پرش به محتوا

اهداف قرآن: تفاوت میان نسخه‌ها

۳۰ بایت حذف‌شده ،  ‏۱۶ اکتبر ۲۰۲۲
بدون خلاصۀ ویرایش
خط ۴۷: خط ۴۷:


==موانع دستیابی به اهداف قرآن==
==موانع دستیابی به اهداف قرآن==
برخی [[اندیشمندان]] موانعی برای بهره‌مندی از اهداف قرآن برشمرده‌اند؛ از جمله: ۱. [[ایمان]] نداشتن به [[رسالت]] [[اسلامی]] و دعوت قرآن: کسی می‌تواند از مقاصد قرآن بهره‌مند شود که به [[درستی]] رسالت و دعوت قرآن [[ایمان کامل]] داشته باشد؛ اما با [[آلوده]] بودن به [[شرک]] و [[بی‌ایمانی]] هرگز نمی‌توان به مقاصد قرآن دست یافت<ref>عمید زنجانی، عباسعلی، مبانی و روش‌های تفسیر قرآن، ص۳۲۴.</ref>؛ ۲. مشغول شدن به [[علوم]] ادبی و [[تجربی]]: یکی از موانعی که [[انسان]] را از مقاصد قرآن دور می‌کند، تفاسیری است که انسان را تنها به مباحث [[اعراب]] و [[قواعد]] نحوی و بلاغی و [[علوم تجربی]] و مانند آن مشغول می‌سازد<ref>رشید رضا، محمد، تفسیر القرآن الحکیم (المنار)، ج۱، ص۷.</ref>.
برخی [[اندیشمندان]] موانعی برای بهره‌مندی از اهداف قرآن برشمرده‌اند؛ از جمله:
#[[ایمان]] نداشتن به [[رسالت]] [[اسلامی]] و دعوت قرآن: کسی می‌تواند از مقاصد قرآن بهره‌مند شود که به [[درستی]] رسالت و دعوت قرآن [[ایمان کامل]] داشته باشد؛ اما با [[آلوده]] بودن به [[شرک]] و [[بی‌ایمانی]] هرگز نمی‌توان به مقاصد قرآن دست یافت<ref>عمید زنجانی، عباسعلی، مبانی و روش‌های تفسیر قرآن، ص۳۲۴.</ref>؛
#مشغول شدن به [[علوم]] ادبی و [[تجربی]]: یکی از موانعی که [[انسان]] را از مقاصد قرآن دور می‌کند، تفاسیری است که انسان را تنها به مباحث [[اعراب]] و [[قواعد]] نحوی و بلاغی و [[علوم تجربی]] و مانند آن مشغول می‌سازد<ref>رشید رضا، محمد، تفسیر القرآن الحکیم (المنار)، ج۱، ص۷.</ref>.


