حدیث: تفاوت میان نسخه‌ها

* حدیث که در نزد علمای [[شیعی]] مترادف با واژه‌های "[[روایت]]"، "خبر" و "اثر" است، در لغت به‌معنای چیز جدید و مطلق [[کلام]] و خبر است. [[عالمان شیعه]] حدیث را بیانگر فعل، قول یا تقریر<ref>تقریر، یعنی عمل صحابه در محضر معصوم که با تأیید یا سکوت حاکی از تأیید آن معصوم همراه بوده است.</ref> [[معصوم]] می‌دانند. اگر حدیث بر منشأ [[حکم شرعی]] دلالت داشته باشد، به آن "[[سنت]]" اطلاق می‌شود. [[سنت]] در لغت به‌معنای روش و در [[علم حدیث]] یعنی آنچه از [[روش زندگی]] [[پیامبر اکرم]] {{صل}} و دیگر [[معصومین]] {{عم}} [[نقل]] شده است. اما خبر، گزارشی از قول یا عمل است و می‌تواند از [[معصوم]] یا غیرمعصوم ([[اصحاب]] و [[تابعان]] ایشان) [[نقل]] شود. خبر نسبت به حدیث اعم است. از این رو دو دسته خبر وجود دارد: خبر [[معصوم]] و خبر غیرمعصوم. اثر در [[فرهنگ]] لغات به‌معنای ردپا یا جای پاست. آثار به‌جامانده از داش [[معصومین]] و سخنان رسیده از [[صحابه]] و [[تابعان]] را "اثر [[معصوم]]" نامند<ref>[[دانشنامه نهج البلاغه ج۱ (کتاب)|دانشنامه نهج البلاغه]]، ج۱، ص ۲۷۹.</ref>.

* حدیث بر دو گونه است: حدیث قدسی و حدیث غیر قدسی. حدیث غیر قدسی همان است که درباره آن گفته شد. اما حدیث قدسی، [[کلام]] [[خداوند]] است که از زبان [[معصوم]] بیان شده است، ولی جزو [[آیات قرآن]] نیست. [[پیامبر اکرم]] {{صل}} گاه حکمی را از جانب [[خداوند متعال]] بیان می‌فرمود، مانند آنچه درباره [[روزه]] از قول [[خداوند]] [[روایت]] شده است که "[[روزه]] برای من است". علمای حدیث این‌گونه [[احادیث]] را "حدیث قدسی" نامیده‌اند. یعنی از عالم بالا و منتسب به [[خداوند]] است<ref>[[دانشنامه نهج البلاغه ج۱ (کتاب)|دانشنامه نهج البلاغه]]، ج۱، ص ۲۷۹- ۲۸۰.</ref>.

* '''[[سند]] حدیث:''' [[سند]] در اصطلاح عبارت از سلسله راویانی است که متن حدیث را به [[معصوم]] می‌رساند. راه پی بردن به وثیق بودن یا نبودن حدیث، بررسی طریق [[راویان]] است<ref>[[دانشنامه نهج البلاغه ج۱ (کتاب)|دانشنامه نهج البلاغه]]، ج۱، ص 280.</ref>.

* '''متن حدیث:''' در اصطلاح عبارت است از [[نقل]] آخرین [[راوی]]، چه در قول و الفاظ و چه در فعل و تقریر، که از [[معصوم]] [[نقل]] شده است<ref>[[دانشنامه نهج البلاغه ج۱ (کتاب)|دانشنامه نهج البلاغه]]، ج۱، ص 280.</ref>.

[[علم حدیث]] [[دانش]] و [[آگاهی]] از قواعد و قوانینی است که به‌واسطه آن اجزای حدیث ([[سند]] و متن) شناسایی می‌شوند<ref>[[دانشنامه نهج البلاغه ج۱ (کتاب)|دانشنامه نهج البلاغه]]، ج۱، ص 281.</ref>.

# درایة‌الحدیث که به بررسی [[سند]] و متن حدیث می‌پردازد<ref>[[دانشنامه نهج البلاغه ج۱ (کتاب)|دانشنامه نهج البلاغه]]، ج۱، ص ۲۸۱.</ref>.

# احادیثی که درباره [[قرآن]] هستند که بیشتر ناظر به کیفیت [[نزول قرآن]]، [[نزول]] یک‌باره [[قرآن]] در [[شب قدر]]، کیفیت جمع‌آوری [[قرآن]]، قرائات [[قرآن]]، کیفیت [[تلاوت قرآن]]، [[فضیلت]] [[آموزش]] [[قرآن]] و [[احکام]] مرتبط با [[قرآن]] هستند<ref>[[دانشنامه نهج البلاغه ج۱ (کتاب)|دانشنامه نهج البلاغه]]، ج۱، ص 281.</ref>.

# احادیثی که مرتبط با شرح و [[تفسیر قرآن]] هستند، مانند بیان جزئیات و [[تبیین]] مطالب مجمل در [[قرآن]]، مثل اوقات [[نماز]]، تعداد رکعات و کیفیت آن، توضیح الفاظ و عبارات مبهم [[قرآن]]، تخصیص عام [[قرآن]] مانند [[تفسیر]] [[پیامبر اکرم]] {{صل}} از [[ظلم]] به [[شرک]] در [[آیه]] ۸۲ سوره انعام، بیان معنا یا مصادیق الفاظ، مانند [[تفسیر]] "مغضوب علیهم" به [[یهود]] و "ضالین" به [[نصارا]]، بیان احکامی که در [[قرآن]] نیستند، مانند حد زناکار محصن و محصنه، بیان [[ناسخ و منسوخ]] و...»<ref>[[دانشنامه نهج البلاغه ج۱ (کتاب)|دانشنامه نهج البلاغه]]، ج۱، ص 281.</ref>.