پرش به محتوا

آیه ولایت در کلام اسلامی: تفاوت میان نسخه‌ها

هیچ تغییری در اندازه به وجود نیامده‌ است. ،  ‏۱۳ اکتبر ۲۰۲۲
جز
جایگزینی متن - 'شان نزول' به 'شأن نزول'
جز (جایگزینی متن - 'برگزیده' به 'برگزیده')
جز (جایگزینی متن - 'شان نزول' به 'شأن نزول')
خط ۵: خط ۵:
| پرسش مرتبط  =  
| پرسش مرتبط  =  
}}
}}
به [[آیه]] {{متن قرآن|إِنَّمَا وَلِيُّكُمُ اللَّهُ وَرَسُولُهُ وَالَّذِينَ آمَنُوا الَّذِينَ يُقِيمُونَ الصَّلَاةَ وَيُؤْتُونَ الزَّكَاةَ وَهُمْ رَاكِعُونَ}} '''[[آیه ولایت]]''' می‌‌گویند که مورد توجه متکلمان اسلامی قرار گرفته است. در مورد [[شان نزول]] آیه، گذشته از [[اجماع]] [[شیعه]]، [[امت اسلامی]] نیز [[اتفاق نظر]] دارند که [[آیه]] در شأن [[امام علی]] {{ع}} نازل شده است.
به [[آیه]] {{متن قرآن|إِنَّمَا وَلِيُّكُمُ اللَّهُ وَرَسُولُهُ وَالَّذِينَ آمَنُوا الَّذِينَ يُقِيمُونَ الصَّلَاةَ وَيُؤْتُونَ الزَّكَاةَ وَهُمْ رَاكِعُونَ}} '''[[آیه ولایت]]''' می‌‌گویند که مورد توجه متکلمان اسلامی قرار گرفته است. در مورد [[شأن نزول]] آیه، گذشته از [[اجماع]] [[شیعه]]، [[امت اسلامی]] نیز [[اتفاق نظر]] دارند که [[آیه]] در شأن [[امام علی]] {{ع}} نازل شده است.


متکلمان امامیه با توجه به متن آیه و همچنین [[روایات]] شان نزول بر [[امامت]] بلافصل علی {{ع}} [[استدلال]] می‌‌کنند. یکی از نکات مهم در استدلال، معنای واژه ولی است که با توجه به لغت و قرائن موجود در آیه ثابت می‌‌شود که به معنای [[رهبری]] و [[سرپرستی]] امور است. همچنین آیه را دال بر [[ولایت تشریعی امام]] می‌‌دانند بدین صورت: [[ولایتی]] که برای [[خداوند]] بیان شده عام بوده و شامل حوزه‌‎های [[تکوین]] و [[تشریع]] می‌‌شود و از آنجا که [[ولایت]] خداوند و [[پیامبر]] و {{متن قرآن|الَّذِينَ آمَنُوا}} یعنی [[امامان]] {{ع}} در یک سیاق بیان شده، نشان می‌‌دهد قلمرو ولایت نیز همسان باشد.
متکلمان امامیه با توجه به متن آیه و همچنین [[روایات]] شأن نزول بر [[امامت]] بلافصل علی {{ع}} [[استدلال]] می‌‌کنند. یکی از نکات مهم در استدلال، معنای واژه ولی است که با توجه به لغت و قرائن موجود در آیه ثابت می‌‌شود که به معنای [[رهبری]] و [[سرپرستی]] امور است. همچنین آیه را دال بر [[ولایت تشریعی امام]] می‌‌دانند بدین صورت: [[ولایتی]] که برای [[خداوند]] بیان شده عام بوده و شامل حوزه‌‎های [[تکوین]] و [[تشریع]] می‌‌شود و از آنجا که [[ولایت]] خداوند و [[پیامبر]] و {{متن قرآن|الَّذِينَ آمَنُوا}} یعنی [[امامان]] {{ع}} در یک سیاق بیان شده، نشان می‌‌دهد قلمرو ولایت نیز همسان باشد.


