پرش به محتوا

ابوسلام: تفاوت میان نسخه‌ها

۴ بایت حذف‌شده ،  ‏۹ سپتامبر ۲۰۲۲
جز
جایگزینی متن - 'وصف' به 'وصف'
جز (جایگزینی متن - 'وصف' به 'وصف')
خط ۲: خط ۲:


== مقدمه ==
== مقدمه ==
گاه به [[اشتباه]] او را «ابوسلامه» گفته‌اند<ref>ابن عبدالبر، ج۴، ص۲۴۳.</ref>. [[طبرانی]]<ref>المعجم الکبیر، ج۲۲،؛ ص۳۶۷.</ref>، [[أبواحمد حاکم]]<ref>ابن حجر، ج۷، ص۱۵۷.</ref>، [[ابن ابی عاصم]]<ref>ابن ابی عاصم، ج۱، ص۳۴۸ و ج۵، ص۲۸۶.</ref>، [[ابن عبدالبر]]<ref>ابن عبدالبر، ج۴، ص۲۴۳.</ref> و برخی دیگر، وی را [[صحابی]] دانسته‌اند و با عنوان [[خادم پیامبر]] یاد کرده‌اند و خلیفة بن خیاط<ref>خلیفه بن خیاط، ص۳۳.</ref> او را در شمار [[موالی]] [[بنی هاشم]] نام برده است. بدین مناسبت، گاه او را ابوسلام هاشمی گفته‌اند<ref>ابن عبدالبر، ج۴، ص۲۴۳.</ref>. به نظر م‌یرسد تنها مستند این [[وصف]]، [[روایت]] ابوسلام از [[رسول خدا]] {{صل}} است که فرمود: "هیچ [[غلام]] و [[انسان]] و [[مسلمانی]] نیست که شامگاهان و صبحگاهان گوید: {{متن حدیث|رَضِيتُ بِاللَّهِ رَبّاً وَ بِمُحَمَّدٍ صَلَّى اَللَّهُ عَلَيْهِ وَ آلِهِ نَبِيّاً وَ بِالْإِسْلاَمِ دِيناً}}، مگر اینکه بر [[خدا]] [[حق]] و [[واجب]] می‌شود در [[قیامت]] او را [[راضی]] کند"<ref>ابن ماجه، ج۲، ص۱۲۷۳؛ احمد بن حنبل، ج۴، ص۳۳۷؛ ابن ابی شیبه، ج۶، ص۲۴۳ و ج۷، ص۴۱؛ طبرانی، المعجم الکبیر، ج۲۲، ص۳۶۷؛ ابن ابی عاصم، ج۱، ص۳۴۸؛ مزی، ج۱۰، ص۱۲۷.</ref>.
گاه به [[اشتباه]] او را «ابوسلامه» گفته‌اند<ref>ابن عبدالبر، ج۴، ص۲۴۳.</ref>. [[طبرانی]]<ref>المعجم الکبیر، ج۲۲،؛ ص۳۶۷.</ref>، [[أبواحمد حاکم]]<ref>ابن حجر، ج۷، ص۱۵۷.</ref>، [[ابن ابی عاصم]]<ref>ابن ابی عاصم، ج۱، ص۳۴۸ و ج۵، ص۲۸۶.</ref>، [[ابن عبدالبر]]<ref>ابن عبدالبر، ج۴، ص۲۴۳.</ref> و برخی دیگر، وی را [[صحابی]] دانسته‌اند و با عنوان [[خادم پیامبر]] یاد کرده‌اند و خلیفة بن خیاط<ref>خلیفه بن خیاط، ص۳۳.</ref> او را در شمار [[موالی]] [[بنی هاشم]] نام برده است. بدین مناسبت، گاه او را ابوسلام هاشمی گفته‌اند<ref>ابن عبدالبر، ج۴، ص۲۴۳.</ref>. به نظر م‌یرسد تنها مستند این وصف، [[روایت]] ابوسلام از [[رسول خدا]] {{صل}} است که فرمود: "هیچ [[غلام]] و [[انسان]] و [[مسلمانی]] نیست که شامگاهان و صبحگاهان گوید: {{متن حدیث|رَضِيتُ بِاللَّهِ رَبّاً وَ بِمُحَمَّدٍ صَلَّى اَللَّهُ عَلَيْهِ وَ آلِهِ نَبِيّاً وَ بِالْإِسْلاَمِ دِيناً}}، مگر اینکه بر [[خدا]] [[حق]] و [[واجب]] می‌شود در [[قیامت]] او را [[راضی]] کند"<ref>ابن ماجه، ج۲، ص۱۲۷۳؛ احمد بن حنبل، ج۴، ص۳۳۷؛ ابن ابی شیبه، ج۶، ص۲۴۳ و ج۷، ص۴۱؛ طبرانی، المعجم الکبیر، ج۲۲، ص۳۶۷؛ ابن ابی عاصم، ج۱، ص۳۴۸؛ مزی، ج۱۰، ص۱۲۷.</ref>.