[[امام خمینی]] نیز به برخی موانع دستیابی به اهداف و [[معارف قرآن]] اشاره کرده است؛ از جمله: ۱. [[گناه]]: [[حجاب]] [[گناهان]] و تاریکی‌های حاصل از [[طغیان]] و [[سرکشی]] در برابر [[پروردگار]]، مانع از این می‌شود که [[قلب]] انسان [[حقایق]] و [[معارف الهی]] را [[درک]] کند؛ زیرا هنگامی که قلب به واسطه گناه تحت [[سلطه]] و [[تصرف]] [[شیطان]] قرار می‌گیرد، همه قوا نیز به تصرف او در می‌آیند و چشم و گوش در برابر [[معارف]] و [[مواعظ]] الهی [[کور]] و کر می‌شوند<ref>امام خمینی، آداب الصلاة، ص۲۰۱.</ref>؛ ۲. [[حب دنیا]]: [[دوستی دنیا]] سبب می‌شود تمام [[همت]] انسان صرف [[دنیا]] شود و قلب او از ذکر [[خداوند]] [[غافل]] بماند. به با ورامام خمینی، کسی که خواهان بهره بردن از معارف و مواعظ الهی است، باید قلب خود را از [[پلیدی]] [[تعلقات دنیوی]] [[پاک]] کند<ref>امام خمینی، آداب الصلاة، ص۲۰۲.</ref>؛ ۳. [[خودبینی]] و [[قناعت]] به داشته‌ها: از جمله حجاب‌های بزرگ میان [[انسان]] و [[قرآن]] خودبینی است که سبب [[بی‌نیاز]] دیدن خویش از قرآن می‌شود؛ همانند اینکه [[اهل]] [[تجوید]] به [[علم]] جزیی خود قانع شوند و «[[حاملان قرآن]]» را بر خود تطبیق کنند. این خودبینی، آنان را از [[فهم]] [[کتاب خدا]] و استفاده از آن [[محروم]] می‌سازد؛ همین طور صاحبان [[علوم]] [[ادبیات]]، [[تفسیر]]، [[فلسفه]] و [[عرفان]]<ref>امام خمینی، آداب الصلاة، ص۱۹۵ – ۱۹۶.</ref>؛ ۴. [[اعتقادات]] و آرای [[فاسد]]: این [[حجاب]] غالباً از [[تبعیت]] و [[تقلید کورکورانه]] پدید می‌آید. [[اعتقادی]] که با شنیدن سخنان از [[پدر]] و [[مادر]] یا [[اهل منبر]] [[جاهل]] به مسایل، در [[دل انسان]] [[نفوذ]] می‌یابد و مانع میان او و [[آیات الهی]] می‌شود؛ مانند اینکه [[آیات]] مربوط به [[لقاء الله]] را به دلیل [[عقیده]] به بسته بودن راه [[معرفت خداوند]]، به طور کلی توجیه و [[تأویل]] می‌کنند<ref>امام خمینی، آداب الصلاة، ص۱۹۶-۱۹۷.</ref>؛ ۵. عقیده به انحصار استفاده از قرآن: [[اعتقاد]] و [[جمود]] بر اینکه تنها [[مفسران]]، [[حق]] استفاده از قرآن را دارند و [[تفکر]] و [[تدبر در آیات]] آن، همان [[تفسیر به رأی]] ممنوع است، از حجاب‌های استفاده از قرآن و [[معارف]] متعدد آن است<ref>امام خمینی، آداب الصلاة، ص۱۹۹.</ref>؛ ۶. تأکید بر نکات تجویدی و ظاهری: رعایت نکات تجویدی و توجه به نکات [[بلاغت]]، وجوه [[اعجاز]]، جهات [[تاریخی]]، اسباب و اوقات [[نزول]]، [[مکی و مدنی]] بودن آیات و سور و [[اختلاف قرائات]] نیز حجاب رسیدن به مقاصد قرآن است<ref>امام خمینی، آداب الصلاة، ص۱۹۲؛ چهل حدیث، ص۴۹۹.</ref>؛ ۷. توجه به [[ثواب]] قرائت: [[قرائت قرآن]] تنها برای اخذ ثواب و [[اجر]]، موجب محجوب شدن از [[حقایق]] قرآن است<ref>امام خمینی، آداب الصلاة، ص۱۹۲.</ref>؛ ۸. توجه به [[اختلاف]] دیدگاه مفسران از [[عامه]] و [[خاصه]]<ref>امام خمینی، آداب الصلاة، ص۱۹۲.</ref>.<ref>[[مهدی رضوانی‌پور|رضوانی‌پور، مهدی]]، [[اهداف قرآن (مقاله)| مقاله «اهداف قرآن»]]، [[دانشنامه امام خمینی ج۲ (کتاب)|دانشنامه امام خمینی ج۲]] ص ۴۵۹.</ref>