== مقدمه ==
== مقدمه ==
خط ۲۵: خط ۲۵:
گذشته از [[اجماع]] [[شیعه]]، [[امت اسلامی]] نیز [[اتفاق نظر]] دارند که آیه در شأن امام علی {{ع}} نازل شده است<ref>[[سید محمد مرتضوی|مرتضوی، سید محمد]]، [[آیات ولایت در قرآن ج۱ (کتاب)|آیات ولایت در قرآن ج۱]]، ص ۱۳۴.</ref>.
گذشته از [[اجماع]] [[شیعه]]، [[امت اسلامی]] نیز [[اتفاق نظر]] دارند که آیه در شأن امام علی {{ع}} نازل شده است<ref>[[سید محمد مرتضوی|مرتضوی، سید محمد]]، [[آیات ولایت در قرآن ج۱ (کتاب)|آیات ولایت در قرآن ج۱]]، ص ۱۳۴.</ref>.


=== دو نکته در مورد شان نزول ===
=== دو نکته در مورد شأن نزول ===
درباره [[احادیث]] [[شأن نزول]] دو نکته در خور دقت و [[تأمل]] است:
درباره [[احادیث]] [[شأن نزول]] دو نکته در خور دقت و [[تأمل]] است:
# احادیث یاد شده با یکدیگر [[تعارض]] ندارند، زیرا در این احادیث دو مطلب بیان شده است: یکی اینکه [[خدا]] و [[پیامبر]] {{صل}} و مؤمنانی که در [[آیه]] توصیف شده‌اند، نسبت به [[عبدالله بن سلام]] و [[دوستان]] وی و [[عبادة بن صامت]] [[ولایت]] دارند و از این رو آنان نباید از این جهت که [[یهود]] با آنان قطع رابطه کرده‌اند، ناراحت باشند و دیگر اینکه مقصود از مؤمنانی که در آیه توصیف شده‌اند، [[امیرالمؤمنین]] {{ع}} است. روشن است که دو مطلب یاد شده هیچ‌گونه تعارضی با یکدیگر ندارند، زیرا یکی مربوط به متعلق و مورد ولایت است و دیگری مربوط به دارنده ولایت؛ یکی مُوَلّی علیه است و دیگری [[ولیّ]]. اگر احادیث مربوط به عباده بن صامت و عبدالله بن سلام هم نبود، آنان از آن نظر که در زمره مخاطبان آیه‌اند، متعلق [[ولایت خدا]] و [[پیامبر خدا]] و مؤمنانی بوده که توصیف شده‌اند و مطابق احادیث، شأن نزول بر [[علی]] {{ع}} منطبق شده است.
# احادیث یاد شده با یکدیگر [[تعارض]] ندارند، زیرا در این احادیث دو مطلب بیان شده است: یکی اینکه [[خدا]] و [[پیامبر]] {{صل}} و مؤمنانی که در [[آیه]] توصیف شده‌اند، نسبت به [[عبدالله بن سلام]] و [[دوستان]] وی و [[عبادة بن صامت]] [[ولایت]] دارند و از این رو آنان نباید از این جهت که [[یهود]] با آنان قطع رابطه کرده‌اند، ناراحت باشند و دیگر اینکه مقصود از مؤمنانی که در آیه توصیف شده‌اند، [[امیرالمؤمنین]] {{ع}} است. روشن است که دو مطلب یاد شده هیچ‌گونه تعارضی با یکدیگر ندارند، زیرا یکی مربوط به متعلق و مورد ولایت است و دیگری مربوط به دارنده ولایت؛ یکی مُوَلّی علیه است و دیگری [[ولیّ]]. اگر احادیث مربوط به عباده بن صامت و عبدالله بن سلام هم نبود، آنان از آن نظر که در زمره مخاطبان آیه‌اند، متعلق [[ولایت خدا]] و [[پیامبر خدا]] و مؤمنانی بوده که توصیف شده‌اند و مطابق احادیث، شأن نزول بر [[علی]] {{ع}} منطبق شده است.
۲۱۸٬۸۳۴

ویرایش