>، از [[امام باقر]] {{ع}} شد. ایشان فرمودند: {{متن حدیث|يَا أَبَا خَالِدٍ النُّورُ وَ اللَّهِ نُورُ الْأَئِمَّةِ مِنْ آلِ مُحَمَّدٍ {{صل}} إِلَى يَوْمِ الْقِيَامَةِ وَ هُمْ وَ اللَّهِ نُورُ اللَّهِ الَّذِي أُنْزِلَ وَ هُمْ وَ اللَّهِ نُورُ اللَّهِ فِي السَّمَوَاتِ وَ الْأَرْضِ...}}<ref>محمد بن یعقوب کلینی، الکافی، ج۱، ص۱۹۴. گفتنی است، این روایت با چند سند متعدد وارد شده است.</ref>؛ ای ابو خالد! به [[خدا]] [[سوگند]] مقصود از [[نور]]، [[امامان]] از [[آل محمد]] {{صل}} تا روز قیامت‌اند و به [[خدا]] [[سوگند]]، آنها [[نور]] خدایند که نازل فرمود و به [[خدا]] [[سوگند]]، آنها [[نور خداوند]] در [[آسمان‌ها]] و زمین‌اند.

اکنون می‌توان گفت: از آنجا که یکی از [[کارکردهای امامت]]، همان [[هدایتگری]] [[امام]] است، مفهوم [[نور]] بر این [[منصب]] اطلاق شده است؛ چنان‌که [[ابو جارود]] در روایتی صحیح، از [[امام باقر]] {{ع}} [[نقل]] می‌کند که ایشان با [[تلاوت]] [[آیه]] {{متن قرآن|يَا أَيُّهَا الَّذِينَ آمَنُوا اتَّقُوا اللَّهَ وَآمِنُوا بِرَسُولِهِ يُؤْتِكُمْ كِفْلَيْنِ مِنْ رَحْمَتِهِ وَيَجْعَلْ لَكُمْ نُورًا تَمْشُونَ بِهِ}}<ref>«ای مؤمنان! از خداوند پروا کنید و به پیامبرش ایمان آورید تا از بخشایش خویش دو بهره به شما ارزانی دارد و در شما فروغی نهد که با آن راه بسپارید» سوره حدید، آیه ۲۸.</ref>، فرمودند: {{متن حدیث|يَعْنِي إِمَاماً تَأْتَمُّونَ بِهِ}}<ref>محمد بن یعقوب کلینی، الکافی، ج۱، ص۱۹۴-۱۹۵.</ref>؛ "یعنی امامی که به آن [[اقتدا]] کنید".