[[امام خمینی]] نیز به برخی موانع دستیابی به اهداف و [[معارف قرآن]] اشاره کرده است؛ از جمله:
#[[گناه]]: [[حجاب]] [[گناهان]] و تاریکی‌های حاصل از [[طغیان]] و [[سرکشی]] در برابر [[پروردگار]]، مانع از این می‌شود که [[قلب]] انسان [[حقایق]] و [[معارف الهی]] را [[درک]] کند؛ زیرا هنگامی که قلب به واسطه گناه تحت [[سلطه]] و [[تصرف]] [[شیطان]] قرار می‌گیرد، همه قوا نیز به تصرف او در می‌آیند و چشم و گوش در برابر [[معارف]] و [[مواعظ]] الهی [[کور]] و کر می‌شوند<ref>امام خمینی، آداب الصلاة، ص۲۰۱.</ref>؛
#[[حب دنیا]]: [[دوستی دنیا]] سبب می‌شود تمام [[همت]] انسان صرف [[دنیا]] شود و قلب او از ذکر [[خداوند]] [[غافل]] بماند. به با ورامام خمینی، کسی که خواهان بهره بردن از معارف و مواعظ الهی است، باید قلب خود را از [[پلیدی]] [[تعلقات دنیوی]] [[پاک]] کند<ref>امام خمینی، آداب الصلاة، ص۲۰۲.</ref>؛
#[[خودبینی]] و [[قناعت]] به داشته‌ها: از جمله حجاب‌های بزرگ میان [[انسان]] و [[قرآن]] خودبینی است که سبب [[بی‌نیاز]] دیدن خویش از قرآن می‌شود؛ همانند اینکه [[اهل]] [[تجوید]] به [[علم]] جزیی خود قانع شوند و «[[حاملان قرآن]]» را بر خود تطبیق کنند. این خودبینی، آنان را از [[فهم]] [[کتاب خدا]] و استفاده از آن [[محروم]] می‌سازد؛ همین طور صاحبان [[علوم]] [[ادبیات]]، [[تفسیر]]، [[فلسفه]] و [[عرفان]]<ref>امام خمینی، آداب الصلاة، ص۱۹۵ – ۱۹۶.</ref>؛
#[[اعتقادات]] و آرای [[فاسد]]: این [[حجاب]] غالباً از [[تبعیت]] و [[تقلید کورکورانه]] پدید می‌آید. [[اعتقادی]] که با شنیدن سخنان از [[پدر]] و [[مادر]] یا [[اهل منبر]] [[جاهل]] به مسایل، در [[دل انسان]] [[نفوذ]] می‌یابد و مانع میان او و [[آیات الهی]] می‌شود؛ مانند اینکه [[آیات]] مربوط به [[لقاء الله]] را به دلیل [[عقیده]] به بسته بودن راه [[معرفت خداوند]]، به طور کلی توجیه و [[تأویل]] می‌کنند<ref>امام خمینی، آداب الصلاة، ص۱۹۶-۱۹۷.</ref>؛
#عقیده به انحصار استفاده از قرآن: [[اعتقاد]] و [[جمود]] بر اینکه تنها [[مفسران]]، [[حق]] استفاده از قرآن را دارند و [[تفکر]] و [[تدبر در آیات]] آن، همان [[تفسیر به رأی]] ممنوع است، از حجاب‌های استفاده از قرآن و [[معارف]] متعدد آن است<ref>امام خمینی، آداب الصلاة، ص۱۹۹.</ref>؛
#تأکید بر نکات تجویدی و ظاهری: رعایت نکات تجویدی و توجه به نکات [[بلاغت]]، وجوه [[اعجاز]]، جهات [[تاریخی]]، اسباب و اوقات [[نزول]]، [[مکی و مدنی]] بودن آیات و سور و [[اختلاف قرائات]] نیز حجاب رسیدن به مقاصد قرآن است<ref>امام خمینی، آداب الصلاة، ص۱۹۲؛ چهل حدیث، ص۴۹۹.</ref>؛
#توجه به [[ثواب]] قرائت: [[قرائت قرآن]] تنها برای اخذ ثواب و [[اجر]]، موجب محجوب شدن از [[حقایق]] قرآن است<ref>امام خمینی، آداب الصلاة، ص۱۹۲.</ref>؛
#توجه به [[اختلاف]] دیدگاه مفسران از [[عامه]] و [[خاصه]]<ref>امام خمینی، آداب الصلاة، ص۱۹۲.</ref>.<ref>[[مهدی رضوانی‌پور|رضوانی‌پور، مهدی]]، [[اهداف قرآن (مقاله)| مقاله «اهداف قرآن»]]، [[دانشنامه امام خمینی ج۲ (کتاب)|دانشنامه امام خمینی ج۲]] ص ۴۵۹.</ref>


== منابع ==
== منابع ==
۷۲٬۴۶۷

ویرایش