پرش به محتوا

ویژگی‌های جنگی امام علی: تفاوت میان نسخه‌ها

جز
خط ۶: خط ۶:
}}
}}


==مقدمه==
== مقدمه ==
آنچه در اینجا آمده، بخش کوچکی از ویژگی‌های حماسی آن [[شجاع]] بی‌مانند و قهرمان بی بدیل و شه‌سوارِ همیشه [[پیروز]]، [[امام علی بن ابی طالب]]{{ع}} است. شرح جنگاوری‌ها و حضور شخصی او در سخت‌ترین مَهلکه‌ها و نبردهای تن به تن با شجاعان و... از یک سو، و [[تلاش فراوان]] برای افروخته نشدن شعله [[جنگ]] و [[نصایح]] مشفقانه و [[اتمام حجت]] در مقابل [[خصم]] و آغازگرِ درگیری نبودن و جوانْ‌مردی با [[دشمن]] و رعایت حال فراریان و مجروحان و بسیاری دیگر از ویژگی‌های [[جنگی]] [[علی]]{{ع}} از دیگر سوی، در فصل‌های مختلف کتاب آمده است.
آنچه در اینجا آمده، بخش کوچکی از ویژگی‌های حماسی آن [[شجاع]] بی‌مانند و قهرمان بی بدیل و شه‌سوارِ همیشه [[پیروز]]، [[امام علی بن ابی طالب]] {{ع}} است. شرح جنگاوری‌ها و حضور شخصی او در سخت‌ترین مَهلکه‌ها و نبردهای تن به تن با شجاعان و... از یک سو، و [[تلاش فراوان]] برای افروخته نشدن شعله [[جنگ]] و [[نصایح]] مشفقانه و [[اتمام حجت]] در مقابل [[خصم]] و آغازگرِ درگیری نبودن و جوانْ‌مردی با [[دشمن]] و رعایت حال فراریان و مجروحان و بسیاری دیگر از ویژگی‌های [[جنگی]] [[علی]] {{ع}} از دیگر سوی، در فصل‌های مختلف کتاب آمده است.
==پُر دل‌ترین مردم‌==
== پُر دل‌ترین مردم‌==
* [[پیامبر خدا]]{{صل}}: [[علی]]، دلیرترینِ [[مردم]] است<ref>{{متن حدیث|رسول الله{{صل}}: عَلِی أشجَعُ الناسِ قَلباً}} (المناقب، ابن مغازلی، ص ۱۵۱، ح ۱۸۸).</ref>.
* [[پیامبر خدا]] {{صل}}: [[علی]]، دلیرترینِ [[مردم]] است<ref>{{متن حدیث|رسول الله {{صل}}: عَلِی أشجَعُ الناسِ قَلباً}} (المناقب، ابن مغازلی، ص ۱۵۱، ح ۱۸۸).</ref>.
* [[امام علی]]{{ع}}: به [[خدا]] [[سوگند]]، اگر من به [[تنهایی]] با آنان مواجه شوم، در حالی که نیروهایشان همه [[زمین]] را پُر کرده باشند، باکم نیست و از آنان، بیمناک نیستم<ref>{{متن حدیث|الإمام علی{{ع}}: إنی وَاللهِ لَو لَقیتُهُم واحِداً وهُم طِلاعُ الأَرضِ کلها ما بالَیتُ، ولَا استَوحَشتُ}} (نهج البلاغة، نامه ۶۲).</ref>.
* [[امام علی]] {{ع}}: به [[خدا]] [[سوگند]]، اگر من به [[تنهایی]] با آنان مواجه شوم، در حالی که نیروهایشان همه [[زمین]] را پُر کرده باشند، باکم نیست و از آنان، بیمناک نیستم<ref>{{متن حدیث|الإمام علی {{ع}}: إنی وَاللهِ لَو لَقیتُهُم واحِداً وهُم طِلاعُ الأَرضِ کلها ما بالَیتُ، ولَا استَوحَشتُ}} (نهج البلاغة، نامه ۶۲).</ref>.
