حسن حسن‌زاده آملی: تفاوت میان نسخه‌ها

| زادروز = ۱۳۰۷ ش

| تاریخ درگذشت = ۱۴۰۰ ش

| محل زندگی =

| ملیت = [[ایرانی]]

| تابعیت =  

| زبان = فارسی

| حوزه علمیه =  

| دانشگاه =

| نماینده =

| شهر خانگی =

| لقب =  

| دین = [[اسلام]]

| مذهب = [[شیعه]] [[اثناعشری]]

| منصب =  

| مکتب =

| شاگردان =  

'''آیت‌الله حسن حسن‌زاده آملی''' (متولد ۱۳۰۷ ش آمل، متوفای ۱۴۰۰ ش آمل)، فیلسوف متأله، فقیه، عارف، دانشمند نجوم و ریاضیات و مدرس حوزه علمیه، تحصیلات حوزوی خود را نزد اساتیدی همچون حضرات آیات: [[علامه طباطبایی]]، [[مهدی الهی قمشه‌ای]]، [[علامه شعرانی]]، [[سید ابوالحسن رفیعی قزوینی]]، [[محمد تقی آملی]] و میرزا [[احمد آشتیانی]] به اتمام رساند. او علاوه بر تدریس دروس حوزوی، تاکنون چندین جلد کتاب و مقاله به رشتهٔ تحریر درآورده است. «الاصول الحکمیه»، «مفاتیح الأسرار لسلّاک الاسفار»، «عرفان و حکمت متعالیه»، «الهی نامه»، «رساله جعل»، «رساله لقاءالله»، «رساله إنه الحق» و «[[نهج الولایة - حسن‌زاده آملی (کتاب)|نهج الولایة]]» برخی از این آثار است.

در اواخر سال ۱۳۰۷ ش مطابق با ۱۳۴۷ ق برابر با ۱۹۲۹ م در روستای ایرای لاریجان از توابع شهرستان [[آمل]] ديده به [[جهان]] گشود. نام اصلى ايشان [[حسن بن عبدالله طبرى آملى]] است كه به حسن‌زاده [[شهرت]] دارد.

در ۶ سالگی [[خواندن و نوشتن]] را در مکتب‌خانه آموخت و در سال ۱۳۲۳ ش دروس [[حوزوی]] را آغاز کرد. [[ادبیات]] [[عربی]] و درس‌های مقدماتی را در آمل از [[محمد غروی]]، [[عزیزالله طبرسی]]، [[احمد اعتمادی]]، [[عبدالله اشراقی]]، [[ابوالقاسم رجائی]]، میرزا [[ابوالقاسم فرسی]] و دیگران آموخت. همزمان چند کتاب از درس‌های مقدمات حوزوی را [[تدریس]] کرد.

آیت‌الله حسن‌زاده، همزمان با اتمام دروس مقدماتی حوزه، [[لباس]] [[روحانیت]] پوشید و در ۲۲ سالگی، در شهریور ۱۳۲۹ ش برای ادامه تحصیل، وارد تهران شد. [[سید احمد لواسانی]]، یکی از اساتید او در تهران بوده و حسن‌زاده، بخش‌هایی از کتاب‌های «شرح لمعه» و «قوانین الاصول» را از وی آموخت. حسن‌زاده، سال‌های طولانی در درس [[علامه شعرانی]] شرکت کرد و کتاب‌های بسیاری در [[علوم]] مختلف را از او آموخت؛ از جمله در [[فقه]]: «مکاسب» و بخش‌هایی از «جواهر الکلام»، در [[اصول فقه]]: «رسائل» و «کفایه»، در [[فلسفه]]: «شرح خواجه نصیرالدین طوسی بر اشارات ابن سینا»، «اسفار اربعه»، بخشی از کتاب «شفای ابن سینا»، در [[قرآن]] و [[تفسیر]]: [[تفسیر مجمع البیان]]، «شرح شاطبیه (در قرائت)»، در ریاضی و [[هیئت]] و [[نجوم]]: [[فارسی]] هیئت [[قوشچی]]، «شرح چغمینی» قاضی‌زاده رومی، «اصول اقلیدس» و «اُکَر مانالاؤوس» به تحریر [[خواجه نصیرالدین طوسی]]، «شرح علاّمه خفری بر تذکره خواجه»، «زیج بهادری»، «مجسطی بطلمیوس» به تحریر خواجه طوسی، در طب: «قانونچه چغمینی» و «تشریح کلیات قانون بوعلی سینا» و در [[رجال]] و [[درایه]]: دوره دو جلدی «جامع الرواة» اردبیلی و «درایه» از تألیفات خود علامه شعرانی [[حسن‌زاده آملی]] از علامه شعرانی اجازه [[اجتهاد]] و اجازه [[نقل حدیث]] دریافت کرده است.

