بنی‌اسرائیل در قرآن: تفاوت میان نسخه‌ها

بنی‌اسرائیل در قرآن (نمایش مبدأ)

نسخهٔ ‏۱۱ سپتامبر ۲۰۲۲، ساعت ۰۸:۳۸

۴ بایت حذف‌شده ، ‏۱۱ سپتامبر ۲۰۲۲

جز

جایگزینی متن - 'وصف' به 'وصف'

دیداریویکی‌متن

Wasity

دیوان‌سالاران، مدیران

۲۱۸٬۱۳۹

ویرایش

@@ خط ۹۱: / خط ۹۱: @@
 * در برخی [[آیات]]، [[خداوند]] از [[برتری]] [[بنی اسرائیل]] بر دیگر عالمیان خبر داده است: {{متن قرآن|يَا بَنِي إِسْرَائِيلَ اذْكُرُوا نِعْمَتِيَ الَّتِي أَنْعَمْتُ عَلَيْكُمْ وَأَنِّي فَضَّلْتُكُمْ عَلَى الْعَالَمِينَ}}<ref>«ای بنی اسرائیل، نعمتم را که ارزانی شما داشتم به یاد آورید و (نیز) این را که شما را بر جهانیان برتری دادم» سوره بقره، آیه۱۲۲.</ref> و نیز {{متن قرآن|قَالَ أَغَيْرَ اللَّهِ أَبْغِيكُمْ إِلَهًا وَهُوَ فَضَّلَكُمْ عَلَى الْعَالَمِينَ}}<ref>«(نیز) گفت: آیا خدایی جز خداوند برایتان بجویم در حالی که او شما را بر جهانیان برتری داده است؟» سوره اعراف، آیه۱۴۰.</ref> با توجه به [[آیه]] {{متن قرآن|كُنتُمْ خَيْرَ أُمَّةٍ أُخْرِجَتْ لِلنَّاسِ تَأْمُرُونَ بِالْمَعْرُوفِ وَتَنْهَوْنَ عَنِ الْمُنكَرِ وَتُؤْمِنُونَ بِاللَّهِ وَلَوْ آمَنَ أَهْلُ الْكِتَابِ لَكَانَ خَيْرًا لَّهُم مِّنْهُمُ الْمُؤْمِنُونَ وَأَكْثَرُهُمُ الْفَاسِقُونَ }}<ref> شما بهترین گروهی بوده‌اید که (به عنوان سرمشق) برای مردم پدیدار شده‌اید؛ به کار پسندیده فرمان می‌دهید و از (کار) ناپسند باز می‌دارید و به خداوند ایمان دارید و اهل کتاب اگر ایمان می‌آوردند برای آنان بهتر بود؛ برخی از آنها مؤمن امّا بسیاری از آنان نافرمانند؛ سوره آل عمران، آیه: ۱۱۰.</ref> که [[برتری]] [[امت]] [[حضرت محمد]] {{صل}} بر دیگر امتها را می‌‌رساند، [[مفسران]] در حل [[تعارض]] ظاهری دو [[آیه]] که در نگاه نخست به نظر می‌‌رسد، نظرهایی ابراز داشته‌‌اند؛ برخی مراد از عالمیان را فقط [[مردمان]] معاصر [[بنی‌اسرائیل]] دانسته‌‌اند<ref>تفسیر قمی، ج ۱، ص ۷۵؛ جامع‌‌البیان، مج ۱، ج ۱، ص ۳۷۷؛ تفسیر قرطبی، ج ۱، ص ۲۵۶.</ref>. برخی دیگر مراد از [[برتری]] [[بنی‌اسرائیل]] را برخورداری آنان از امتیازاتی مانند کثرت [[پیامبران]]، [[معجزات]] فراوان واقع شده در زمان آنان و برخورداری از نعمتهای فراوان گفته‌‌اند<ref>جامع البیان، مج ۱، ج ۱، ص ۳۷۷ـ۳۷۸؛ مجمع البیان، ج ۹، ص‌‌۱۱۳؛ تفسیر صدرالمتالهین، ج ۳، ص ۳۱۱ـ۳۱۲.</ref>. البته توجه به تفاوت کاربرد دو تعبیر {{متن قرآن|فَضَّلْتُكُمْ}} و {{متن قرآن|خَيْرًا}} می‌‌تواند در حل این چالش کارگشا باشد. تعبیر "تفضیل" در مورد برخورداری از پاره‌‌ای امتیازات مادی و [[معنوی]] کاربرد دارد و لزوماً به معنای خیر و بهتر بودن افراد برخوردار نیست، چنان‌‌که [[تاریخ]] نشان می‌‌دهد [[بنی‌اسرائیل]] به رغم برخورداری از امتیازات فراوان نه فقط بهره لازم را نبردند، بلکه همواره به [[بیراهه]] رفتند<ref>[[ابوالفضل روحی|روحی، ابوالفضل]]، [[بنی اسرائیل (مقاله)|مقاله «بنی اسرائیل»]]، [[دائرة المعارف قرآن کریم ج۶ (کتاب)|دائرة المعارف قرآن کریم]]، ج۶، ص ۲۳۶.</ref>.
