|
|
| خط ۶: |
خط ۶: |
| }} | | }} |
|
| |
|
| == وقوع در اسناد روایات تفسیری == | | == مقدمه == |
| [[احمد بن الریان]] در سند یک [[روایت]] [[تفسیر کنز الدقائق]] و به نقل از [[الکافی]] واقع شده است: {{متن حدیث|و فی الکافی: مُحَمَّدُ بْنُ سَالِمِ بْنِ أَبِي سَلَمَةَ عَنْ أَحْمَدَ بْنِ الرَّيَّانِ عَنْ أَبِيهِ عَنْ جَمِيلِ بْنِ دَرَّاجٍ عَنْ أَبِي عَبْدِ اللَّهِ {{ع}} قَالَ: قَدْ كَانَ قَبْلَكُمْ قَوْمٌ يُقْتَلُونَ وَ يُحْرَقُونَ وَ يُنْشَرُونَ بِالْمَنَاشِيرِ وَ تَضِيقُ عَلَيْهِمُ الْأَرْضُ بِرُحْبِهَا فَمَا يَرُدُّهُمْ عَمَّا هُمْ عَلَيْهِ شَيْءٌ مِمَّا هُمْ فِيهِ مِنْ غَيْرِ تِرَةٍ وَتَرُوا مَنْ فَعَلَ ذَلِكَ بِهِمْ وَ لَا أَذًى بَلْ {{متن قرآن|مَا نَقَمُوا مِنْهُمْ إِلَّا أَنْ يُؤْمِنُوا بِاللَّهِ الْعَزِيزِ الْحَمِيدِ}}<ref>«و با آنان کینه‌توزی نکردند مگر از آن رو که آنان به خداوند پیروزمند ستوده، ایمان داشتند،» سوره بروج، آیه ۸.</ref> فَاسْأَلُوا رَبَّكُمْ دَرَجَاتِهِمْ وَ اصْبِرُوا عَلَى نَوَائِبِ دَهْرِكُمْ تُدْرِكُوا سَعْيَهُمْ}}<ref>تفسیر کنز الدقائق، ج۱۴، ص۲۱۸، به نقل از: الکافی، ج۸، ص۲۴۷، ح۳۴۷.</ref>.<ref>[[عبدالله جوادی آملی|جوادی آملی، عبدالله]]، [[رجال تفسیری ج۲ (کتاب)|رجال تفسیری]]، ج۲ ص ۲۶۸.</ref>
| | احمد بن ریان در [[کتب رجالی]] قدما عنوان نشده است و در [[اسناد روایات]] نیز تنها در [[سند روایت]] یک روایت واقع گردیده است<ref>{{متن حدیث|و فی الکافی: مُحَمَّدُ بْنُ سَالِمِ بْنِ أَبِي سَلَمَةَ عَنْ أَحْمَدَ بْنِ الرَّيَّانِ عَنْ أَبِيهِ عَنْ جَمِيلِ بْنِ دَرَّاجٍ عَنْ أَبِي عَبْدِ اللَّهِ {{ع}} قَالَ: قَدْ كَانَ قَبْلَكُمْ قَوْمٌ يُقْتَلُونَ وَ يُحْرَقُونَ وَ يُنْشَرُونَ بِالْمَنَاشِيرِ وَ تَضِيقُ عَلَيْهِمُ الْأَرْضُ بِرُحْبِهَا فَمَا يَرُدُّهُمْ عَمَّا هُمْ عَلَيْهِ شَيْءٌ مِمَّا هُمْ فِيهِ مِنْ غَيْرِ تِرَةٍ وَتَرُوا مَنْ فَعَلَ ذَلِكَ بِهِمْ وَ لَا أَذًى بَلْ {{متن قرآن|مَا نَقَمُوا مِنْهُمْ إِلَّا أَنْ يُؤْمِنُوا بِاللَّهِ الْعَزِيزِ الْحَمِيدِ}}، فَاسْأَلُوا رَبَّكُمْ دَرَجَاتِهِمْ وَ اصْبِرُوا عَلَى نَوَائِبِ دَهْرِكُمْ تُدْرِكُوا سَعْيَهُمْ}}؛ تفسیر کنز الدقائق، ج۱۴، ص۲۱۸، به نقل از: الکافی، ج۸، ص۲۴۷، ح۳۴۷.</ref> و در کتب رجالی متأخر مانند [[جامع الرواة]]، [[تنقیح المقال]]، [[معجم رجال الحدیث]]، [[مستدرکات علم رجال الحدیث]]، تنها به ذکر نام راوی و [[نقل روایت]] [[الکافی]] در ذیل آن بسنده شده است<ref>ر.ک: جامع الرواة، ج۱، ص۱۶۷؛ تنقیح المقال، ج۶، ص۱۴۰، ش۹۹۹؛ معجم رجال الحدیث، ج۲، ص۱۲۵، ش۵۷۳؛ مستدرکات علم رجال الحدیث، ج۱، ص۳۱۷، ش۹۷۹.</ref>؛ بنابراین، از [[راویان]] مجهول و یا مهمل به حساب می‌آید. |
|
| |
|
| == شرح حال راوی == | | == نکته == |
| نام راوی در [[کتب رجالی]] قدما عنوان نشده است و در [[اسناد روایات]] نیز تنها در [[سند روایت]] مزبور واقع گردیده است و در کتب رجالی متأخر مانند [[جامع الرواة]]، [[تنقیح المقال]]، [[معجم رجال الحدیث]]، [[مستدرکات علم رجال الحدیث]]، تنها به ذکر نام راوی و [[نقل روایت]] [[الکافی]] در ذیل آن بسنده شده است<ref>ر.ک: جامع الرواة، ج۱، ص۱۶۷؛ تنقیح المقال، ج۶، ص۱۴۰، ش۹۹۹؛ معجم رجال الحدیث، ج۲، ص۱۲۵، ش۵۷۳؛ مستدرکات علم رجال الحدیث، ج۱، ص۳۱۷، ش۹۷۹.</ref>؛ بنابراین، از [[راویان]] مجهول و یا مهمل به حساب می‌آید.