* [[امام علی]]{{ع}}‌- در [[خطبه]] معروف به "[[قاصعه]]"-: من در کم‌سنی، مهتران [[عرب]] را کشتم و شاخ‌های سربرآورده [[ربیعه]] و مُضَر را شکستم<ref>{{متن حدیث|عنه{{ع}}- فی خُطبَتِهِ المُسَماةِ بِالقاصِعَةِ-: أنَا وَضَعتُ فِی الصغَرِ بِکلاکلِ العَرَبِ، وکسَرتُ نَواجِمَ قُرونِ رَبیعَةَ ومُضَرَ}} (نهج البلاغة، خطبه ۱۹۲).</ref>.
* [[امام علی]] {{ع}}‌- در [[خطبه]] معروف به "[[قاصعه]]"-: من در کم‌سنی، مهتران [[عرب]] را کشتم و شاخ‌های سربرآورده [[ربیعه]] و مُضَر را شکستم<ref>{{متن حدیث|عنه {{ع}}- فی خُطبَتِهِ المُسَماةِ بِالقاصِعَةِ-: أنَا وَضَعتُ فِی الصغَرِ بِکلاکلِ العَرَبِ، وکسَرتُ نَواجِمَ قُرونِ رَبیعَةَ ومُضَرَ}} (نهج البلاغة، خطبه ۱۹۲).</ref>.
* [[امام علی]]{{ع}}: من هرگز از میدان، فرار نکرده‌ام و هیچ کس به میدان من نیامده، مگر آنکه [[زمین]] را از خونش [[سیراب]] ساخته‌ام<ref>{{متن حدیث|الإمام علی{{ع}}: إنی لَم أفِر مِنَ الزحفِ قَط، ولَم یبارِزنی أحَدٌ إلاسَقَیتُ الأَرضَ مِن دَمِهِ!}} (الخصال، ص ۵۸۰، ح ۱).</ref>.
* [[امام علی]] {{ع}}: من هرگز از میدان، فرار نکرده‌ام و هیچ کس به میدان من نیامده، مگر آنکه [[زمین]] را از خونش [[سیراب]] ساخته‌ام<ref>{{متن حدیث|الإمام علی {{ع}}: إنی لَم أفِر مِنَ الزحفِ قَط، ولَم یبارِزنی أحَدٌ إلاسَقَیتُ الأَرضَ مِن دَمِهِ!}} (الخصال، ص ۵۸۰، ح ۱).</ref>.
* [[امام صادق]]{{ع}}: به [[امیرمؤمنان]] گفته شد: چرا اسبی [[ارزشمند]] و چابک نمی‌خری؟ فرمود: "نیازی به آن ندارم. من از [برابر] کسی که بر من یورش آورده، فرار نمی‌کنم و کسی را که از مقابل من فرار می‌کند، دنبال نمی‌کنم"<ref>{{متن حدیث|الإمام الصادق{{ع}}: قیلَ لِأَمیرِ المُؤمِنینَ{{ع}}: لِمَ لا تَشتَری فَرَساً عَتیقاً؟ قالَ: لا حاجَةَ لی فیهِ؛ فَأَنَا لا أفِر مِمن کر عَلَی، ولا أکر عَلی‌ مَن فَر مِنی}} (الأمالی، صدوق، ص ۲۳۴، ح ۲۴۹).</ref>.
* [[امام صادق]] {{ع}}: به [[امیرمؤمنان]] گفته شد: چرا اسبی [[ارزشمند]] و چابک نمی‌خری؟ فرمود: "نیازی به آن ندارم. من از [برابر] کسی که بر من یورش آورده، فرار نمی‌کنم و کسی را که از مقابل من فرار می‌کند، دنبال نمی‌کنم"<ref>{{متن حدیث|الإمام الصادق {{ع}}: قیلَ لِأَمیرِ المُؤمِنینَ {{ع}}: لِمَ لا تَشتَری فَرَساً عَتیقاً؟ قالَ: لا حاجَةَ لی فیهِ؛ فَأَنَا لا أفِر مِمن کر عَلَی، ولا أکر عَلی‌ مَن فَر مِنی}} (الأمالی، صدوق، ص ۲۳۴، ح ۲۴۹).</ref>.
* [[عیون الأخبار (کتاب)|عیون الأخبار]]: [[زره علی]]{{ع}} سینه داشت، ولی پشت نداشت. در این خصوص، از وی پرسیده شد. فرمود: "اگر دشمنم به پشت من دست یافت، مرا زنده نگذارَد!"<ref>عیون الأخبار، ابن قتیبة، ج ۱، ص ۱۳۱.</ref>.
