پرش به محتوا

مهره در تاریخ اسلامی: تفاوت میان نسخه‌ها

جز
جایگزینی متن - 'پیوستن' به 'پیوستن'
جز (جایگزینی متن - 'پیوستن' به 'پیوستن')
خط ۴۰: خط ۴۰:


== مهری‌ها و حضور در وقایع و حوادث قرون اولیه اسلامی ==
== مهری‌ها و حضور در وقایع و حوادث قرون اولیه اسلامی ==
علاوه بر جریان فتوحات، آثار حضور [[مردم]] [[قبیله]] [[مهره]] را می‌‌توان در برخی دیگر از رخدادهای قرون نخست [[اسلامی]] جست. از جمله این حضور و مشارکت را می‌‌توان در [[صفین]] یافت. نبردی که در [[سال ۳۷ هجری]] بین [[سپاه امیرالمؤمنین]] {{ع}} و [[سپاه معاویه]] در گرفت و در آن جمع بسیاری از دو طرف کشته شدند. منقری در کتاب خود در ذکر شهدای شاخص سپاه امیرالمؤمنین {{ع}}، به نام «[[یزید بن واصل مهری]]» اشاره می‌‌کند که این حضور و به احتمال حضور جمعی دیگر از مهری‌های همراه او حکایت از مشارکت مردم این قبیله در [[سپاه کوفه]] دارد. <ref> منقری، وقعة صفین، ص۵۵۶.</ref> از دیگر صحنه‌های حضور پررنگ مهری‌ها در [[کوفه]]، [[انتخاب]] [[بشر بن حسان مهری]] به عنوان [[فرماندار کوفه]] از سوی [[سلیمان بن عبدالملک اموی]] است.<ref> خلیفة بن خیاط، تاریخ، ص۳۰۳.</ref> از دیگر نقش آفرینی‌های مردم این قبیله در قرون اولیه اسلامی [[قیام]] معروف «[[شریک بن شیخ مهری]]» در بخارا است. شریک بن شیخ از [[شیعیان]]<ref> نرشخی، تاریخ بخارا، ص۸۶.</ref> و فردی [[شجاع]] و از طبقه اشراف بود که در بخارا اقامت داشت. در دوران او [[حکومت بنی‌امیه]] منقرض شد و [[عباسیان]] بر سر کار آمدند. او در آغاز از طرفداران آنها شد. پس از چندی از [[ابومسلم خراسانی]] به خاطر خون‌ریزی‌های او [[کینه]] به [[دل]] گرفت و علیه وی شورید و اظهار کرد: «ما از [[آل محمد]] [[پیروی]] نکردیم که [[خون]] ریخته شود و به غیر [[حق]] عمل گردد». <ref> زرکلی، الاعلام، ج۳، ص۱۶۳. نیز ر. ک. طبری، تاریخ الرسل و الملوک، ج۷، ص۴۵۹؛ یعقوبی، تاریخ، ج۲، ص۳۵۴.</ref> وی مردم را به [[خلافت]] [[فرزندان]] [[امیرالمؤمنین علی بن ابی طالب]] {{ع}} [[دعوت]] کرد و گفت: «ما اکنون از [[رنج]] [[حکومت مروانیان]] خلاصی یافتیم و رنج [[حکومت]] فرزندان عباس ما را نشاید و [[فرزندان پیامبر]] {{صل}} باید که [[خلیفه پیغمبر]] {{صل}} باشند». <ref> نرشخی، تاریخ بخارا، ص۸۶.</ref> این قیام، که در ماه‌های آغازین [[خلافت عباسی]] در سال ۱۳۲-۱۳۳ [[هجری]] در [[ماوراء النهر]] اتفاق افتاد، نخستین قیامی بود که با [[صبغه]] [[شیعی]] [[خلافت]] نوپای [[عباسی]] را به چالش کشاند. [[رهبر]] این [[قیام]] با بهره‌گیری از زمینه مذهبی ماوراء النهر توانست [[توده]] وسیعی از [[اعراب]] و [[ایرانیان]] آن سامان را گرد خویش فراهم آورد؛ کسانی که از [[نیرنگ]] [[عباسیان]] در [[انتخاب]] [[شعار]] [[الرضا]] من [[آل محمد]]، [[خونریزی]] فراوان و عدم تحویل خلافت به [[فرزندان علی]] {{ع}} به [[خشم]] آمده بودند. این قیام به سرعت در میان اهالی ماوراء النهر گسترش یافت و با [[پیوستن]] افراد یا گروه‌هایی با انگیزه‌های [[اقتصادی]] و [[اجتماعی]] خاص خود، سراسر ماوراء النهر را از فرغانه تا سغد و خوارزم در برگرفت. اندک زمانی بعد، ابومسلم لشکری را به [[فرماندهی]] [[زیاد بن صالح خزاعی]] به [[جنگ]] وی گسیل داشت که [[شریک]] در آن جنگ کشته شد. بدین ترتیب این قیام از رسیدن به [[هدف]] ناکام ماند و [[سرکوب]] شد.<ref> رحمتی، فصلنامه پژوهش‌های تاریخی، مقاله نگرشی بر قیام شریک بن شیخ المهری.</ref>