 === اسکان در [[سرزمین مقدس]] ===
-*{{متن قرآن|وَقُلْنَا مِنْ بَعْدِهِ لِبَنِي إِسْرَائِيلَ اسْكُنُوا الْأَرْضَ فَإِذَا جَاءَ وَعْدُ الْآخِرَةِ جِئْنَا بِكُمْ لَفِيفًا}}<ref>«و پس از وی به بنی اسرائیل گفتیم: در این سرزمین جای گیرید و چون وعده جهان واپسین در رسد شما را با هم (گرد) می‌آوریم» سوره اسراء، آیه۱۰۴.</ref> شماری از [[مفسران]] این سرزمین را [[شام]]<ref>جامع البیان، مج ۹، ج ۱۵، ص ۲۱۹؛ التبیان، ج ۶، ص ۵۲۹.</ref> یا [[مصر]]<ref>تفسیر قمی، ج ۲، ص ۲۸؛ نورالثقلین، ج ۳، ص ۲۳۱.</ref> امّا برخی دیگر با استشهاد به [[آیه]] {{متن قرآن|يَا قَوْمِ ادْخُلُوا الْأَرْضَ الْمُقَدَّسَةَ الَّتِي كَتَبَ اللَّهُ لَكُمْ وَلَا تَرْتَدُّوا عَلَى أَدْبَارِكُمْ فَتَنْقَلِبُوا خَاسِرِينَ}}<ref>«ای قوم من! به سرزمین مقدّسی که خداوند برای شما مقرّر فرموده است وارد شوید و واپس مگرایید که زیانکار گردید» سوره مائده، آیه۲۱.</ref> آن را [[ارض]] [[مقدس]] [[موعود]] دانسته‌‌اند<ref>ر. ک: المیزان، ج ۱۳، ص ۲۳۴.</ref>؛ گویا سرزمین [[موعود]] در آن زمان بخشی از [[شام]] بوده است؛ همچنین در [[آیه]] دیگری [[خداوند]] از به [[میراث]] نهادن سرزمین [[مبارک]] خبر می‌‌دهد: {{متن قرآن| وَأَوْرَثْنَا الْقَوْمَ الَّذِينَ كَانُواْ يُسْتَضْعَفُونَ مَشَارِقَ الأَرْضِ وَمَغَارِبَهَا الَّتِي بَارَكْنَا فِيهَا وَتَمَّتْ كَلِمَتُ رَبِّكَ الْحُسْنَى عَلَى بَنِي إِسْرَائِيلَ بِمَا صَبَرُواْ وَدَمَّرْنَا مَا كَانَ يَصْنَعُ فِرْعَوْنُ وَقَوْمُهُ وَمَا كَانُواْ يَعْرِشُونَ}}<ref> و قومی را که (از سوی فرعونیان) ناتوان شمرده می‌شدند وارث شرق و غرب آن سرزمین کردیم که در آن برکت نهاده بودیم و سخن نیکوی پروردگارت درباره بنی اسرائیل به خاطر شکیبی که ورزیدند راست آمد و آنچه را فرعون و قومش می‌ساختند و آنچه را بر می‌افراختند زیر و زبر کردیم؛ سوره اعراف، آیه: ۱۳۷.</ref> [[مفسران]] با بهره‌‌گیری از [[وصف]] {{متن قرآن|بَارَكْنَا فِيهَا}} این سرزمین را همان [[سرزمین مقدس]] [[موعود]] ([[فلسطین]]) گفته‌‌اند<ref>تفسیر ابن کثیر، ج ۲، ص ۲۵۲؛ تفسیر المنار، ج ۸، ص ۱۰۰؛ المیزان، ج ۵، ص ۲۸۸ـ۲۸۹.