تفسیر فتح القدیر (کتاب): تفاوت میان نسخه‌ها

| ناشر = [[انتشارات دار ابن کثير]]

| سال نشر = ۱۴۱۴ ق

#بیان مکّی یا [[مدنی]] بودن [[آیه]]،

#بیان [[فضیلت]] آید،

#بیان [[حروف مقطعه]]،

#توجه تام و تمام به لغت و [[اسباب نزول]] و [[اعراب]] آیه،

#معنی اجمالی آیه،

#نقل [[روایات تفسیری]] مربوط به آیه و [[نقد]] و بررسی شماری از آنها.

او [[روایات]] مربوط به [[فضائل اهل بیت]] اطهار را در ذیل [[آیات]] مربوط به آنان، مانند [[آیه]] {{متن قرآن|وَقَرْنَ فِي بُيُوتِكُنَّ وَلَا تَبَرَّجْنَ تَبَرُّجَ الْجَاهِلِيَّةِ الْأُولَى وَأَقِمْنَ الصَّلَاةَ وَآتِينَ الزَّكَاةَ وَأَطِعْنَ اللَّهَ وَرَسُولَهُ إِنَّمَا يُرِيدُ اللَّهُ لِيُذْهِبَ عَنْكُمُ الرِّجْسَ أَهْلَ الْبَيْتِ وَيُطَهِّرَكُمْ تَطْهِيرًا}}<ref>«و در خانه‌هایتان آرام گیرید و چون خویش‌آرایی دوره جاهلیت نخستین خویش‌آرایی مکنید و نماز بپا دارید و زکات بپردازید و از خداوند و فرستاده او فرمانبرداری کنید؛ جز این نیست که خداوند می‌خواهد از شما اهل بیت هر پلیدی را بزداید و شما را به شایستگی پاک گرداند» سوره احزاب، آیه ۳۳.</ref> و آیه {{متن قرآن|حُرِّمَتْ عَلَيْكُمُ الْمَيْتَةُ وَالدَّمُ وَلَحْمُ الْخِنْزِيرِ وَمَا أُهِلَّ لِغَيْرِ اللَّهِ بِهِ وَالْمُنْخَنِقَةُ وَالْمَوْقُوذَةُ وَالْمُتَرَدِّيَةُ وَالنَّطِيحَةُ وَمَا أَكَلَ السَّبُعُ إِلَّا مَا ذَكَّيْتُمْ وَمَا ذُبِحَ عَلَى النُّصُبِ وَأَنْ تَسْتَقْسِمُوا بِالْأَزْلَامِ ذَلِكُمْ فِسْقٌ الْيَوْمَ يَئِسَ الَّذِينَ كَفَرُوا مِنْ دِينِكُمْ فَلَا تَخْشَوْهُمْ وَاخْشَوْنِ الْيَوْمَ أَكْمَلْتُ لَكُمْ دِينَكُمْ وَأَتْمَمْتُ عَلَيْكُمْ نِعْمَتِي وَرَضِيتُ لَكُمُ الْإِسْلَامَ دِينًا فَمَنِ اضْطُرَّ فِي مَخْمَصَةٍ غَيْرَ مُتَجَانِفٍ لِإِثْمٍ فَإِنَّ اللَّهَ غَفُورٌ رَحِيمٌ}}<ref>«مردار و خون و گوشت خوک و آنچه جز به نام خداوند ذبح شده باشد و مرده با خفگی و مرده با ضربه و مرده با افتادن از بلندی و مرده از شاخ زدن حیوان دیگر و آنچه درندگان نیم‌خور کرده باشند- جز آن را که (تا زنده است) ذبح کرده‌اید- و آنچه بر روی سنگ‌های مقدّس (برای بت‌ها) قربانی شود و آنچه با تیرهای بخت‌آزمایی قسمت کنید (خوردن گوشت همه اینها) بر شما حرام و آنها (همه) گناه است؛ امروز کافران از دین شما نومید شدند پس، از ایشان مهراسید و از من بهراسید! امروز دینتان را کامل و نعمتم را بر شما تمام کردم و اسلام را (به عنوان) آیین شما پسندیدم پس، هر که در قحطی و گرسنگی ناگزیر (از خوردن گوشت حرام) شود بی‌آنکه گراینده به گناه باشد بی‌گمان خداوند آمرزنده‌ای بخشاینده است» سوره مائده، آیه ۳.</ref>، {{متن قرآن|إِنَّمَا وَلِيُّكُمُ اللَّهُ وَرَسُولُهُ وَالَّذِينَ آمَنُوا الَّذِينَ يُقِيمُونَ الصَّلَاةَ وَيُؤْتُونَ الزَّكَاةَ وَهُمْ رَاكِعُونَ}}<ref>«سرور شما تنها خداوند است و پیامبر او و (نیز) آنانند که ایمان آورده‌اند، همان کسان که نماز برپا می‌دارند و در حال رکوع زکات می‌دهند» سوره مائده، آیه ۵۵.</ref> ذکر می‌کند تا جایی که [[ذهبی]] در «[[التفسیر و المفسرون (کتاب)|التفسیر و المفسرون]]» به‌گونه‌ای او را [[سرزنش]] می‌کند که چرا تصریح به [[جعل]] و وضع این‌گونه روایات ننموده است؟! شوکانی بر خلاف [[فخر رازی]] و امثال او، [[اعتقادی]] به تناسب میان آیات و [[سوره‌ها]] ندارد و توجیهات دیگران را در این باره امری تکلّف‌آمیز می‌پندارد و کسانی چون بقاعی را که به این وادی افتاده‌اند مورد سرزنش قرار می‌دهد. به هر حال تفسیر «فتح القدیر» شوکانی از جمله [[تفاسیر]] مبسوط و جامع و معتبر و تقریباً [[اجتهادی]] به حساب می‌آید که می‌تواند مأخذ و مرجعی حائز اهمیت برای [[اهل]] تفسیر باشد<ref>فتح القدیر، محمد شوکانی (-۱۲۵۰ق.)، بیروت، دار ابن حزم، بی‌تا.</ref><ref>[[محمد علی کوشا|کوشا، محمد علی]]، [[تفسیر طبری (مقاله)|مقاله «تفسیر طبری»]]، [[دانشنامه معاصر قرآن کریم (کتاب)|دانشنامه معاصر قرآن کریم]].</ref>