التقاط‍‌ در فرهنگ و معارف انقلاب اسلامی: تفاوت میان نسخه‌ها

در آغاز این دوره، متصوفه با [[پوشش]] [[زهد]] که ریشه در [[عصر خلفا]] داشتند، ظهور کرد. این گروه ادعاهایی مطرح کرد که با [[عقل]] و [[ظواهر]] [[دین]] در تضاد بود و [[طریقت]] در برابر [[شریعت]] را راهی به سوی [[حقیقت]] دانست و در همین جهت برخی از [[احکام]] و سنت‌های [[شرعی]] را ترک و [[سنن]] جدیدی را [[ابداع]] و [[پیروی]] کرد و متناقض دیدن دیدگاه‌های خود با [[عقل و دین]] را ناشی از [[درک]] نشدن عمق آن از سوی [[توده]] [[مردم]] و حتی [[فقها]] دانست<ref>طباطبایی، سید محمد حسین، المیزان فی تفسیر القرآن، ج۵، ص۲۸۱. </ref>. در سده‌های اخیر نیز [[مذاهب مختلف اسلامی]] از جمله برخی [[پیروان مذهب شیعه]]، مصون از [[افکار التقاطی]] نبوده‌اند. یکی از این مکاتب التقالی، [[مکتب]] [[شیخیه]] با [[ریاست]] [[شیخ احمد احسائی]] (سده دوازدهم [[قمری]]) بود. وی خود را تلویحاً [[نایب امام زمان]]{{ع}} می‌دانست و پس از او [[سید علی محمد باب]]، صراحتاً خود را باب نامید و پس از او [[بهائیت]] با [[اندیشه]]، التقالی عالم [[انسانی]] و [[تفکر]] [[جهان]] وطنی، ملغی شان [[دین اسلام]] را اعلام کرد و موجب [[انحراف]] از اندیشه [[اسلام]] و [[تشیع]] شد<ref>زاهد زاهدانی، سید سعید، بهائیت در ایران، ص۸۷-۹۷ و ص۱۱۴- ۱۱۵.</ref>.

[[فهم]] [[دین]] بدون معیار و [[مرجع]] قابل [[اعتماد]]، زمینه‌ساز ورود هرگونه تعبیر و [[تفسیری]] به حوزه [[دین‌شناسی]] است و مقوله التقاط از همین جا روی می‌نماید<ref>نوایی، علی اکبر، التقاط، ویژگی‌ها و پیامدها، ص۳.</ref>. مهم‌ترین عوامل التقاط در [[مکاتب فکری]]، پیش‌داوری در خصوص [[متون دینی]]، بدون رعایت ضوابط و شرایط تفسیر متن<ref>خسروپناه، عبدالحسین، آسیب‌شناسی جامعه دینی، ص۲۱۴.</ref>، [[علم‌زدگی]] و [[تفسیر علمی]] و [[دلبستگی]] [[افراطی]] به [[دانش]] جدید، [[زیاده‌روی]] در [[عقل‌گرایی]] در تفسیر متون دینی، [[نفوذ]] اندیشه‌های [[بیگانه]] و [[هجوم]] سنگین تفکر [[غرب]] در [[قرن چهاردهم]] [[هجری]] و [[تضعیف]] شدید [[باورهای دینی]] در میان مسلمانان<ref>اکبری جدی، صابر، تبارشناسی جریان التقاط در مطالعات تفسیری معاصر ایران، ص۱۳۵ – ۱۳۷.</ref> است. به طور کلی تبیین کارکردگرایانه از دین، انحصار در بهره‌گیری از یک روش در [[دین‌پژوهی]] و کنار زدن روش‌های دیگر، جزءنگری به جای نگاه جامع و کلی، مغالطه اشتراک لفظی، [[تحمیل]] پیش‌فرض‌ها و نسبی‌گرایی، مهم‌ترین عواملی بود که موجب التقاط و [[انحراف]] بسیاری از متفکران اسلامی و [[تغییر]] موضع برخی گروه‌های [[سیاسی]] [[مبارز]] از اسلام به [[مارکسیسم]] و به وجود آمدن بعضی گروه‌های التقاطی شد<ref>خسروپناه، عبدالحسین، آسیب‌شناسی جامعه دینی، ص۱۹۰، ۱۹۱، ۱۹۹، ۲۲۱.</ref>. همچنین اصالت نداشتن، نبود [[انسجام]] منطقی میان اجزای آن، نبود اصول محوری و ثابت در کل [[مکتب]] و ناهمگونی یا حتی [[تعارض]] میان مفاهیم، اصول و اندیشه‌های مطرح در آن، از ویژگی‌های مکتب التقالی است<ref>اکبری جدی، صابر، تبارشناسی جریان التقاط در مطالعات تفسیری معاصر ایران، ص۱۳۲.</ref>.

