گرسنگی: تفاوت میان نسخه‌ها

== گرسنگی [[پیامبر]] ==

منظور نوعی از [[تحمل]] [[سختی]] و دشواری و ایجاد مخمَصَه از [[ناحیه]] شکم است که [[خدا]] [[وسیله]] [[آزمایش]] قرار داده و می‌فرماید: {{متن قرآن|وَلَنَبْلُوَنَّكُمْ بِشَيْءٍ مِنَ الْخَوْفِ وَالْجُوعِ وَنَقْصٍ مِنَ الْأَمْوَالِ وَالْأَنْفُسِ وَالثَّمَرَاتِ وَبَشِّرِ الصَّابِرِينَ}}<ref>«و بی‌گمان شما را با چیزی از بیم و گرسنگی و کاستی دارایی‌ها و کسان و فرآورده‌ها می‌آزماییم، و شکیبایان را نوید بخش!» سوره بقره، آیه ۱۵۵.</ref> و برای [[پیامبران]] به طور خاص بیان کرده است: این گرسنگی که بسا آگاهانه و معنادار مطرح شده و هدفمند است، مثل {{متن حدیث|وَ اذْكُرُوا بِجُوعِكُمْ وَ عَطَشِكُمْ فِيهِ جُوعَ يَوْمِ الْقِيَامَةِ}} با گرسنگی و [[تشنگی]] خود گرسنگی آن روز سخت را به یاد آورید. در [[سیره]] ایشان آمده: {{متن حدیث|فإنّ رسول اللّه {{صل}} کان یربط [[علی]] بطنه حَجراً مِن الجوع، و کان یسمّیه بالمشبع}}<ref>ریاض السالکین فی شرح صحیفة سید الساجدین، ج۴، ص۳۱۴؛ شرح الدعاء التاسع و العشرین، ص۳۱۳.</ref>. [[پیامبر گرامی]] همواره بر شکم خود سنگی برای [[تحمل]] گرسنگی می‌بست.

