شأن نزول آیه اکمال: تفاوت میان نسخه‌ها
بدون خلاصۀ ویرایش
بدون خلاصۀ ویرایش |
بدون خلاصۀ ویرایش |
||
| خط ۱۹: | خط ۱۹: | ||
[[ابن‌اسحاق]] [[راوی حدیث]] می‌گوید: من از ابی‌جعفر {{عم}} پرسیدم: «این جریان در چه روزی واقع شد؟» حضرت فرمود: «شب نوزده از ماه ذی‌الحجة [[سال دهم هجرت]] و بین این ماجرا و بین [[وفات رسول خدا]] {{صل}} صد روز فاصله شد»<ref>البرهان فی تفسیر القرآن (ط. موسسة البعثة، قسم الدراسات الإسلامیة، ۱۴۱۵ ه. ق.)، ج۲، ص۲۲۷.</ref>. [[مناقب]] ابن‌المغازلی، بعد از حذف اوایل [[سند]]، از ابی‌هریره [[روایت]] کرده که گفت: «از اولین کسانی که با [[امیرالمؤمنین]] {{ع}} [[بیعت]] کردند، [[ابوبکر]] و [[عمر]] بودند و [[عمر بن خطاب]] پیش آمد و گفت: {{متن حدیث|بَخْ بَخْ لَكَ يَا ابْنَ أَبِي طَالِبٍ، أَصْبَحْتَ مَوْلَايَ وَ مَوْلَى كُلِّ مُؤْمِنٍ وَ مُؤْمِنَةٍ}} ([[مبارک]] باد، مبارک باد برتوای پسر [[ابی طالب]] {{ع}}؛ که مولای من و مولای هر مرد و [[زن]] با [[ایمانی]] شدی!) و بعد از او گروه گروه [[مسلمانان]] با [[علی]] {{ع}} [[بیعت]] کردند<ref>بشارة المصطفی {{صل}} لشیعة المرتضی {{ع}} (ط. المکتبة الحیدریة، ۱۳۸۳ه. ق)، ج۲، ص۹۸.</ref>.<ref>[[محمد تقی فیاض‌بخش|فیاض‌بخش]] و [[فرید محسنی|محسنی]]، [[ولایت و امامت از منظر عقل و نقل ج۴ (کتاب)|ولایت و امامت از منظر عقل و نقل]]، ج۴ ص ۳۰۷.</ref> | [[ابن‌اسحاق]] [[راوی حدیث]] می‌گوید: من از ابی‌جعفر {{عم}} پرسیدم: «این جریان در چه روزی واقع شد؟» حضرت فرمود: «شب نوزده از ماه ذی‌الحجة [[سال دهم هجرت]] و بین این ماجرا و بین [[وفات رسول خدا]] {{صل}} صد روز فاصله شد»<ref>البرهان فی تفسیر القرآن (ط. موسسة البعثة، قسم الدراسات الإسلامیة، ۱۴۱۵ ه. ق.)، ج۲، ص۲۲۷.</ref>. [[مناقب]] ابن‌المغازلی، بعد از حذف اوایل [[سند]]، از ابی‌هریره [[روایت]] کرده که گفت: «از اولین کسانی که با [[امیرالمؤمنین]] {{ع}} [[بیعت]] کردند، [[ابوبکر]] و [[عمر]] بودند و [[عمر بن خطاب]] پیش آمد و گفت: {{متن حدیث|بَخْ بَخْ لَكَ يَا ابْنَ أَبِي طَالِبٍ، أَصْبَحْتَ مَوْلَايَ وَ مَوْلَى كُلِّ مُؤْمِنٍ وَ مُؤْمِنَةٍ}} ([[مبارک]] باد، مبارک باد برتوای پسر [[ابی طالب]] {{ع}}؛ که مولای من و مولای هر مرد و [[زن]] با [[ایمانی]] شدی!) و بعد از او گروه گروه [[مسلمانان]] با [[علی]] {{ع}} [[بیعت]] کردند<ref>بشارة المصطفی {{صل}} لشیعة المرتضی {{ع}} (ط. المکتبة الحیدریة، ۱۳۸۳ه. ق)، ج۲، ص۹۸.</ref>.<ref>[[محمد تقی فیاض‌بخش|فیاض‌بخش]] و [[فرید محسنی|محسنی]]، [[ولایت و امامت از منظر عقل و نقل ج۴ (کتاب)|ولایت و امامت از منظر عقل و نقل]]، ج۴ ص ۳۰۷.</ref> | ||
