پرش به محتوا

عزت در قرآن: تفاوت میان نسخه‌ها

جز
جایگزینی متن - 'وصف' به 'وصف'
جز (جایگزینی متن - '\=\=\sپانویس\s\=\=↵\{\{پانویس\}\}\n\n\[\[رده\:(.*)در\sقرآن\]\]' به '== پانویس == {{پانویس}}')
جز (جایگزینی متن - 'وصف' به 'وصف')
 
خط ۴۵: خط ۴۵:
[[مجاهد]] گفته است: هم‌پیمانی ندارد و از کسی کمک نمی‌خواهد و [[ذلیل]] و [[ناتوان]] نشده که در نتیجه محتاج کسی باشد که به او [[قدرت]] ببخشد<ref>جامع البیان، ج۱۵، ص۱۸۹؛ مجمع البیان، ج۶، ص۴۴۶؛ تفسیر القمی، ص۳۹۱.</ref>.
[[مجاهد]] گفته است: هم‌پیمانی ندارد و از کسی کمک نمی‌خواهد و [[ذلیل]] و [[ناتوان]] نشده که در نتیجه محتاج کسی باشد که به او [[قدرت]] ببخشد<ref>جامع البیان، ج۱۵، ص۱۸۹؛ مجمع البیان، ج۶، ص۴۴۶؛ تفسیر القمی، ص۳۹۱.</ref>.


[[علامه طباطبایی]]: می‌گوید هیچ چیز همجنس او نیست که [[خداوند]] به لحاظ تجانس با او، صاحب فرزند شود، یا شریکی هم مرتبه با ولیّی داشته باشد که در [[مُلک]] و [[حکومت]] بر او فائق آید. پس این [[آیه]] در [[حقیقت]]، ثناگوی [[خدای متعال]] [[مالک]] مطلق است و به این لحاظ به پیامبرش به جای [[فرمان]] [[تسبیح]]، فرمان [[تحمید]] و [[ستایش]] می‌دهد با آن‌که [[نفی]] فرزند و [[شریک]] و [[ولیّ]] از جمله صفات سلبی و مناسب تسبیح است! در پایان آیه هم بعد از توصیف و [[تنزیه]] در ساختاری اطلاقی فرموده: {{متن قرآن|وَكَبِّرْهُ تَكْبِيرًا}} یعنی او را از هرگونه وصفی [[برتر]] بدان و لذا عبارت {{متن قرآن|اللَّهُ أَكْبَرُ}} بر اساس روایتی از [[امام صادق]] {{ع}} این گونه [[تفسیر]] می‌گردد که: خداوند، بزرگ‌تر از آن است که [[وصف]] شود؛ زیرا اگر معنای آن این باشد که او بزرگ‌تر از هر چیز است، بازهم خالی از شریک داشتن نیست. نکته لطیف در [[سوره]] و آیه فوق، این است که خود سوره با تسبیح آغاز گردیده {{متن قرآن|سُبْحَانَ الَّذِي أَسْرَى بِعَبْدِهِ}}<ref>«پاکا آن (خداوند) که شبی بنده خویش را از مسجد الحرام تا مسجد الاقصی برد» سوره اسراء، آیه ۱.</ref> و با [[تکبیر]] در آیه‌ای پایان یافته که ابتدای آن آیه تحمید: {{متن قرآن|وَقُلِ الْحَمْدُ لِلَّهِ}} است<ref>المیزان، ج۱۵، ص۲۴۲.</ref>. نکته لطیف دیگری که می‌توان افزود این است که در آیه دیگری از [[قرآن]] موضوع [[عزت]] و [[بی‌نیازی]] خداوند با ذکر تسبیح و تنزیه وی همراه گشته: {{متن قرآن|سُبْحَانَ رَبِّكَ رَبِّ الْعِزَّةِ عَمَّا يَصِفُونَ}}<ref>«پاکا که پروردگار توست آن پروردگار پیروزمند، از آنچه وصف می‌کنند» سوره صافات، آیه ۱۸۰.</ref>.
[[علامه طباطبایی]]: می‌گوید هیچ چیز همجنس او نیست که [[خداوند]] به لحاظ تجانس با او، صاحب فرزند شود، یا شریکی هم مرتبه با ولیّی داشته باشد که در [[مُلک]] و [[حکومت]] بر او فائق آید. پس این [[آیه]] در [[حقیقت]]، ثناگوی [[خدای متعال]] [[مالک]] مطلق است و به این لحاظ به پیامبرش به جای [[فرمان]] [[تسبیح]]، فرمان [[تحمید]] و [[ستایش]] می‌دهد با آن‌که [[نفی]] فرزند و [[شریک]] و [[ولیّ]] از جمله صفات سلبی و مناسب تسبیح است! در پایان آیه هم بعد از توصیف و [[تنزیه]] در ساختاری اطلاقی فرموده: {{متن قرآن|وَكَبِّرْهُ تَكْبِيرًا}} یعنی او را از هرگونه وصفی [[برتر]] بدان و لذا عبارت {{متن قرآن|اللَّهُ أَكْبَرُ}} بر اساس روایتی از [[امام صادق]] {{ع}} این گونه [[تفسیر]] می‌گردد که: خداوند، بزرگ‌تر از آن است که وصف شود؛ زیرا اگر معنای آن این باشد که او بزرگ‌تر از هر چیز است، بازهم خالی از شریک داشتن نیست. نکته لطیف در [[سوره]] و آیه فوق، این است که خود سوره با تسبیح آغاز گردیده {{متن قرآن|سُبْحَانَ الَّذِي أَسْرَى بِعَبْدِهِ}}<ref>«پاکا آن (خداوند) که شبی بنده خویش را از مسجد الحرام تا مسجد الاقصی برد» سوره اسراء، آیه ۱.</ref> و با [[تکبیر]] در آیه‌ای پایان یافته که ابتدای آن آیه تحمید: {{متن قرآن|وَقُلِ الْحَمْدُ لِلَّهِ}} است<ref>المیزان، ج۱۵، ص۲۴۲.</ref>. نکته لطیف دیگری که می‌توان افزود این است که در آیه دیگری از [[قرآن]] موضوع [[عزت]] و [[بی‌نیازی]] خداوند با ذکر تسبیح و تنزیه وی همراه گشته: {{متن قرآن|سُبْحَانَ رَبِّكَ رَبِّ الْعِزَّةِ عَمَّا يَصِفُونَ}}<ref>«پاکا که پروردگار توست آن پروردگار پیروزمند، از آنچه وصف می‌کنند» سوره صافات، آیه ۱۸۰.</ref>.