برخلاف ابن عبدالبر<ref>ابن عبدالبر، ج۴، ص۲۴۳.</ref> که [[سند]] این روایت را همین گونه صحیح دانسته است، مزی<ref>مزی، ج۱۰، ص۱۲۵.</ref>، [[ذهبی]]<ref>کاشف، ج۲، ص۴۳۳.</ref> و [[ابن حجر]]<ref>الاصابه، ج۷، ص۱۵۷-۱۵۸؛ فتح، ج۱۱، ص۱۱۱.</ref> سند این روایت را مُرسل دانسته‌اند و صحیح آن را چنین گفته‌اند: ابوسلام که همان [[ممطور اسود حبشی شامی]] است، این [[حدیث]] را از [[خادم رسول الله]] {{صل}} از [[پیامبر]] نقل کرده است. [[احمد بن حنبل]]<ref>ج۴، ص۳۳۷ و ج۵، ص۳۶۷.</ref>؛ [[نسائی]]<ref>سنن، ج۶، ص۴.</ref>، [[حاکم نیشابوری]]<ref>حاکم نیشابوری، ج۱، ص۵۱۸.</ref> [[ابن عساکر]]<ref>ابن عساکر، ج۶۶، ص۲۷۶ و ۲۷۷.</ref> مزی<ref>مزی، ج۱۰، ص۱۲۶ و ج۳۳، ص۳۹۶-۳۹۷.</ref> و حتی خود طبرانی<ref>طبرانی، کتاب الدعاء ص۱۱۶.</ref> روایت بالا را با همان سند چنین آورده‌اند که ابوسلام گفت: من در [[مسجد]] [[حمص]] بودم که مردی از کنارم عبور کرد و گفته شد که این، خادم پیامبر است. برخاستم و نزد او رفتم و خواستم چنانکه سخنی از رسول خدا {{صل}} شنیده، آن را برایم [[روایت]] کند. گفت: [[رسول خدا]] {{صل}} فرمود: "هیچ [[غلام]] و [[انسان]] و [[مسلمانی]] نیست که شامگاهان و صبحگاهان... [[ابن ابی عاصم]]<ref>ابن ابی عاصم، ج۱، ص۳۴۸ و ج۵، ص۲۸۶.</ref> ابوسلام را به عنوان [[صحابی]] و [[خادم پیامبر]] نام برده و روایت او را به دو گونه‌ای که بیان شد نقل کرده است؛ در حالی که نقل دوم، کاملاً آشکار می‌سازد که ابوسلام، صحابی نیست و خادم پیامبر و [[راوی]] اصلی، شخص دیگری است. [[ابن عساکر]]<ref>ابن عساکر، ج۶۶، ص۲۷۵ و ۲۷۸.</ref> نام این [[خادم]] را [[حریث]] ابوسلمی حمصی، گوسفند چران [[حضرت]] دانسته و افزوده است که ابوسلام، در [[دمشق]] یا [[مسجد]] [[حمص]] یا [[مسجد کوفه]] از او روایت شنیده است.
برخلاف ابن عبدالبر<ref>ابن عبدالبر، ج۴، ص۲۴۳.</ref> که [[سند]] این روایت را همین گونه صحیح دانسته است، مزی<ref>مزی، ج۱۰، ص۱۲۵.</ref>، [[ذهبی]]<ref>کاشف، ج۲، ص۴۳۳.</ref> و [[ابن حجر]]<ref>الاصابه، ج۷، ص۱۵۷-۱۵۸؛ فتح، ج۱۱، ص۱۱۱.</ref> سند این روایت را مُرسل دانسته‌اند و صحیح آن را چنین گفته‌اند: ابوسلام که همان [[ممطور اسود حبشی شامی]] است، این [[حدیث]] را از [[خادم رسول الله]] {{صل}} از [[پیامبر]] نقل کرده است. [[احمد بن حنبل]]<ref>ج۴، ص۳۳۷ و ج۵، ص۳۶۷.</ref>؛ [[نسائی]]<ref>سنن، ج۶، ص۴.</ref>، [[حاکم نیشابوری]]<ref>حاکم نیشابوری، ج۱، ص۵۱۸.</ref> [[ابن عساکر]]<ref>ابن عساکر، ج۶۶، ص۲۷۶ و ۲۷۷.</ref> مزی<ref>مزی، ج۱۰، ص۱۲۶ و ج۳۳، ص۳۹۶-۳۹۷.</ref> و حتی خود طبرانی<ref>طبرانی، کتاب الدعاء ص۱۱۶.</ref> روایت بالا را با همان سند چنین آورده‌اند که ابوسلام گفت: من در [[مسجد]] [[حمص]] بودم که مردی از کنارم عبور کرد و گفته شد که این، خادم پیامبر است. برخاستم و نزد او رفتم و خواستم چنانکه سخنی از رسول خدا {{صل}} شنیده، آن را برایم [[روایت]] کند. گفت: [[رسول خدا]] {{صل}} فرمود: "هیچ [[غلام]] و [[انسان]] و [[مسلمانی]] نیست که شامگاهان و صبحگاهان... [[ابن ابی عاصم]]<ref>ابن ابی عاصم، ج۱، ص۳۴۸ و ج۵، ص۲۸۶.</ref> ابوسلام را به عنوان [[صحابی]] و [[خادم پیامبر]] نام برده و روایت او را به دو گونه‌ای که بیان شد نقل کرده است؛ در حالی که نقل دوم، کاملاً آشکار می‌سازد که ابوسلام، صحابی نیست و خادم پیامبر و [[راوی]] اصلی، شخص دیگری است. [[ابن عساکر]]<ref>ابن عساکر، ج۶۶، ص۲۷۵ و ۲۷۸.</ref> نام این [[خادم]] را [[حریث]] ابوسلمی حمصی، گوسفند چران [[حضرت]] دانسته و افزوده است که ابوسلام، در [[دمشق]] یا [[مسجد]] [[حمص]] یا [[مسجد کوفه]] از او روایت شنیده است.
۲۱۸٬۱۳۹

ویرایش