</ref>. در تعبیر دیگری از مکانی که [[بنی‌اسرائیل]] در آن ساکن شدند با عنوان {{متن قرآن|مُبَوَّأَ صِدْقٍ}} یاد شده است:{{متن قرآن|وَلَقَدْ بَوَّأْنَا بَنِي إِسْرَائِيلَ مُبَوَّأَ صِدْقٍ وَرَزَقْنَاهُمْ مِنَ الطَّيِّبَاتِ فَمَا اخْتَلَفُوا حَتَّى جَاءَهُمُ الْعِلْمُ إِنَّ رَبَّكَ يَقْضِي بَيْنَهُمْ يَوْمَ الْقِيَامَةِ فِيمَا كَانُوا فِيهِ يَخْتَلِفُونَ}}<ref>«و به یقین ما بنی اسرائیل را در جایگاهی سزاوار جای دادیم و به آنان از چیزهای پاکیزه روزی بخشیدیم و به اختلاف رو نیاوردند مگر آنگاه که به دانش دست یافتند؛ بی‌گمان پروردگارت روز رستخیز در آنچه اختلاف می‌ورزیدند میان آنان داوری خواهد کرد» سوره یونس، آیه۹۳.</ref>[[علامه طباطبایی]] این مکان را جایگاهی می‌‌داند که همه امکانات و لوازم [[زندگی]] به وفور در آن فراهم بوده است<ref>المیزان، ج ۱۰، ص ۱۲۰.</ref>. برخی از [[مفسران]] دیگر نیز با اشاره به مناسب بودن این مکان، آن را [[مصر]]، [[شام]] یا [[بیت المقدس]] دانسته‌‌اند<ref>التبیان، ج ۵، ص ۴۲۹؛ البرهان، ج ۳، ص ۵۳؛ کنز الدقائق، ج ۶، ص ۹۵.</ref><ref>[[ابوالفضل روحی|روحی، ابوالفضل]]، [[بنی اسرائیل (مقاله)|مقاله «بنی اسرائیل»]]، [[دائرة المعارف قرآن کریم ج۶ (کتاب)|دائرة المعارف قرآن کریم]]، ج۶، ص ۲۳۶.</ref>.
+*{{متن قرآن|وَقُلْنَا مِنْ بَعْدِهِ لِبَنِي إِسْرَائِيلَ اسْكُنُوا الْأَرْضَ فَإِذَا جَاءَ وَعْدُ الْآخِرَةِ جِئْنَا بِكُمْ لَفِيفًا}}<ref>«و پس از وی به بنی اسرائیل گفتیم: در این سرزمین جای گیرید و چون وعده جهان واپسین در رسد شما را با هم (گرد) می‌آوریم» سوره اسراء، آیه۱۰۴.</ref> شماری از [[مفسران]] این سرزمین را [[شام]]<ref>جامع البیان، مج ۹، ج ۱۵، ص ۲۱۹؛ التبیان، ج ۶، ص ۵۲۹.</ref> یا [[مصر]]<ref>تفسیر قمی، ج ۲، ص ۲۸؛ نورالثقلین، ج ۳، ص ۲۳۱.</ref> امّا برخی دیگر با استشهاد به [[آیه]] {{متن قرآن|يَا قَوْمِ ادْخُلُوا الْأَرْضَ الْمُقَدَّسَةَ الَّتِي كَتَبَ اللَّهُ لَكُمْ وَلَا تَرْتَدُّوا عَلَى أَدْبَارِكُمْ فَتَنْقَلِبُوا خَاسِرِينَ}}<ref>«ای قوم من! به سرزمین مقدّسی که خداوند برای شما مقرّر فرموده است وارد شوید و واپس مگرایید که زیانکار گردید» سوره مائده، آیه۲۱.</ref> آن را [[ارض]] [[مقدس]] [[موعود]] دانسته‌‌اند<ref>ر. ک: المیزان، ج ۱۳، ص ۲۳۴.</ref>؛ گویا سرزمین [[موعود]] در آن زمان بخشی از [[شام]] بوده است؛ همچنین در [[آیه]] دیگری [[خداوند]] از به [[میراث]] نهادن سرزمین [[مبارک]] خبر می‌‌دهد: {{متن قرآن| وَأَوْرَثْنَا الْقَوْمَ الَّذِينَ كَانُواْ يُسْتَضْعَفُونَ مَشَارِقَ الأَرْضِ وَمَغَارِبَهَا الَّتِي بَارَكْنَا فِيهَا وَتَمَّتْ كَلِمَتُ رَبِّكَ الْحُسْنَى عَلَى بَنِي إِسْرَائِيلَ بِمَا صَبَرُواْ وَدَمَّرْنَا مَا كَانَ يَصْنَعُ فِرْعَوْنُ وَقَوْمُهُ وَمَا كَانُواْ يَعْرِشُونَ}}<ref> و قومی را که (از سوی فرعونیان) ناتوان شمرده می‌شدند وارث شرق و غرب آن سرزمین کردیم که در آن برکت نهاده بودیم و سخن نیکوی پروردگارت درباره بنی اسرائیل به خاطر شکیبی که ورزیدند راست آمد و آنچه را فرعون و قومش می‌ساختند و آنچه را بر می‌افراختند زیر و زبر کردیم؛ سوره اعراف، آیه: ۱۳۷.