یکی از اندیشمندانی که به ویژه در سال‌های ۱۳۵۱ - ۱۳۵۷ - یعنی سال‌هایی که پدیده التقاط در میان گروه‌های مختلف [[سیاسی]] و مذهبی به اوج رسید - تلاش کرد از طریق درس، [[سخنرانی]] و تألیف کتاب، اندیشه و [[عقیده]] اصیل [[اسلامی]] را در برابر ظهور جریان التقاط و [[رشد]] گروه‌های [[مسلمان]] چپ‌زده معرفی و ارائه کند، [[مطهری]] بود. او تجددگرایی [[افراطی]] را که عبارت بود از آراستن اسلام به آنچه در اسلام نیست و پیراستن آن از آنچه در اسلام هست، تا اسلام را باب طبع [[زمان]] سازد، آفت بزرگی برای [[نهضت]] می‌دید و [[پیش‌گیری]] از آن را ضروری می‌دانست<ref>مجموعه آثار استاد شهید مطهری، ج۲۴، ص۸۸. </ref>. از نظر وی خطر مکتب‌های التقالی همانند زیان مکتب‌های معارض اسلام، یا حتی بیشتر از آنهاست<ref>مجموعه آثار استاد شهید مطهری، ج۲۴، ص۱۷۷.</ref> و التقالی‌ها دانسته یا ندانسته در [[خدمت]] استعمارند<ref>مجموعه آثار استاد شهید مطهری، ج۲۴، ص۲۴۸. </ref>. زمینه مهم [[تحریف]]، به ویژه تحریف [[متون دینی]] و [[تفسیر]] و تأویل‌های بی‌جا از آن، [[جهل و نادانی]] [[مردم]] به این متون است و [[شناخت]] راه‌های مغالطه و تحریف، برای دورماندن از [[فریب]] آن، لازم به نظر می‌رسد<ref>مجموعه آثار استاد شهید مطهری، ج۵، ص۱۲۰ و ج۲۲، ص۲۰۰-۲۰۲.</ref>.

ایشان [[روحانیت]] و [[فقها]] را بهترین کارشناسان و [[حافظان]] اسلام، معرفی و همواره به [[همراهی]] با آنان برای دور ماندن از التقاط و [[تحریف]] سفارش می‌کرد<ref>مجموعه آثار استاد شهید مطهری، ج۶، ص۲۷۸؛ ج۸، ص۶۰، ۵۱۹؛ ج۹، ص۲۲۵ - ۲۲۶ و ج۱۵، ص۳۲۱. </ref>؛ همچنین با [[دعوت]] از [[حوزه‌های علمیه]] برای پرورش متخصصان [[دینی]] [[متعهد]]، خواستار ممانعت این نهاد از تلفیق و التقاط اندیشه‌های [[بیگانه]] شرقی و [[غربی]] و محصولات فکری‌شان با [[مکتب فکری]] اسلام در سطح [[جامعه]] بود<ref>مجموعه آثار استاد شهید مطهری، ج۱۵، ص۳۳۱- ۳۳۲.</ref>. از نظر ایشان [[تذکر]] و تنبه درباره خطر آمیختن و تطبیق اسلام با [[افکار التقاطی]] و [[انحراف]] جامعه، نخستین [[وظیفه]] کارشناسان است<ref>مجموعه آثار استاد شهید مطهری، ج۱۱، ص۶۸-۶۷.</ref>. بنابراین از آشنایان به [[تاریخ]] [[انقلاب]] می‌خواست که نشان دهند [[مردم]] چگونه [[فکر]] [[اسلام ناب محمدی]] را جایگزین اسلام التقاطی و [[سرمایه‌داری]] و اسلام سلطنتی و در یک کلمه، [[اسلام آمریکایی]] کردند<ref>مجموعه آثار استاد شهید مطهری، ج۲۱، ص۲۴۰. </ref>. هنرمندان نیز باید بدانند که [[هنری]] [[پاک]] و زیباست که کوبنده [[تفکر]] سرمایه‌داری مدرن و نابودکننده التقاط باشد<ref>مجموعه آثار استاد شهید مطهری، ج۲۱، ص۱۴۵.</ref>. [[وصیت]] ایشان به اقلیت‌های رسمی در [[کشور]] هم، [[انتخاب]] وکلای خود از میان افراد غیر وابسته به مکتب‌های [[الحادی]] و [[انحرافی]] و التقالی و متعهد به [[مذهب]] خود بود<ref>مجموعه آثار استاد شهید مطهری، ج۲۱، ص۴۲۱.</ref>.