* [[عیون الأخبار (کتاب)|عیون الأخبار]]: [[زره علی]] {{ع}} سینه داشت، ولی پشت نداشت. در این خصوص، از وی پرسیده شد. فرمود: "اگر دشمنم به پشت من دست یافت، مرا زنده نگذارَد!"<ref>عیون الأخبار، ابن قتیبة، ج ۱، ص ۱۳۱.</ref>.
==جنگجوی بی‌بدیل‌==
== جنگجوی بی‌بدیل‌==
* [[النهایة (کتاب)|النهایة]]- به [[نقل]] از [[ابن عباس]]، در توصیف [[علی]]{{ع}}-: هیچ جنگجویی را مانند او ندیدم که به [[جنگاوری]] معروف و به [[فنون]] [[جنگ]] آشنا باشد<ref>النهایة فی غریب الحدیث، ج ۱، ص ۳۵۹.</ref>.
* [[النهایة (کتاب)|النهایة]]- به [[نقل]] از [[ابن عباس]]، در توصیف [[علی]] {{ع}}-: هیچ جنگجویی را مانند او ندیدم که به [[جنگاوری]] معروف و به [[فنون]] [[جنگ]] آشنا باشد<ref>النهایة فی غریب الحدیث، ج ۱، ص ۳۵۹.</ref>.
* [[وقعة صفین‌ (کتاب)|وقعة صفین‌]]- به [[نقل]] از [[معاویه]]-: به [[خدا]] [[سوگند]]، پسر [[ابو طالب]]، به [[جنگ]] هیچ کس نرفت، مگر آنکه [[زمین]] را از خونش [[سیراب]] ساخت<ref>وقعة صفین، ص ۲۷۵.</ref>.
* [[وقعة صفین‌ (کتاب)|وقعة صفین‌]]- به [[نقل]] از [[معاویه]]-: به [[خدا]] [[سوگند]]، پسر [[ابو طالب]]، به [[جنگ]] هیچ کس نرفت، مگر آنکه [[زمین]] را از خونش [[سیراب]] ساخت<ref>وقعة صفین، ص ۲۷۵.</ref>.
* [[المناقب‌ (کتاب)|المناقب‌]]، ابن [[شهر]] [[آشوب]]- درباره‌امام [[علی]]{{ع}}-: [[کافران]] او را "[[مرگ سرخ]]" می‌نامیدند. روز [[بدر]]، او را به خاطر [[عظمت]] درگیری او و [[شکست]] دادن [[دشمن]] چنین نامیدند<ref>المناقب، ابن شهر آشوب، ج ۲، ص ۶۸.</ref>.
* [[المناقب‌ (کتاب)|المناقب‌]]، ابن [[شهر]] [[آشوب]]- درباره‌امام [[علی]] {{ع}}-: [[کافران]] او را "[[مرگ سرخ]]" می‌نامیدند. روز [[بدر]]، او را به خاطر [[عظمت]] درگیری او و [[شکست]] دادن [[دشمن]] چنین نامیدند<ref>المناقب، ابن شهر آشوب، ج ۲، ص ۶۸.</ref>.
==همراه [[پیامبر]]{{صل}} در همه [[جنگ‌ها]]==
== همراه [[پیامبر]] {{صل}} در همه [[جنگ‌ها]] ==
* [[امام علی]]{{ع}}: من در همه جا و در همه [[جنگ‌ها]] همراه [[پیامبر]]{{صل}} بودم و بیرقش در دست من بود<ref>{{متن حدیث|الإمام علی{{ع}}: إنی کنتُ مَعَ رَسولِ اللهِ{{صل}} فی جمَیعِ المَواطِنِ وَالحُروبِ، وکانَت رایتُهُ مَعی}} (الخصال، ص ۵۸۰، ح ۱).</ref>.
* [[امام علی]] {{ع}}: من در همه جا و در همه [[جنگ‌ها]] همراه [[پیامبر]] {{صل}} بودم و بیرقش در دست من بود<ref>{{متن حدیث|الإمام علی {{ع}}: إنی کنتُ مَعَ رَسولِ اللهِ {{صل}} فی جمَیعِ المَواطِنِ وَالحُروبِ، وکانَت رایتُهُ مَعی}} (الخصال، ص ۵۸۰، ح ۱).</ref>.