</ref> [[مفسران]] با بهره‌‌گیری از وصف {{متن قرآن|بَارَكْنَا فِيهَا}} این سرزمین را همان [[سرزمین مقدس]] [[موعود]] ([[فلسطین]]) گفته‌‌اند<ref>تفسیر ابن کثیر، ج ۲، ص ۲۵۲؛ تفسیر المنار، ج ۸، ص ۱۰۰؛ المیزان، ج ۵، ص ۲۸۸ـ۲۸۹.</ref>. در تعبیر دیگری از مکانی که [[بنی‌اسرائیل]] در آن ساکن شدند با عنوان {{متن قرآن|مُبَوَّأَ صِدْقٍ}} یاد شده است:{{متن قرآن|وَلَقَدْ بَوَّأْنَا بَنِي إِسْرَائِيلَ مُبَوَّأَ صِدْقٍ وَرَزَقْنَاهُمْ مِنَ الطَّيِّبَاتِ فَمَا اخْتَلَفُوا حَتَّى جَاءَهُمُ الْعِلْمُ إِنَّ رَبَّكَ يَقْضِي بَيْنَهُمْ يَوْمَ الْقِيَامَةِ فِيمَا كَانُوا فِيهِ يَخْتَلِفُونَ}}<ref>«و به یقین ما بنی اسرائیل را در جایگاهی سزاوار جای دادیم و به آنان از چیزهای پاکیزه روزی بخشیدیم و به اختلاف رو نیاوردند مگر آنگاه که به دانش دست یافتند؛ بی‌گمان پروردگارت روز رستخیز در آنچه اختلاف می‌ورزیدند میان آنان داوری خواهد کرد» سوره یونس، آیه۹۳.</ref>[[علامه طباطبایی]] این مکان را جایگاهی می‌‌داند که همه امکانات و لوازم [[زندگی]] به وفور در آن فراهم بوده است<ref>المیزان، ج ۱۰، ص ۱۲۰.</ref>. برخی از [[مفسران]] دیگر نیز با اشاره به مناسب بودن این مکان، آن را [[مصر]]، [[شام]] یا [[بیت المقدس]] دانسته‌‌اند<ref>التبیان، ج ۵، ص ۴۲۹؛ البرهان، ج ۳، ص ۵۳؛ کنز الدقائق، ج ۶، ص ۹۵.</ref><ref>[[ابوالفضل روحی|روحی، ابوالفضل]]، [[بنی اسرائیل (مقاله)|مقاله «بنی اسرائیل»]]، [[دائرة المعارف قرآن کریم ج۶ (کتاب)|دائرة المعارف قرآن کریم]]، ج۶، ص ۲۳۶.</ref>.
 === نشان دادن [[معجزات الهی]] ===
 * [[خداوند]] برای تقویت [[ایمان]] [[بنی اسرائیل]] و [[پایداری]] آنان بارها [[معجزات]] خود را برای آنان نمایان کرد. عبور [[بنی اسرائیل]] از دریا و [[غرق]] شدن [[فرعون]] از این جمله است{{متن قرآن|وَجَاوَزْنَا بِبَنِي إِسْرَائِيلَ الْبَحْرَ فَأَتْبَعَهُمْ فِرْعَوْنُ وَجُنُودُهُ بَغْيًا وَعَدْوًا حَتَّى إِذَا أَدْرَكَهُ الْغَرَقُ قَالَ آمَنْتُ أَنَّهُ لَا إِلَهَ إِلَّا الَّذِي آمَنَتْ بِهِ بَنُو إِسْرَائِيلَ وَأَنَا مِنَ الْمُسْلِمِينَ}}<ref>«و بنی اسرائیل را از دریا گذراندیم و فرعون و سپاهش از ستم و دشمنی، سر در پی آنان نهادند تا آنگاه که آب از سرش گذشت؛ گفت: ایمان آوردم که هیچ خدایی نیست جز همان که بنی اسرائیل بدان ایمان دارند و من از گردن نهادگانم» سوره یونس، آیه۹۰.</ref>.