ابن ابی‌الحدید: تفاوت میان نسخه‌ها

[[عزالدین عبدالحمید بن ابی‌الحسین هبةالله بن محمد بن محمد بن الحسین بن ابی‌الحدید المدائنّی]]، از جمله [[دانشمندان]] و حکماست. "مدائنّی" منسوب به [[مدائن]] است. طبق آنچه در تلخیص الآثار آمده، [[مدائن]] عبارت است از شهرهای هفتگانه از بناهای ساسانیان [[ایرانی]] بر کنار دجله در [[بغداد]]، که [[محل زندگی]] [[پادشاهان]] ساسانی بوده است... هنگامی‌ که [[منصور عباسی]] [[بغداد]] را به [[تصرف]] خود درآورد، اکثر [[مردم]] به آنجا [[نقل]] مکان کردند. [[مدائن]] امروزه روستایی است بر جانب غربی رود دجله که ساکنان آن کشاورزان [[شیعه امامیه]] هستند و در جانب شرقی آن، [[مدفن]] [[سلمان فارسی]] و حذیفة بن [[یمانی]] قرار دارد<ref>[[دانشنامه نهج البلاغه ج۱ (کتاب)|دانشنامه نهج البلاغه]]، ج۱، ص 74.</ref>.

[[ابن ابی‌الحدید]] کتاب‌های زیادی دارد که روشنگر [[وسعت علمی]] او در زمینه‌های مختلف است، چه در [[فلسفه]] و [[کلام]] و [[منطق]] و [[فقه]] و اصول و چه در لغت و [[ادب]] و نقد و [[بلاغت]]. او سرآمد و نمونه روزگار خویش است. تألیفات زیر از اوست: الفلک الدائر [[علی]] المثل السائر، به [[نظم]] درآمده [[کتاب]]"الفصیح" ثعلب، القائد السبع العلویات، المستنصریات، شرح الآیات البینات فخرالدین رازی، به [[نثر]] درآمده السیفیات متنبّی، العبقری الحسان، الاعتبار علی کتاب الذریعة فی اصول الشریعة، شرح المحصل [[فخر الدین رازی]] که شرحی در نقض کتاب وی است، نقض المحصول فی علم الاصول [[امام]] [[فخر الدین رازی]]، شرح مشکلات الغرر ابوالحسن بصری در اصول [[علم کلام]]، شرح یاقوت ابن نوبخت در [[علم کلام]]، الوشاح الذهبی فی العلم الأبی، انتقاد المستصفی للغزالی فی أصول الفقه، حواشی بر کتاب المفصل فی النحو، شرح منظومه فی الطبّ ابن سینا، شرح [[نهج البلاغة]] که [[شریف رضی]] آن را از سخنان [[امام علی بن ابی طالب]] {{ع}} گرد آورده است. شرح این کتاب پنج سال (۶۴۴ – ۶۴۹ﻫ) به طول انجامید که آن را به [[وزیر]] [[ابن العلقمی]] تقدیم کرد. در [[حقیقت]] این شرح جلوه‌گاهی برای شماری از [[علوم]] و فنونی بود که ابن‌ابی‌الحدید در آنها مهارت داشت. ابن‌ابی‌الحدید در ابتدای شرح خود بر این [[عقیده]] است که: "کتابی کامل در نوع خود نگاشته و در بین کتب مشابه خود یگانه است و از محاسنشان بهره برده است. فواید آن بزرگ و اهداف آن [[شریف]] است، [[شأن]] آن [[عظیم]] و [[منزلت]] و [[جایگاه]] آن رفیع است. پس جای شگفتی نیست که بهترینِ کتاب‌ها را به بهترینِ [[فرمانروایان]] و جامع [[فضائل]] را به جامع [[مناقب]] و یگانه عصر را به یگانه روزگار نزدیک ساخته است"<ref>[[دانشنامه نهج البلاغه ج۱ (کتاب)|دانشنامه نهج البلاغه]]، ج۱، ص 74- 75.</ref>.

ابن ابی الحدید شاعر و [[عالم به]] [[علم]] لغت بوده است. وی از بزرگ‌ترین [[عالمان]] و فاضلان و از بزرگان و برگزیدگان، [[حکیم]]، [[فاضل]]، کاتب و آشنا به اصول و [[علم کلام]] و معتزلی<ref>معتزله گروهی از اهل تسنن بودند که در بررسی مسائل و مباحث دینی از رویکردی عقل گرایانه بهره می‌جستند، یعنی در تعارض بین عقل و نقل، عقل را حاکم و دلایل نقلی ([[قرآن]] و [[حدیث]]) را در سایه آن تأویل و توجیه می‌کردند.</ref> [[مذهب]] بود. در امور دیوانی و درباری [[خدمت]] می‌کرد. به‌عنوان کاتب در دارالتشریفات و سپس [[دارالخلافه]] [[منصب]] یافت، سپس به‌عنوان ناظر در بیمارستان فعالیت کرد و در آخر به‌عنوان [[رئیس]] کتابخانه‌های [[بغداد]] [[منصوب]] شد<ref>[[دانشنامه نهج البلاغه ج۱ (کتاب)|دانشنامه نهج البلاغه]]، ج۱، ص 74.</ref>.

هرکس [[شرح نهج البلاغه]] ابن ابی الحدید را مطالعه کند، مزایای [[علم]] و [[ادب]] را به آن بسیار خواهد دید. قطعاً [[خداوند]] به وی هوشی سرشار و [[ذهنی]] درخشان عطا کرده است. او به جزئیات [[علوم]] عصر خویش آشنا بود. نویسنده کتاب الشعر العربی فی العراق بعد از ذکر ابیاتی که بر زبان ابن‌ابی الحدید جاری شده است، نظر خویش را چنین بیان می‌دارد: این ابیات اخیر به‌روشنی [[نبرد]] [[معتزله]] در [[دفاع]] از [[دین]] [[اسلامی]] را منعکس می‌سازد و این [[ستیز]] آنها را به احاطه به [[علوم]] مختلف سوق داده است و به همین‌سان اشاره به ژرفای [[اندیشه]] و گستره [[دانش]] آنها دارد<ref>[[دانشنامه نهج البلاغه ج۱ (کتاب)|دانشنامه نهج البلاغه]]، ج۱، ص 75.</ref>.