[[علامه امینی]] در [[کتاب الغدیر]]، ۱۶ نفر از بزرگان [[اهل سنت]]، مانند: [[محمد بن جریر طبری]]، [[حاکم نیشابوری]]، [[حاکم حسکانی]]، [[سبط ابن جوزی]]، [[ابن کثیر دمشقی]] [[خطیب بغدادی]]<ref>تاریخ بغداد، ج۸، ص۲۹۰.</ref>، [[ابن عساکر]]<ref>تاریخ مدینه دمشق، ج۲، ح۵۷۵ - ۵۷۸ و ۵۸۵.</ref> و [[جلال الدین سیوطی]] یاد می‌کند که در کتاب‌هایشان، [[شأن نزول]] [[آیه]] را ۱۸ ذی‌الحجه می‌دانند. [[روایات]] اینان به چهار نفر از [[صحابه]] بر می‌گردد: [[ابوسعید خدری]]، [[ابوهریره]]، [[زید بن ارقم]]، [[جابر بن عبدالله انصاری]]، [[ابونعیم اصفهانی]]<ref>خصائص الوحی المبین، ص۶۱ - ۶۲. به نقل از ما نزل فی علی من القرآن، ابونعیم اصفهانی.</ref> از [[ابوسعید خدری]] این‌گونه [[روایت]] می‌کند: [[پیامبر]] {{صل}} در [[غدیر خم]]، [[مردم]] را به سوی [[علی]] {{ع}} [[دعوت]] کرد و [[دستور]] داد تا خارهای زیر درختان را جمع کنند. این جریان در روز [[پنجشنبه]] بود. [[پیامبر]] {{صل}} [[علی]] {{ع}} را فراخواند و دو دستش را گرفت و بالا برد تا این که [[مردم]] سفیدی زیر بغل [[رسول خدا]] {{صل}} را دیدند. هنوز [[مردم]] پراکنده نشده بودند که این [[آیه]] نازل شد: {{متن قرآن|الْيَوْمَ أَكْمَلْتُ لَكُمْ دِينَكُمْ وَأَتْمَمْتُ عَلَيْكُمْ نِعْمَتِي وَرَضِيتُ لَكُمُ الْإِسْلَامَ دِينًا}}. سپس [[رسول خدا]] {{صل}} فرمود: [[خداوند]] بزرگ‌تر است؛ همان خدایی که [[دین]] خود را کامل و [[نعمت]] خود را بر ما تمام کرد و از [[رسالت]] من و [[ولایت علی]] پس از من، [[راضی]] و [[خشنود]] گشت | [[علامه امینی]] در [[کتاب الغدیر]]، ۱۶ نفر از بزرگان [[اهل سنت]]، مانند: [[محمد بن جریر طبری]]، [[حاکم نیشابوری]]، [[حاکم حسکانی]]، [[سبط ابن جوزی]]، [[ابن کثیر دمشقی]] [[خطیب بغدادی]]<ref>تاریخ بغداد، ج۸، ص۲۹۰.</ref>، [[ابن عساکر]]<ref>تاریخ مدینه دمشق، ج۲، ح۵۷۵ - ۵۷۸ و ۵۸۵.</ref> و [[جلال الدین سیوطی]] یاد می‌کند که در کتاب‌هایشان، [[شأن نزول]] [[آیه]] را ۱۸ ذی‌الحجه می‌دانند. [[روایات]] اینان به چهار نفر از [[صحابه]] بر می‌گردد: [[ابوسعید خدری]]، [[ابوهریره]]، [[زید بن ارقم]]، [[جابر بن عبدالله انصاری]]، [[ابونعیم اصفهانی]]<ref>خصائص الوحی المبین، ص۶۱ - ۶۲. به نقل از ما نزل فی علی من القرآن، ابونعیم اصفهانی.</ref> از [[ابوسعید خدری]] این‌گونه [[روایت]] می‌کند: [[پیامبر]] {{صل}} در [[غدیر خم]]، [[مردم]] را به سوی [[علی]] {{ع}} [[دعوت]] کرد و [[دستور]] داد تا خارهای زیر درختان را جمع کنند. این جریان در روز [[پنجشنبه]] بود. [[پیامبر]] {{صل}} [[علی]] {{ع}} را فراخواند و دو دستش را گرفت و بالا برد تا این که [[مردم]] سفیدی زیر بغل [[رسول خدا]] {{صل}} را دیدند. هنوز [[مردم]] پراکنده نشده بودند که این [[آیه]] نازل شد: {{متن قرآن|الْيَوْمَ أَكْمَلْتُ لَكُمْ دِينَكُمْ وَأَتْمَمْتُ عَلَيْكُمْ نِعْمَتِي وَرَضِيتُ لَكُمُ الْإِسْلَامَ دِينًا}}. سپس [[رسول خدا]] {{صل}} فرمود: [[خداوند]] بزرگ‌تر است؛ همان خدایی که [[دین]] خود را کامل و [[نعمت]] خود را بر ما تمام کرد و از [[رسالت]] من و [[ولایت علی]] پس از من، [[راضی]] و [[خشنود]] گشت<ref>{{متن حدیث|اللَّهُ أَكْبَرُ عَلَى إِكْمَالِ الدِّينِ وَ إِتْمَامِ النِّعْمَةِ وَ رِضَا الرَّبِ بِرِسَالَتِي وَ بِالْوَلَايَةِ لِعَلِيٍّ مِنْ بَعْدِي}}.</ref>. | ||
مؤید این [[اعتقاد]] [[شیعه]]، [[باور]] [[اهل سنت]] به [[رحلت]] [[رسول]] خداست. [[اهل سنت]] بر این باورند که [[پیامبر]] {{صل}} پس از [[نزول]] این [[آیه]]، ۸۱ روز یا ۸۲ روز بیشتر زنده نبودند<ref>فخر رازی می‌نویسد: «مورخان و محدّثان، اتفاق نظر دارند که پیامبر اسلام {{صل}} پس از نزول این آیه شریف، بیش از ۸۱ یا ۸۲ روز عمر نکرده است».... تفسیر کبیر، ج۱۱، ص۱۳۹.</ref>؛ از این‌رو، اگر این [[آیه]]، روز ۹ ذی‌الحجه نازل شده باشد، ۸۱ یا ۸۲ روز با زمانی که اهل‌سنّت [[وفات پیامبر]] را قبول دارند (۱۲ [[ربیع‌الاول]]) هم‌خوانی ندارد؛ چرا که مدت زمانِ فاصله، ۹۰ تا ۹۳ روز است، ولی اگر [[نزول]] [[آیه]] را ۱۸ ذی‌الحجه بدانیم، [[محاسبه]] ما تا ۱۲ [[ربیع]]، همان ۸۱ یا ۸۲ روز می‌شود. این مؤید، [[گواه]] روشنی است که [[آیه]] در روز ۱۸ ذی‌الحجه نازل شده است. البته این مؤید، طبق دیدگاه [[شیعه]]، جدلی خواهد بود؛ زیرا بیشتر [[دانشمندان شیعه]]، [[تاریخ]] [[ارتحال پیامبر]] را ۲۸ ماه صفر می‌دانند. | مؤید این [[اعتقاد]] [[شیعه]]، [[باور]] [[اهل سنت]] به [[رحلت]] [[رسول]] خداست. [[اهل سنت]] بر این باورند که [[پیامبر]] {{صل}} پس از [[نزول]] این [[آیه]]، ۸۱ روز یا ۸۲ روز بیشتر زنده نبودند<ref>فخر رازی می‌نویسد: «مورخان و محدّثان، اتفاق نظر دارند که پیامبر اسلام {{صل}} پس از نزول این آیه شریف، بیش از ۸۱ یا ۸۲ روز عمر نکرده است».... تفسیر کبیر، ج۱۱، ص۱۳۹.</ref>؛ از این‌رو، اگر این [[آیه]]، روز ۹ ذی‌الحجه نازل شده باشد، ۸۱ یا ۸۲ روز با زمانی که اهل‌سنّت [[وفات پیامبر]] را قبول دارند (۱۲ [[ربیع‌الاول]]) هم‌خوانی ندارد؛ چرا که مدت زمانِ فاصله، ۹۰ تا ۹۳ روز است، ولی اگر [[نزول]] [[آیه]] را ۱۸ ذی‌الحجه بدانیم، [[محاسبه]] ما تا ۱۲ [[ربیع]]، همان ۸۱ یا ۸۲ روز می‌شود. این مؤید، [[گواه]] روشنی است که [[آیه]] در روز ۱۸ ذی‌الحجه نازل شده است. البته این مؤید، طبق دیدگاه [[شیعه]]، جدلی خواهد بود؛ زیرا بیشتر [[دانشمندان شیعه]]، [[تاریخ]] [[ارتحال پیامبر]] را ۲۸ ماه صفر می‌دانند. | ||