سیره قضایی امام مهدی: تفاوت میان نسخه‌ها

همچنین [[ابوعبیده]] حذاء نقل می‌کند که [[امام صادق]] {{ع}} به من فرمود: "ای ابا [[عبیده]]! زمانی که [[قائم آل محمد]] {{ع}} [[قیام]] کند، به [[حکم داود]] و [[سلیمان]] حکم دهد و گواه نطلبد"<ref>{{متن حدیث|يَا أَبَا عُبَيْدَةَ إِذَا قَامَ قَائِمُ آلِ مُحَمَّدٍ {{صل}} حَكَمَ بِحُكْمِ دَاوُدَ وَ سُلَيْمَانَ لَا يَسْأَلُ بَيِّنَةً}}؛ الکافی، ج۱، ص۳۹۷؛ بحارالانوار، ج۲۳، ص۸۶.</ref>.

جابر گوید: مردی [[خدمت]] [[حضرت باقر]] {{ع}} رسید و من نیز آنجا حاضر بودم؛ [[حضرت]] فرمود: "بدین جهت «[[مهدی]]» نامیده‌اند که مردم را به امر مخفی و نهانی [[هدایت]] می‌فرماید، آن جناب [[تورات]] و تمام [[کتب آسمانی]] دیگر را از غاری که در [[انطاکیه]] هست بیرون آورده و بین [[اهل تورات]] به تورات و بین [[اهل انجیل]] به [[انجیل]] و بین [[اهل زبور]] به [[زبور]] و بین [[اهل]] فرقان به فرقان [[حکم]] می‌فرماید"<ref>{{متن حدیث|فَإِنَّمَا سُمِّيَ الْمَهْدِيَ لِأَنَّهُ يَهْدِي لِأَمْرٍ خَفِيٍّ يَسْتَخْرِجُ التَّوْرَاةَ وَ سَائِرَ كُتُبِ اللَّهِ مِنْ غَارٍ بِأَنْطَاكِيَّةَ فَيَحْكُمُ بَيْنَ أَهْلِ التَّوْرَاةِ بِالتَّوْرَاةِ وَ بَيْنَ أَهْلِ الْإِنْجِيلِ بِالْإِنْجِيلِ وَ بَيْنَ أَهْلِ الزَّبُورِ بِالزَّبُورِ وَ بَيْنَ أَهْلِ الْفُرْقَانِ بِالْفُرْقَانِ}}؛ الغیبه، نعمانی، ص۲۳۷؛ علل الشرائع، ج۱، ص۱۶۱؛ همان‌گونه که جد بزرگوارش امیر مؤمنان {{ع}} این چنین فرمود: {{متن حدیث|وَ اللَّهِ لَوْ ثُنِّيَتْ لِيَ الْوِسَادَةُ لَقَضَيْتُ بَيْنَ أَهْلِ التَّوْرَاةِ بِتَوْرَاتِهِمْ، وَ بَيْنَ أَهْلِ الْإِنْجِيلِ بِإِنْجِيلِهِمْ، وَ بَيْنَ أَهْلِ الزَّبُورِ بِزَبُورِهِمْ}}؛ «به خدا قسم اگر مسند برایم بیندازند و بر آن نشینم به أهل تورات و أهل انجیل و أهل زبور و أهل قرآن به کتاب خودشان قضاء و داوری نمایم» (الإحتجاج، ج۱، ص۲۶۳).</ref>.

حضرت داود {{ع}} بر اساس [[علمی]] که [[خدا]] در اختیارش گذاشته بود. در [[داوری]] میان افراد و قضاوت بین متخاصمین به [[علم]] الهی خود عمل می‌کرد و طبق آن حکم صادر می‌کرد، نه آنکه از مدّعی، [[شاهد]] بخواهد. گاهی در شیوه‌های رایج، مدعی شاهد ندارد، یا [[شهود]] [[دروغین]] در [[محکمه]] [[گواهی]] می‌دهند، یا قسم‌های [[دروغ]] می‌خورند و [[حقّ]] و نا [[حق]] می‌شود. اما [[حضرت]] بر اساس [[علم]] [[معصومانه]] و [[غیبی]] خود [[حکم]] صادر می‌کند و هیچ حقّی ضایع نمی‌گردد.

[[داوری امام مهدی]] {{ع}} بر طبق [[قانون]] [[دادرسی]] [[رسول خدا]] {{صل}} و [[داود]] {{ع}} و [[سلیمان]] {{ع}} به این نکته اشاره دارد که آن [[حضرت]]، هم از [[موازین]] ظاهری دادرسی [[اسلامی]] همچون [[اقرار]] و [[گواهی]] [[گواهان]] و مانند آن استفاده می‌کند و هم از شیوه‌های [[روانی]] و [[علمی]] برای [[کشف]] [[مجرمان]] اصلی آن چنانکه پاره‌ای از نمونه‌های آن در عصر داود {{ع}} نقل شده است بهره می‌برد. به علاوه در عصر او به موازات [[پیشرفت]] [[علوم]] و [[دانش‌ها]] و تکنیک و [[صنعت]] آنقدر وسایل [[کشف جرم]] [[تکامل]] می‌یابد که کمتر مجرمی می‌تواند ردپایی که با آن شناخته شود از خود به جا نگذارد.

البته [[حکم]] بر اساس [[علم غیب]] و واقع، بر خلاف شیوه معمول در [[زمان پیامبر اکرم]] {{صل}} و دیگر [[ائمه]] {{عم}} می‌باشد، چون قضاوت رایج در [[زمان ائمه]] {{عم}} و زمان [[قبل از ظهور]] بر اساس حکم ظاهر بوده است؛ چنانکه [[پیامبر اکرم]] {{صل}} فرمود: "من تنها بر اساس [[سوگندها]] و اقامه شواهد و [[گواهی]] در میان شما به [[داوری]] می‌پردازم"<ref>{{متن حدیث|إِنَّمَا أَقْضِي بَيْنَكُمْ بِالْبَيِّنَاتِ وَ الْأَيْمَانِ‌}}؛ الکافی، ج۷، ص۴۱۴.</ref>؛ امّا [[سیره قضایی]] [[آخرین امام]] {{ع}} با آن تفاوت دارد. شاید دلیل این تفاوت این باشد که [[حکم]] به واقع و داوری بر پایه [[علم امام]] {{ع}} با دو محذور مواجه بوده است: یکی اینکه در عصر [[غیبت امام]] {{ع}}، قاضیان [[علم]] به واقع ندارند و شاید در بسیاری از موارد علم شان در [[حقیقت]] [[جهل مرکب]] باشد. دوم اینکه [[مردم]] نیز [[تحمّل]] حکم به واقع را ندارند و داوری داودی برای بسیاری از مردم غیر قابل تحمّل است؛ لذا از حکم به واقع [[چشم پوشی]] شده و حکم به [[بیّنه]] و قسم، به عنوان روش [[قضاوت]] کردن معیّن گردیده است.