* [[الاستیعاب‌ (کتاب)|الاستیعاب‌]]- درباره [[علی]]{{ع}}-: همگان [[اتفاق نظر]] دارند که وی به دو [[قبله]] [[نماز]] گزارد، [[هجرت]] کرد، در [[بدر]]، [[حدیبیه]] و دیگر [[جنگ‌ها]] شرکت کرد و در [[بدر]]، [[احد]]، [[خندق]] و [[خیبر]]، جد و جهد بسیاری از خود نشان داد و در این [[جنگ‌ها]] [[پیامبر]] را بسنده بود و [[جایگاه]] [[ارزشمندی]] را از آن خود ساخت و در بسیاری از [[جنگ‌ها]] [[بیرق]] [[پیامبر خدا]] به دست وی بود... و از زمانی که [[پیامبر خدا]] به [[مدینه]] آمد، در هیچ [[جنگی]] از جنگ‌های [[پیامبر خدا]] جز [[جنگ تبوک]]، [[غیبت]] نکرد و در [[جنگ تبوک]]، [[پیامبر]]{{صل}} وی را بر [[مدینه]] گمارد و به [[سرپرستی]] [[خاندان]] خودش برگزید و به وی فرمود: "تو نسبت به من، چون [[هارون]] نسبت به [[موسی]]{{ع}} هستی، جز آنکه پس از من [[پیامبری]] نیست"<ref>الاستیعاب، ج ۳، ص ۲۰۱ ش ۱۸۷۵.</ref>.
* [[الاستیعاب‌ (کتاب)|الاستیعاب‌]]- درباره [[علی]] {{ع}}-: همگان [[اتفاق نظر]] دارند که وی به دو [[قبله]] [[نماز]] گزارد، [[هجرت]] کرد، در [[بدر]]، [[حدیبیه]] و دیگر [[جنگ‌ها]] شرکت کرد و در [[بدر]]، [[احد]]، [[خندق]] و [[خیبر]]، جد و جهد بسیاری از خود نشان داد و در این [[جنگ‌ها]] [[پیامبر]] را بسنده بود و [[جایگاه]] [[ارزشمندی]] را از آن خود ساخت و در بسیاری از [[جنگ‌ها]] [[بیرق]] [[پیامبر خدا]] به دست وی بود... و از زمانی که [[پیامبر خدا]] به [[مدینه]] آمد، در هیچ [[جنگی]] از جنگ‌های [[پیامبر خدا]] جز [[جنگ تبوک]]، [[غیبت]] نکرد و در [[جنگ تبوک]]، [[پیامبر]] {{صل}} وی را بر [[مدینه]] گمارد و به [[سرپرستی]] [[خاندان]] خودش برگزید و به وی فرمود: "تو نسبت به من، چون [[هارون]] نسبت به [[موسی]] {{ع}} هستی، جز آنکه پس از من [[پیامبری]] نیست"<ref>الاستیعاب، ج ۳، ص ۲۰۱ ش ۱۸۷۵.</ref>.
==صاحب [[بیرق]] [[پیامبر]]{{صل}}‌==
== صاحب [[بیرق]] [[پیامبر]] {{صل}}‌==
* [[پیامبر خدا]]{{صل}}‌- در [[وصف]] [[علی]]{{ع}}-: او صاحب [[بیرق]] من در هر [[سختی]] و ناگواری است<ref>{{متن حدیث|رسول الله{{صل}}- فی وَصفِ عَلِی{{ع}}-: إنهُ صاحِبُ لِوائی عِندَ کل شَدیدَةٍ وکریهَةٍ}} (تاریخ دمشق، ج ۴۲، ص ۳۳۱، ح ۸۸۹۳).</ref>.
* [[پیامبر خدا]] {{صل}}‌- در [[وصف]] [[علی]] {{ع}}-: او صاحب [[بیرق]] من در هر [[سختی]] و ناگواری است<ref>{{متن حدیث|رسول الله {{صل}}- فی وَصفِ عَلِی {{ع}}-: إنهُ صاحِبُ لِوائی عِندَ کل شَدیدَةٍ وکریهَةٍ}} (تاریخ دمشق، ج ۴۲، ص ۳۳۱، ح ۸۸۹۳).</ref>.
