تفسیر هدایتی و تربیتی: تفاوت میان نسخه‌ها

مقدّمه [[تفاسیر]] [[هدایتی]] و [[تربیتی]] نوعاً به بررسی آسیب شناسانه [[روش‌های تفسیری]] پیشینیان و تبیین راه‌های دستیابی به یک روش [[تفسیری]] جامع‌تر مطابق با اهداف و مقاصد [[نزول قرآن]] و نیازهای مخاطبان عصر حاضر اختصاص یافته است. در مقدّمه بعضی از این تفاسیر، مقاصد اصلی [[قرآن کریم]] را [[اصلاح]] [[اعتقاد]] و [[تعلیم]] [[اعتقاد صحیح]]، [[تهذیب اخلاق]]، [[تشریع احکام]]، [[سیاست]] [[امّت]]، [[قصص]] و [[اخبار]] پیشینیان، [[تعلیم و تربیت]]، [[اعجاز]]، [[مواعظ]] و [[انذار]] و [[تبشیر]] برشمرده‌اند. <ref>التحریر و التنویر، ج ۱، ص۳۶ - ۴۳.</ref> به گفته برخی دیگر، قرآن دارای دو هدف اساسی تزکیه و تعلیم است. [[تزکیه]] عبارت است از پرورش [[انسان]] در حال [[تکامل]] که نیروهای [[عقلی]] و [[جسمانی]] او به سوی خیر و [[نیکی]] و [[حقّ]] و [[راستی]] شکوفا شده‌اند. شالوده اصلی [[تزکیه]]، [[تقویت اراده]] [[انسان]] و آزادسازی وی از هوا و هوس‌های [[نفسانی]] و [[اصلاح]] و تصحیح [[خُلق و خوی]] انسان است. [[تعلیم]] نیز عبارت است از افزودن بر شناخت‌های تازه انسان با تکیه بر نیروی عقلی نهفته در نهاد [[آدمی]]. [[قرآن]] با خودِ [[حق]]، [[مردمان]] را به حق متوجّه می‌‌سازد و هرگز [[باطل]] را وسیله فراخواندن انسان به سوی حق قرار نمی‌دهد. انسان می‌‌تواند هر [[مَثَل]] [[قرآنی]] را بر خویشتن تطبیق کند و از این راه به تزکیه و [[تربیت]] خویش بپردازد. <ref>من هدی القرآن، ج ۱، ص۳۸ ـ ۳۹، ۶۸ ـ ۶۹.</ref> برخی دیگر بر این باورند که [[تربیت الهی]] نسبت به انسان دو نوع است:

#«خَلْقی» که با [[رشد]] اجسام تا رسیدن به مرحله رشد قُوای نفسانی و [[عقلانی]] شکل می‌‌گیرد؛

# هدایت الهامی برای [[کودک]] از آغاز تولّد تا پایان [[کودکی]]؛

# هدایت [[حسّی]] که حیوان و انسان در آن مشترک‌اند؛