پرش به محتوا

احمد بن عبید بن ناصح: تفاوت میان نسخه‌ها

جز
جایگزینی متن - 'داود' به 'داوود'
بدون خلاصۀ ویرایش
برچسب: پیوندهای ابهام‌زدایی
جز (جایگزینی متن - 'داود' به 'داوود')
خط ۴: خط ۴:
[[ابوجعفر احمد بن عبید بن ناصح بن بلنجر دیلمی هاشمی کوفی بغدادی]]، مشهور به [[ابوعَصیده]] اصل وی از [[دیلم]]<ref>تاریخ بغداد، ج۴، ص۲۵۸.</ref> و از [[موالی]] [[بنی هاشم]] بود <ref>نزهة الالباء، ص۲۰۷.</ref> و در [[کوفه]] زاده شد. <ref> فرهنگ بزرگان، ص۴۶.</ref>
[[ابوجعفر احمد بن عبید بن ناصح بن بلنجر دیلمی هاشمی کوفی بغدادی]]، مشهور به [[ابوعَصیده]] اصل وی از [[دیلم]]<ref>تاریخ بغداد، ج۴، ص۲۵۸.</ref> و از [[موالی]] [[بنی هاشم]] بود <ref>نزهة الالباء، ص۲۰۷.</ref> و در [[کوفه]] زاده شد. <ref> فرهنگ بزرگان، ص۴۶.</ref>