[[طبرسی]] در اینجا، سؤالی را مطرح کرده می‌گوید: برخی پرسیده‌اند [[خداوند سبحان]] در این [[آیه]] چگونه مورد [[حمد]] واقع شده با آن‌که عملی انجام نداده و فقط گفته است فرزند و [[شریک]] و حامی ندارد، زیرا حمد، سزاوار کاری است که دارای صفت [[تفضل]] و [[برتری]] باشد؟ پاسخ آن است که حمد در این آیه برای آن نیست که وی کاری انجام نداده، بلکه برای [[افعال]] [[پسندیده]] اوست، یعنی حمد متوجه خداوندی است که دارای این صفات است<ref> مجمع البیان، ج۶، ص۴۰۷.</ref>.<ref>[[محمود سرمدی|سرمدی، محمود]]، [[آیه عزت / عز (مقاله)|مقاله «آیه عزت / عز»]]، [[دانشنامه معاصر قرآن کریم (کتاب)|دانشنامه معاصر قرآن کریم]]</ref>
[[طبرسی]] در اینجا، سؤالی را مطرح کرده می‌گوید: برخی پرسیده‌اند [[خداوند سبحان]] در این [[آیه]] چگونه مورد [[حمد]] واقع شده با آن‌که عملی انجام نداده و فقط گفته است فرزند و [[شریک]] و حامی ندارد، زیرا حمد، سزاوار کاری است که دارای صفت [[تفضل]] و [[برتری]] باشد؟ پاسخ آن است که حمد در این آیه برای آن نیست که وی کاری انجام نداده، بلکه برای [[افعال]] [[پسندیده]] اوست، یعنی حمد متوجه خداوندی است که دارای این صفات است<ref> مجمع البیان، ج۶، ص۴۰۷.</ref>.<ref>[[محمود سرمدی|سرمدی، محمود]]، [[آیه عزت / عز (مقاله)|مقاله «آیه عزت / عز»]]، [[دانشنامه معاصر قرآن کریم (کتاب)|دانشنامه معاصر قرآن کریم]]</ref>
۲۱۸٬۱۹۱

ویرایش