* [[المعجم الکبیر (کتاب)|المعجم الکبیر]]- به [[نقل]] از [[جابر]] بن سَمُرة-: گفتند:‌ای [[پیامبر خدا]]! چه کسی در [[روز قیامت]]، [[بیرق]] تو را به دوش می‌کشد؟ فرمود: "چه کسی شایسته‌تر از آن‌که در [[دنیا]] آن را به دوش کشید، [[علی بن ابی طالب]]"<ref>[[المعجم الکبیر (کتاب)|المعجم الکبیر]]، ج ۲، ص ۲۴۷، ح ۲۰۳۶.</ref>.
* [[المعجم الکبیر (کتاب)|المعجم الکبیر]]- به [[نقل]] از [[جابر]] بن سَمُرة-: گفتند:‌ای [[پیامبر خدا]]! چه کسی در [[روز قیامت]]، [[بیرق]] تو را به دوش می‌کشد؟ فرمود: "چه کسی شایسته‌تر از آن‌که در [[دنیا]] آن را به دوش کشید، [[علی بن ابی طالب]]"<ref>[[المعجم الکبیر (کتاب)|المعجم الکبیر]]، ج ۲، ص ۲۴۷، ح ۲۰۳۶.</ref>.
* [[الطبقات الکبری‌ (کتاب)|الطبقات الکبری‌]]- به [[نقل]] از قَتاده-: [[علی بن ابی طالب]]{{ع}} صاحب [[بیرق]] [[پیامبر خدا]] در روز [[بدر]] و در همه [[جنگ‌ها]] بود<ref>الطبقات الکبری، ج ۳، ص ۲۳.</ref>.
* [[الطبقات الکبری‌ (کتاب)|الطبقات الکبری‌]]- به [[نقل]] از قَتاده-: [[علی بن ابی طالب]] {{ع}} صاحب [[بیرق]] [[پیامبر خدا]] در روز [[بدر]] و در همه [[جنگ‌ها]] بود<ref>الطبقات الکبری، ج ۳، ص ۲۳.</ref>.
* [[امام حسن]]{{ع}}‌- در هنگام کشته شدن [[علی]]{{ع}}-: [[پیامبر خدا]]، او را با [[بیرق]] خود می‌فرستاد، در حالی که [[جبرئیل]] در سمت راست و میکاییل در سمت چپش بود و از [[جنگ]] برنمی‌گشت، مگر آنکه [[پیروز]] شده بود<ref>{{متن حدیث|الإمام الحسن{{ع}}- حینَ قُتِلَ عَلِی{{ع}}-: کانَ رَسولُ اللهِ{{صل}} یبعَثُهُ بِالرایةِ، جَبرَئیلُ عَن یمینِهِ، ومیکائیلُ عَن شِمالِهِ، لا ینصَرِفُ حَتی‌ یفتَحَ لَهُ}} (مسند ابن حنبل، ج ۱، ص ۴۲۵، ح ۱۷۱۹).</ref><ref>[[محمد محمدی ری‌شهری|محمدی ری‌شهری، محمد]]، [[گزیده دانشنامه امیرالمؤمنین (کتاب)|گزیده دانشنامه امیرالمؤمنین]]، ص ۷۱۴.</ref>.
* [[امام حسن]] {{ع}}‌- در هنگام کشته شدن [[علی]] {{ع}}-: [[پیامبر خدا]]، او را با [[بیرق]] خود می‌فرستاد، در حالی که [[جبرئیل]] در سمت راست و میکاییل در سمت چپش بود و از [[جنگ]] برنمی‌گشت، مگر آنکه [[پیروز]] شده بود<ref>{{متن حدیث|الإمام الحسن {{ع}}- حینَ قُتِلَ عَلِی {{ع}}-: کانَ رَسولُ اللهِ {{صل}} یبعَثُهُ بِالرایةِ، جَبرَئیلُ عَن یمینِهِ، ومیکائیلُ عَن شِمالِهِ، لا ینصَرِفُ حَتی‌ یفتَحَ لَهُ}} (مسند ابن حنبل، ج ۱، ص ۴۲۵، ح ۱۷۱۹).</ref><ref>[[محمد محمدی ری‌شهری|محمدی ری‌شهری، محمد]]، [[گزیده دانشنامه امیرالمؤمنین (کتاب)|گزیده دانشنامه امیرالمؤمنین]]، ص ۷۱۴.</ref>.


== جستارهای وابسته ==
== جستارهای وابسته ==
۱۱۸٬۲۸۱

ویرایش