بی‌ثباتی: تفاوت میان نسخه‌ها

=== توهّم‌ها، گمان‌ها و ظن‌های بی‌اعتبار ===

* حالت [[وهم]] و [[خیال]] که گاه بر [[نفس]] [[انسان]] [[هجوم]] می‌‌آورد، در شمار رذائلی است که [[شرع]] بر اجتناب از آن به [[سختی]] پای فشرده است. [[حضرت حق]] در این زمینه می‌‌فرماید: {{متن قرآن|قُتِلَ الْخَرَّاصُونَ الَّذِينَ هُمْ فِي غَمْرَةٍ سَاهُونَ}}<ref>«مرگ بر آنان که نادرست برآورد می‌کنند! آنان که در گردابی (از گمراهی) غافلند» سوره ذاریات، آیه ۱۰-۱۱.</ref>.

* این [[تشبیه]] در [[غایت]] [[بلاغت]] است؛ و به خوبی نشان از حالت اینگونه افراد دارد. به این [[آیات]] نیز بنگرید: {{متن قرآن|إِنْ تَتَّبِعُونَ إِلَّا الظَّنَّ وَإِنْ أَنْتُمْ إِلَّا تَخْرُصُونَ}}<ref>«به زودی مشرکان خواهند گفت: اگر خداوند می‌خواست ما و پدرانمان شرک نمی‌ورزیدیم و چیزی را حرام نمی‌دانستیم؛ همین‌گونه پیشینیان آنها (پیامبران را) دروغگو شمردند تا آنکه عذاب ما را چشیدند؛ بگو: آیا نزدتان دانشی است تا آن را برای ما آشکار سازید؟ شما جز از گما» سوره انعام، آیه ۱۴۸.</ref>، {{متن قرآن|وَلَوْلَا فَضْلُ اللَّهِ عَلَيْكُمْ وَرَحْمَتُهُ فِي الدُّنْيَا وَالْآخِرَةِ لَمَسَّكُمْ فِي مَا أَفَضْتُمْ فِيهِ عَذَابٌ عَظِيمٌ إِذْ تَلَقَّوْنَهُ بِأَلْسِنَتِكُمْ وَتَقُولُونَ بِأَفْوَاهِكُمْ مَا لَيْسَ لَكُمْ بِهِ عِلْمٌ وَتَحْسَبُونَهُ هَيِّنًا وَهُوَ عِنْدَ اللَّهِ عَظِيمٌ}}<ref>«و اگر بخشش و بخشایش خداوند در این جهان و در جهان واپسین بر شما نمی‌بود برای آنچه که در آن به سخن در آمدید عذابی سترگ به شما می‌رسید * آنگاه که آن را از زبان هم فرا می‌گرفتید و چیزی را که به آن دانشی نداشتید دهان به دهان می‌گفتید و آن را آسان می‌انگاشتید در حالی که آن نزد خداوند سترگ بود» سوره نور، آیه ۱۴-۱۵.</ref>، {{متن قرآن|وَلَا تَقْفُ مَا لَيْسَ لَكَ بِهِ عِلْمٌ إِنَّ السَّمْعَ وَالْبَصَرَ وَالْفُؤَادَ كُلُّ أُولَئِكَ كَانَ عَنْهُ مَسْئُولًا}}<ref>«و آنچه تو را بدان دانشی نیست، پی مگیر که از گوش و چشم و دل، هر یک، خواهند پرسید» سوره اسراء، آیه ۳۶.</ref><ref>[[حسین مظاهری|مظاهری، حسین]]، [[دانش اخلاق اسلامی ج۱ (کتاب)|دانش اخلاق اسلامی]]، ج۱، ص ۲۹۴.</ref>.

* این حالت، سرانجام به تقویت توهّمها و تخیّلات انسانی ختم شده، [[آدمی]] را در دریائی از توهّمات بی‌اساس فرو می‌‌برد [[انحطاط]]. در این حال، [[مصائب]] یکی از پی دیگری به سوی او روی کرده او را پلّه پلّه در مراتب [[انحطاط]] فرو می‌غلتاند. توهّم [[برتری]] بر دیگران در این شمار است؛ آیا فرعونها و دیگر مستکبرانی که در طول [[تاریخ]]، [[برتری]] بر دیگران را [[حقّ]] خود دانسته تمامی [[مردمان]] را [[بندگان]] خود می‌شمردند، ‌ جز از آن است که به چنین توهّمی دچار بوده‌اند؟.