| | فردی به نام «احمد بن ریان» در کتب رجالی و اسناد روایات یافت نشده است، ولی عنوان «محمد بن ربان» در کتب رجالی و در اسناد و طرق [[روایات]] یافت می‌شود؛ بر این اساس احتمال دارد که احمد بن ریان، [[مصحف]] محمد بن ربان باشد و مراد از آن «محمد بن ربان بن صلت اشعری قمی» است که [[برادری]] به نام «علی» داشته است و هر سه (پدر و [[فرزندان]]) از [[راویان حدیث]] بوده‌اند<ref>[[عبدالله جوادی آملی|جوادی آملی، عبدالله]]، [[رجال تفسیری ج۲ (کتاب)|رجال تفسیری]]، ج۲ ص ۲۶۸-۲۶۹.</ref>. |
| | |
| '''نکته:'''
| |
| | |
| چنان که گفته شد، فردی به نام «احمد بن ریان» در کتب رجالی و اسناد روایات یافت نشده است، ولی عنوان «محمد بن ربان» در کتب رجالی و در اسناد و طرق [[روایات]] یافت می‌شود؛ بر این اساس محتمل است که احمد بن ریان، [[مصحف]] محمد بن ربان باشد و مراد از آن «محمد بن ربان بن صلت اشعری قمی» است که [[برادری]] به نام «علی» داشته است و هر سه (پدر و [[فرزندان]]) از [[راویان حدیث]] بوده‌اند.
| |
| | |
| «ریان» از اصحاب [[امام رضا]] و [[امام هادی]] {{عم}} شمرده شده<ref>ر. ک: رجال البرقی، ص۵۴ و ۵۹؛ رجال الطوسی، ص۳۵۷، ش۵۲۹۳ و ۳۸۶، ش۵۶۹۴.</ref> و محمد بن ریان از [[اصحاب امام هادی]] {{ع}} به شمار آمده<ref>ر.ک: رجال الطوسی، ص۳۹۱، ش۵۷۶۴؛ رجال النجاشی، ص۳۷۰، ش۱۰۰۹.</ref>، و [[علی بن ریان]] از اصحاب امام هادی و [[امام عسکری]] {{عم}} معرفی شده است<ref>ر.ک: رجال الطوسی، ص۳۸۹، ش۵۷۲۸ و ۴۰۰، ش۵۸۷۱؛ رجال البرقی، ص۵۸؛ رجال النجاشی، ص۲۷۸، ش۷۳۱.</ref>.
| |
| | |
| [[روایات]] متعددی از محمد و علی نقل شده و علی بن ریان در دو مورد از پدر خود [[روایت]] کرده<ref>ر.ک: الکافی، ج۳، ص۵۶۹، ح۲؛ مقتضب الأثر، ص۴۸.</ref>، ولی روایت محمد بن ریان از پدر، در جایی دیده نشده است؛ چنان که روایت [[محمد بن سالم]] از محمد بن ریان یا علی بن ریان نیز در [[منابع روایی]] یافت نشده است<ref>[[عبدالله جوادی آملی|جوادی آملی، عبدالله]]، [[رجال تفسیری ج۲ (کتاب)|رجال تفسیری]]، ج۲ ص ۲۶۸-۲۶۹.</ref>.
| |
|
| |
|
| == منابع == | | == منابع == |