همچنین با [[راهنمایی]] وی، در دروس آیت‌الله [[سیدابوالحسن رفیعی قزوینی]] همچون اسفار [[ملاصدرا]]، شرح علاّمه فناری بر مصباح الانس و دروس خارج [[فقه]] و اصول شرکت نمود.

 

حسن‌زاده، ۱۱ سال نزد [[مهدی الهی قمشه‌ای]]، [[حکمت]] «منظومه» [[سبزواری]]، مبحث [[نفس]] اسفار و [[حدود]] نصف «شرح خواجه بر اشارات» [[ابن سینا]] را فرا گرفت. همچنین در جلسات [[تفسیر قرآن]] او حاضر شد. الهی قمشه‌ای، همچنین بر [[دیوان]] [[شعر]] حسن‌زاده مقدمه نوشته است. [[آیت‌الله]] [[محمد تقی آملی]]، استاد درس خارج فقه و اصول حسن‌زاده در [[تهران]] بوده است. حسن‌زاده، شرح قیصری بر [[فصوص الحکم]] و قسمتی از اوائل طبیعیات شفای شیخ الرئیس را در درس شیخ [[محمد حسین فاضل تونی]] شرکت کرد. همچنین بخشی از شفای [[ابوعلی سینا]] را نزد [[میرزا احمد آشتیانی]] خواند.

در [[روز]] [[دوشنبه]] ۲۵ جمادى‌الاول سال ۱۳۸۳ق برابر با ۲۲ [[مهر]] ۱۳۴۲ ش به قم عزيمت نمود و به مدت ۱۷ سال در دروس [[علامه طباطبایی]] و [[برادر]] [[علامه]]، [[سید محمد حسن الهی]] حاضر شد. در این مدت، بخش‌هایی از کتاب [[بحارالانوار]] و [[تمهید القواعد]] را نزد علامه طباطبایی خواند. همچنین در دروس [[فلسفی]] و [[عرفانی]] سید محمد حسن الهی شرکت کرد. ایشان از این دوره به [[نیکی]] یاد کرده و بخش‌هایی از [[تأثیرپذیری اخلاقی]] را به این دوره نسبت داده است. استاد دیگر او [[سید مهدی قاضی طباطبایی]]، [[فرزند]] [[سید علی قاضی]] بود که در [[علوم]] غریبه و [[حکمت]] و [[عرفان]]، شهره بود.

== تألیفات ==

۱۹۰ اثر برای علامه حسن‌زاده بیان شده است. تألیفات ایشان در زمینه‌های فقه، [[فلسفه]]، [[اخلاق]]، عرفان، حکمت [[دینی]]، [[کلام]]، [[حدیث]] و [[رجال]]، تفسیر قرآن، ریاضیات و [[نجوم]]، [[ادبیات]] [[عربی]] و [[فارسی]]، [[علوم طبیعی]]، طب قدیم، علوم غریبه و [[باطنی]] است. اولین اثر ایشان تصحیح و اعراب‌گذاری و تحشیه نصاب الصبیان است و به طور کلی می‌توان نگاشته‌های وی را به پنج دسته: تألیف مستقل، شروح، حواشی و تعلیقات، تصحیح آثار دیگران و [[رسالات]] تقسیم نمود.

برخی از تألیفات ایشان عبارت است از: «کلمه علیا در توقیفیت اسماء»؛ «خیر الاثر در رد جبر و قدر»؛ «[[انسان]] و [[قرآن]]»؛ «حول الرؤیه»؛ «رساله [[امامت]]»؛ «دروس [[اتحاد]] [[عاقل]] به معقول»؛ «[[نور]] [[علی]] نور در [[ذکر]] و [[ذاکر]] و مذکور»؛ «[[لقاءالله]]»؛ «انسان در [[عرف]] [[عرفان]]»؛ «[[انسان کامل]] در [[نهج‌البلاغه]]»؛ «الالهیات من کتاب الشفاء»؛ «[[نهج الولایة - حسن‌زاده آملی (کتاب)|نهج الولایه در شناخت امام زمان]]{{ع}}»؛ «صد کلمه در [[معرفت نفس]]»؛ «[[نصوص]] الحکم بر [[فصوص الحکم]]»؛ «[[الهی]] [[نامه]]» و....

آیت‌الله حسن‌زاده آملی سرانجام در روز ۳ مهر ماه سال ۱۴۰۰ ش برابر با ۱۸ [[صفر]] سال ۱۴۴۳ ق درگذشت.