پرش به محتوا

مرثیه: تفاوت میان نسخه‌ها

۶ بایت اضافه‌شده ،  ‏۲۱ سپتامبر ۲۰۲۲
جز
جایگزینی متن - 'برخی از علما' به 'برخی از دانشمندان'
جز (جایگزینی متن - 'برخی از علما' به 'برخی از دانشمندان')
خط ۲۲: خط ۲۲:
با [[رشد]] [[تشیع]] در قرن‌های نهم و دهم، خصوصاً پس از به [[قدرت]] رسیدن صفویان و گسترش مجالس و آیین‌های [[سوگواری]]، مرثیه‌سرایی با مضامین مذهبی و مهم‌تر از همه مرثیه‌های [[عاشورایی]] رونق یافت و شاعران بسیاری نظیر محتشم کاشانی، [[اهلی شیرازی]]، [[فضولی]] [[بغدادی]]، [[واعظ]] قزوینی و [[فیاض لاهیجی]] به سرودن مرثیه‌هایی در سبک‌های وقوع و [[هندی]] پرداختند. از جمله محتشم کاشانی مرثیه‌ای در قالب ترکیب‌بند سرود که به مشهورترین مرثیه عاشورایی و الگویی برای [[مرثیه‌سرایی]] عاشورایی بدل شد و مورد استقبال و [[تقلید]] [[شاعران]] بسیاری قرار گرفت. در مرثیه‌های عصر صفوی، [[تفسیر]] تقدیرگرایانه از [[واقعه عاشورا]] رواج یافت.
با [[رشد]] [[تشیع]] در قرن‌های نهم و دهم، خصوصاً پس از به [[قدرت]] رسیدن صفویان و گسترش مجالس و آیین‌های [[سوگواری]]، مرثیه‌سرایی با مضامین مذهبی و مهم‌تر از همه مرثیه‌های [[عاشورایی]] رونق یافت و شاعران بسیاری نظیر محتشم کاشانی، [[اهلی شیرازی]]، [[فضولی]] [[بغدادی]]، [[واعظ]] قزوینی و [[فیاض لاهیجی]] به سرودن مرثیه‌هایی در سبک‌های وقوع و [[هندی]] پرداختند. از جمله محتشم کاشانی مرثیه‌ای در قالب ترکیب‌بند سرود که به مشهورترین مرثیه عاشورایی و الگویی برای [[مرثیه‌سرایی]] عاشورایی بدل شد و مورد استقبال و [[تقلید]] [[شاعران]] بسیاری قرار گرفت. در مرثیه‌های عصر صفوی، [[تفسیر]] تقدیرگرایانه از [[واقعه عاشورا]] رواج یافت.


در دوره قاجار نیز مرثیه‌سرایی رونق فراوان داشت. از بین شاهان قاجار، فتحعلی شاه و ناصرالدین شاه بیش از دیگران به برگزاری سوگواری‌های مذهبی و [[ترویج]] مرثیه‌سرایی اهتمام داشتند. آن دو خود نیز مرثیه‌هایی مذهبی می‌سرودند. همچنین در آن دوره برخی از [[علما]] و [[روحانیان]] به سرودن مرثیه پرداختند. از [[مرثیه‌سرایان]] دوره قاجار می‌توان وصال شیرازی، یغمای جندقی و نیر تبریزی را نام برد. در مرثیه‌های عصر قاجار نگاه [[عرفانی]] به [[واقعه کربلا]] از جمله مضامین محوری است.
در دوره قاجار نیز مرثیه‌سرایی رونق فراوان داشت. از بین شاهان قاجار، فتحعلی شاه و ناصرالدین شاه بیش از دیگران به برگزاری سوگواری‌های مذهبی و [[ترویج]] مرثیه‌سرایی اهتمام داشتند. آن دو خود نیز مرثیه‌هایی مذهبی می‌سرودند. همچنین در آن دوره برخی از دانشمندان و [[روحانیان]] به سرودن مرثیه پرداختند. از [[مرثیه‌سرایان]] دوره قاجار می‌توان وصال شیرازی، یغمای جندقی و نیر تبریزی را نام برد. در مرثیه‌های عصر قاجار نگاه [[عرفانی]] به [[واقعه کربلا]] از جمله مضامین محوری است.


در دوره پهلوی، به موازات گسترش [[مبارزات]] [[ضد]] [[حکومتی]] نیروهای مذهبی، مضامین [[سیاسی]] و [[مبارزاتی]] به مرثیه‌ها راه یافت و برخی شاعران به سرودن مرثیه‌هایی با مضمون تطبیق واقعه عاشورا و مبارزات علیه [[حکومت]] پهلوی پرداختند. همچنین از آن دوره به بعد برخی شاعران از زبان و قالب‌های شعری نو در سرودن مرثیه استفاده کردند که خط [[خون]] سروده [[علی]] موسوی گرمارودی نمونه شاخص این مرثیه‌های نو است. پس از [[پیروزی انقلاب اسلامی]] و به خصوص در دوره [[جنگ]] [[ایران]] و [[عراق]]، متأثر از فضای سیاسی [[کشور]]، مضامین جدیدی نظیر مناسبت‌های انقلابی و سیاسی نیز به مرثیه‌ها راه یافتند. از مرثیه‌سرایان معاصر، علی‌اکبر خوشدل تهرانی، [[ذبیح‌الله]] صاحبکار (سهی)، [[حبیب‌الله]] چایچیان ([[حسان]])، غلامرضا سازگار و علی [[انسانی]] را می‌توان نام برد.
در دوره پهلوی، به موازات گسترش [[مبارزات]] [[ضد]] [[حکومتی]] نیروهای مذهبی، مضامین [[سیاسی]] و [[مبارزاتی]] به مرثیه‌ها راه یافت و برخی شاعران به سرودن مرثیه‌هایی با مضمون تطبیق واقعه عاشورا و مبارزات علیه [[حکومت]] پهلوی پرداختند. همچنین از آن دوره به بعد برخی شاعران از زبان و قالب‌های شعری نو در سرودن مرثیه استفاده کردند که خط [[خون]] سروده [[علی]] موسوی گرمارودی نمونه شاخص این مرثیه‌های نو است. پس از [[پیروزی انقلاب اسلامی]] و به خصوص در دوره [[جنگ]] [[ایران]] و [[عراق]]، متأثر از فضای سیاسی [[کشور]]، مضامین جدیدی نظیر مناسبت‌های انقلابی و سیاسی نیز به مرثیه‌ها راه یافتند. از مرثیه‌سرایان معاصر، علی‌اکبر خوشدل تهرانی، [[ذبیح‌الله]] صاحبکار (سهی)، [[حبیب‌الله]] چایچیان ([[حسان]])، غلامرضا سازگار و علی [[انسانی]] را می‌توان نام برد.
۲۱۸٬۲۲۶

ویرایش