[[تاریخ]] ولادت ابوعَصیده به [[درستی]] روشن نیست. [[ذهبی]] می‌‌گوید: وی به هنگام [[مرگ]]، نود سال داشته است که با توجه به [[تاریخ]] مرگش، [[تولد]] او باید در حدود ۱۸۵ هـ باشد.<ref> سیر اعلام النبلاء، ج۱۳، ص۱۹۴.</ref> ابوعصیده نزد بزرگان دو [[مکتب]] نحوی کوفه و [[بصره]] از جمله [[اصمعی]] و [[ابن اعرابی]] به کسب [[دانش]] پرداخت<ref>الفرج بعد الشده، ج۴، ص۳۷۸.</ref> و از کسانی چون [[محمد بن عمر واقدی]]، [[علی بن عاصم واسطی]] و [[ابوداود طیالسی]] [[حدیث]] آموخت.<ref>تهذیب الکمال، ج۱، ص۴۰۳.</ref> وی از [[پیشوایان]] [[زبان]] و [[ادبیات عرب]] بود و پس از آنکه در [[علم]] و [[ادب]] شهرتی یافت، به [[دعوت]] [[متوکل]] به [[سامرا]] رفت و [[تعلیم و تربیت]] [[فرزندان]] وی، [[منتصر]] و [[معتز]] را بر عهده گرفت.<ref>بغیة الوعاة، ج۱، ص۳۳۳؛ الفهرست (الندیم)، ص۷۹.</ref> ابوعصیده مجالس درسی نیز در سامرا تشکیل داد<ref>معجم الادباء، ج۳، ص۲۳۱.</ref> و به [[تدریس]] برخی آثار استادان خود از جمله اصمعی، [[واقدی]] و [[ابوداود طیالسی]] پرداخت.<ref>تاریخ بغداد، ج۴، ص۲۵۸.</ref> از جمله [[شاگردان]] او [[قاسم بن محمد بن بشّار انباری]] و [[علی بن محمد مصری]] را می‌‌توان نام برد.<ref> تهذیب الکمال، ج۱، ص۴۰۳.</ref> وی [[راوی]] [[شعر]] نیز بوده و اشعار برخی از [[شاعران]] هم [[روزگار]] خود از جمله [[ابویعقوب خریمی]] را [[روایت]] کرده است.<ref> تاریخ بغداد، ج۶، ص۳۲۶.</ref> او افزون بر روایت شعر به نقل احادیثی نیز پرداخته، اما [[احادیث جعلی]] را نیز ذکر می‌‌کرده است، از این رو به گفته [[حاکم نیشابوری]]، [[مشایخ حدیث]] در مورد روایت از او توقف کرده‌اند.<ref> خلاصة تهذیب تهذیب الکمال، ج۱، ص۶۰.</ref> در این میان [[ابن حبان]] وی را در زمره [[ثقات]] آورده است،<ref>الثقات، ج۸، ص۴۳.</ref> اما دیگران او را [[ضعیف]] خوانده‌اند.<ref>معجم الادباء، ج۳، ص۲۲۸ و ۲۳۲.</ref> وی روایاتی درباره [[فاطمه زهرا]]{{س}} و [[ماجرای فدک]] نیز نقل کرده<ref>شرح نهج البلاغه، ج۱۶، ص۲۴۹.</ref> و احتمالا به همین جهت برخی از معاصران، وی را در زمره [[شیعیان]] آورده‌اند.<ref> روضات الجنات، ج۱، ص۲۰۰.</ref> [[محدث قمی]] نیز از او به عنوان «[[معلم]] [[شیعی]]» یاد کرده و گفته است که او همان کسی است که اجازه [[قتل]] [[متوکل]] را به خاطر [[سبّ]] [[حضرت زهرا]]{{س}} به پسر متوکل داد.<ref> الکنی و الالقاب، ج۱، ص۱۲۴.</ref> ابوعصیده [[شعر]] نیز می‌‌سرود و ابیاتی از آن را [[یاقوت]] نقل کرده است.<ref> معجم الادباء، ج۳، ص۲۳۲.</ref>[[تاریخ]] [[مرگ]] او را برخی ۲۷۳ هـ<ref> معجم الادباء، ج۳، ص۲۲۸.</ref> و برخی دیگر ۲۷۸ هـ نوشته‌اند.<ref>تاریخ الاسلام، ج۲۰، ص۲۶۵.</ref>
[[تاریخ]] ولادت ابوعَصیده به [[درستی]] روشن نیست. [[ذهبی]] می‌‌گوید: وی به هنگام [[مرگ]]، نود سال داشته است که با توجه به [[تاریخ]] مرگش، [[تولد]] او باید در حدود ۱۸۵ هـ باشد.<ref> سیر اعلام النبلاء، ج۱۳، ص۱۹۴.</ref> ابوعصیده نزد بزرگان دو [[مکتب]] نحوی کوفه و [[بصره]] از جمله [[اصمعی]] و [[ابن اعرابی]] به کسب [[دانش]] پرداخت<ref>الفرج بعد الشده، ج۴، ص۳۷۸.</ref> و از کسانی چون [[محمد بن عمر واقدی]]، [[علی بن عاصم واسطی]] و [[ابوداوود طیالسی]] [[حدیث]] آموخت.<ref>تهذیب الکمال، ج۱، ص۴۰۳.</ref> وی از [[پیشوایان]] [[زبان]] و [[ادبیات عرب]] بود و پس از آنکه در [[علم]] و [[ادب]] شهرتی یافت، به [[دعوت]] [[متوکل]] به [[سامرا]] رفت و [[تعلیم و تربیت]] [[فرزندان]] وی، [[منتصر]] و [[معتز]] را بر عهده گرفت.<ref>بغیة الوعاة، ج۱، ص۳۳۳؛ الفهرست (الندیم)، ص۷۹.</ref> ابوعصیده مجالس درسی نیز در سامرا تشکیل داد<ref>معجم الادباء، ج۳، ص۲۳۱.</ref> و به [[تدریس]] برخی آثار استادان خود از جمله اصمعی، [[واقدی]] و [[ابوداوود طیالسی]] پرداخت.<ref>تاریخ بغداد، ج۴، ص۲۵۸.</ref> از جمله [[شاگردان]] او [[قاسم بن محمد بن بشّار انباری]] و [[علی بن محمد مصری]] را می‌‌توان نام برد.<ref> تهذیب الکمال، ج۱، ص۴۰۳.</ref> وی [[راوی]] [[شعر]] نیز بوده و اشعار برخی از [[شاعران]] هم [[روزگار]] خود از جمله [[ابویعقوب خریمی]] را [[روایت]] کرده است.<ref> تاریخ بغداد، ج۶، ص۳۲۶.</ref> او افزون بر روایت شعر به نقل احادیثی نیز پرداخته، اما [[احادیث جعلی]] را نیز ذکر می‌‌کرده است، از این رو به گفته [[حاکم نیشابوری]]، [[مشایخ حدیث]] در مورد روایت از او توقف کرده‌اند.<ref> خلاصة تهذیب تهذیب الکمال، ج۱، ص۶۰.</ref> در این میان [[ابن حبان]] وی را در زمره [[ثقات]] آورده است،<ref>الثقات، ج۸، ص۴۳.</ref> اما دیگران او را [[ضعیف]] خوانده‌اند.<ref>معجم الادباء، ج۳، ص۲۲۸ و ۲۳۲.</ref> وی روایاتی درباره [[فاطمه زهرا]]{{س}} و [[ماجرای فدک]] نیز نقل کرده<ref>شرح نهج البلاغه، ج۱۶، ص۲۴۹.</ref> و احتمالا به همین جهت برخی از معاصران، وی را در زمره [[شیعیان]] آورده‌اند.<ref> روضات الجنات، ج۱، ص۲۰۰.</ref> [[محدث قمی]] نیز از او به عنوان «[[معلم]] [[شیعی]]» یاد کرده و گفته است که او همان کسی است که اجازه [[قتل]] [[متوکل]] را به خاطر [[سبّ]] [[حضرت زهرا]]{{س}} به پسر متوکل داد.<ref> الکنی و الالقاب، ج۱، ص۱۲۴.</ref> ابوعصیده [[شعر]] نیز می‌‌سرود و ابیاتی از آن را [[یاقوت]] نقل کرده است.<ref> معجم الادباء، ج۳، ص۲۳۲.</ref>[[تاریخ]] [[مرگ]] او را برخی ۲۷۳ هـ<ref> معجم الادباء، ج۳، ص۲۲۸.</ref> و برخی دیگر ۲۷۸ هـ نوشته‌اند.<ref>تاریخ الاسلام، ج۲۰، ص۲۶۵.</ref>


آثار وی عبارت‌اند از: المقصور و الممدود؛ المذکر و المؤنث؛ الزیادات من معانی الشعر (لابن سکیت)؛ عیون الاخبار و الاشعار<ref>الفهرست (الندیم)، ص۸۰.</ref>.<ref>جمعی از پژوهشگران، [[فرهنگ‌نامه مؤلفان اسلامی (کتاب)|فرهنگ‌نامه مؤلفان اسلامی]] ج۱، ص۱۳۳ - ۱۳۴.</ref>
آثار وی عبارت‌اند از: المقصور و الممدود؛ المذکر و المؤنث؛ الزیادات من معانی الشعر (لابن سکیت)؛ عیون الاخبار و الاشعار<ref>الفهرست (الندیم)، ص۸۰.</ref>.<ref>جمعی از پژوهشگران، [[فرهنگ‌نامه مؤلفان اسلامی (کتاب)|فرهنگ‌نامه مؤلفان اسلامی]] ج۱، ص۱۳۳ - ۱۳۴.</ref>
۲۱۸٬۲۲۶

ویرایش