علاوه بر جریان فتوحات، آثار حضور [[مردم]] [[قبیله]] [[مهره]] را می‌‌توان در برخی دیگر از رخدادهای قرون نخست [[اسلامی]] جست. از جمله این حضور و مشارکت را می‌‌توان در [[صفین]] یافت. نبردی که در [[سال ۳۷ هجری]] بین [[سپاه امیرالمؤمنین]] {{ع}} و [[سپاه معاویه]] در گرفت و در آن جمع بسیاری از دو طرف کشته شدند. منقری در کتاب خود در ذکر شهدای شاخص سپاه امیرالمؤمنین {{ع}}، به نام «[[یزید بن واصل مهری]]» اشاره می‌‌کند که این حضور و به احتمال حضور جمعی دیگر از مهری‌های همراه او حکایت از مشارکت مردم این قبیله در [[سپاه کوفه]] دارد. <ref> منقری، وقعة صفین، ص۵۵۶.</ref> از دیگر صحنه‌های حضور پررنگ مهری‌ها در [[کوفه]]، [[انتخاب]] [[بشر بن حسان مهری]] به عنوان [[فرماندار کوفه]] از سوی [[سلیمان بن عبدالملک اموی]] است.<ref> خلیفة بن خیاط، تاریخ، ص۳۰۳.</ref> از دیگر نقش آفرینی‌های مردم این قبیله در قرون اولیه اسلامی [[قیام]] معروف «[[شریک بن شیخ مهری]]» در بخارا است. شریک بن شیخ از [[شیعیان]]<ref> نرشخی، تاریخ بخارا، ص۸۶.</ref> و فردی [[شجاع]] و از طبقه اشراف بود که در بخارا اقامت داشت. در دوران او [[حکومت بنی‌امیه]] منقرض شد و [[عباسیان]] بر سر کار آمدند. او در آغاز از طرفداران آنها شد. پس از چندی از [[ابومسلم خراسانی]] به خاطر خون‌ریزی‌های او [[کینه]] به [[دل]] گرفت و علیه وی شورید و اظهار کرد: «ما از [[آل محمد]] [[پیروی]] نکردیم که [[خون]] ریخته شود و به غیر [[حق]] عمل گردد». <ref> زرکلی، الاعلام، ج۳، ص۱۶۳. نیز ر. ک. طبری، تاریخ الرسل و الملوک، ج۷، ص۴۵۹؛ یعقوبی، تاریخ، ج۲، ص۳۵۴.</ref> وی مردم را به [[خلافت]] [[فرزندان]] [[امیرالمؤمنین علی بن ابی طالب]] {{ع}} [[دعوت]] کرد و گفت: «ما اکنون از [[رنج]] [[حکومت مروانیان]] خلاصی یافتیم و رنج [[حکومت]] فرزندان عباس ما را نشاید و [[فرزندان پیامبر]] {{صل}} باید که [[خلیفه پیغمبر]] {{صل}} باشند». <ref> نرشخی، تاریخ بخارا، ص۸۶.</ref> این قیام، که در ماه‌های آغازین [[خلافت عباسی]] در سال ۱۳۲-۱۳۳ [[هجری]] در [[ماوراء النهر]] اتفاق افتاد، نخستین قیامی بود که با [[صبغه]] [[شیعی]] [[خلافت]] نوپای [[عباسی]] را به چالش کشاند. [[رهبر]] این [[قیام]] با بهره‌گیری از زمینه مذهبی ماوراء النهر توانست [[توده]] وسیعی از [[اعراب]] و [[ایرانیان]] آن سامان را گرد خویش فراهم آورد؛ کسانی که از [[نیرنگ]] [[عباسیان]] در [[انتخاب]] [[شعار]] [[الرضا]] من [[آل محمد]]، [[خونریزی]] فراوان و عدم تحویل خلافت به [[فرزندان علی]] {{ع}} به [[خشم]] آمده بودند. این قیام به سرعت در میان اهالی ماوراء النهر گسترش یافت و با پیوستن افراد یا گروه‌هایی با انگیزه‌های [[اقتصادی]] و [[اجتماعی]] خاص خود، سراسر ماوراء النهر را از فرغانه تا سغد و خوارزم در برگرفت. اندک زمانی بعد، ابومسلم لشکری را به [[فرماندهی]] [[زیاد بن صالح خزاعی]] به [[جنگ]] وی گسیل داشت که [[شریک]] در آن جنگ کشته شد. بدین ترتیب این قیام از رسیدن به [[هدف]] ناکام ماند و [[سرکوب]] شد.<ref> رحمتی، فصلنامه پژوهش‌های تاریخی، مقاله نگرشی بر قیام شریک بن شیخ المهری.</ref>


== مهری‌ها و [[مذهب اباضیه]] ==
== مهری‌ها و [[مذهب اباضیه]] ==
۲۱۸٬۸۳۴

ویرایش