در [[سوره قریش]] آمده است که آنان را از گرسنگی [[نجات]] داد و به آنان [[اطعام]] داد: ([[قریش]]:۴) اما درباره [[پیامبر]] {{صل}} چنین نسبتی نداده است و در سورة شرح [[منت]] [[شرح صدر]] و سختی‌های دیگر را [[یادآوری]] می‌کند. [[امیرمؤمنان]] در توصیف [[پیامبر]] چنین می‌فرماید: {{متن حدیث|وَ لَقَدْ كَانَ فِي رَسُولِ اللَّهِ {{صل}} كَافٍ لَكَ فِي الْأُسْوَةِ... فَتَأَسَ بِنَبِيِّكَ الْأَطْيَبِ الْأَطْهَرِ {{صل}} فَإِنَّ فِيهِ أُسْوَةً لِمَنْ تَأَسَّى وَ عَزَاءً لِمَنْ تَعَزَّى وَ أَحَبُّ الْعِبَادِ إِلَى اللَّهِ الْمُتَأَسِّي بِنَبِيِّهِ وَ الْمُقْتَصُّ لِأَثَرِهِ قَضَمَ الدُّنْيَا قَضْماً وَ لَمْ يُعِرْهَا طَرْفاً أَهْضَمُ أَهْلِ الدُّنْيَا كَشْحاً وَ أَخْمَصُهُمْ مِنَ الدُّنْيَا بَطْناً خَرَجَ مِنَ الدُّنْيَا خَمِيصاً وَ وَرَدَ الْآخِرَةَ سَلِيماً... وَ لَقَدْ كَانَ فِي رَسُولِ اللَّهِ {{صل}} مَا يَدُلُّكَ عَلَى مَسَاوِئِ الدُّنْيَا وَ عُيُوبِهَا إِذْ جَاعَ فِيهَا مَعَ خَاصَّتِهِ}}<ref>نهج البلاغه، عبده، خ ۱۶۰.</ref> پس به [[پیامبر]] [[پاکیزه]] و [[پاک]] {{صل}} خود [[اقتدا]] کن، که در “رفتار” او خصلتی است آن را که زدودن [[اندوه]] خواهد، و مایه [[شکیبایی]] است برای کسی که [[شکیبایی]] طلبد، و [[دوست]] داشته‌ترین [[بندگان]] نزد [[خدا]] کسی است که [[رفتار پیامبر]] را [[سرمشق]] خود کند، و به دنبال او رود. از [[دنیا]] چندان نخورد که دهان را پر کند، و بدان ننگریست چندان که گوشه چشم بدان افکند. تهیگاه او از همه [[مردم]] [[دنیا]] لاغرتر بود، و شکم او از همه خالی‌تر... و در [[زندگانی رسول خدا]] {{صل}} برای تو نشانه‌هایی است که تو را به [[زشتی‌ها]] و عیب‌های [[دنیا]] راهنماست چه او با [[نزدیکان]] خویش گرسنه به سر می‌برد... از [[دنیا]] برون رفت و از [[نعمت]] آن [[سیر]] نخورد {{متن حدیث|خَرَجَ مِنَ الدُّنْيَا خَمِيصاً}}<ref>ترجمه نهج‌البلاغه (شهیدی) صفحه ۱۶۳.</ref> بنابر [[نقل]] دیلمی در [[ارشاد القلوب]] از منقولات [[شب معراج]] [[پیامبر]] به همین مسئله گرسنگی ([[جوع]]) در ابعاد مختلف اشاره دارد و به نکات جالبی در [[آموزش]] و [[تربیت]] ویژه ایشان توجه می‌دهد: {{متن حدیث|فَقَالَ بِالْخَلْوَةِ عَنِ النَّاسِ وَ بُغْضِكَ الْحُلْوَ وَ الْحَامِضَ وَ فَرَاغِ بَطْنِكَ وَ بَيْتِكَ مِنَ الدُّنْيَا يَا أَحْمَدُ احْذَرْ أَنْ تَكُونَ مِثْلَ الصَّبِيِّ إِذَا نَظَرَ إِلَى الْأَخْضَرِ وَ الْأَصْفَرِ وَ إِذَا أُعْطِيَ شَيْئاً مِنَ الْحُلْوِ وَ الْحَامِضِ اغْتَرَّ بِهِ فَقَالَ يَا رَبِّ دُلَّنِي عَلَى عَمَلٍ أَتَقَرَّبُ بِهِ إِلَيْكَ قَالَ اجْعَلْ لَيْلَكَ نَهَاراً وَ نَهَارَكَ لَيْلًا قَالَ يَا رَبِّ كَيْفَ ذَلِكَ قَالَ اجْعَلْ نَوْمَكَ صَلَاةً وَ طَعَامَكَ الْجُوعَ}}<ref>إرشاد القلوب إلی الصواب (دیلمی) ج۱، ص۲۰۰، الباب ۵۴.</ref>. به یاد خدابودن و تداوم ذکر او در خالی بودن شکم و گرسنگی و بی‌توجهی به غذاهای لذیذ شیرین و ترش ذکرشده است {{متن حدیث|فَقَالَ بِالْخَلْوَةِ عَنِ النَّاسِ وَ بُغْضِكَ الْحُلْوَ وَ الْحَامِضَ وَ فَرَاغِ بَطْنِكَ وَ بَيْتِكَ مِنَ الدُّنْيَا}} هرچند در برخی [[روایات]] از جهتی دیگر [[جوع]] [[مذمت]] هم شده است: {{متن حدیث|أَعُوذُ بِكَ مِنْ شَرِّ الْجُوعِ؛ فَإِنَّهُ بِئْسَ الضَّجِيعُ}}<ref>المجازات النبویة، ص۲۹۲، المجاز، ۲۴۷. </ref>.

== [[تحمل]] گرسنگی دیگران ==