مصرف در معارف و سیره علوی: تفاوت میان نسخه‌ها

=== [[مسکن]] و لوازم [[خانه]] ===

[[رسول]] خدارح) اثاث [[منزل]] [[امام]] را با [[پول]] مهریه تهیه کرده بود. [[ابن شهرآشوب]] صورت جهیزیه [[حضرت زهرا]] {{س}} را این‌گونه نقل کرده است:

گویند وقتی [[ابوبکر]]، [[سلمان فارسی]] و [[بلال]] این [[اقلام]] را نزد [[رسول خدا]] {{صل}} آوردند، [[حضرت]] با دیدن آنها گریست؛ به گونه‌ای که [[اشک]] بر صورت ایشان جاری شد؛ سپس سر به [[آسمان]] بلند کرد و فرمود: «خدایا، به مردمی که بیش‌تر ظروف آنها از سفال است، [[برکت]] عطا کن»<ref>ر. ک: خوارزمی. المناقب، ج۲۴۹، ص۳۶۴؛ اور بلی. علی بن عیسی، کشف الغمه، ج۱، ص۳۵۹.</ref>.

نان خورشت امام غالباً سرکه، نمک، مایعات چرب گیاهی و جانوری (الزیت)، شیر، و خرما بود و گوشت را فقط برای عمل به [[سنت]] [[قربانی]]، می‌خورده‌اند. روزی حلوایی تهیه شده از آرد و [[شکر]] و عسل به نام فالوذج برای ایشان حاضر کرده بودند، امام از خوردن آن اجتناب کرد و فرمود: «دوست ندارم چیزی بخورم که [[رسول خدا]] ص) از آن نخورده است». به [[روایت]] دیگر فرمود: «تو خوش‌بو، خوش‌گوار و خوش‌طعم هستی، اما من دوست ندارم نفس خود را به چیزی که بدان خو نکرده است، [[عادت]] دهم»<ref>ر. ک: ری‌شهری، موسوعة الامام علی بن ابی طالب، ج۹، ص۳۵۵، ح۴۵۸۳-۴۵۸۴.</ref>.

نباید [[تصور]] کرد که خودداری امام از [[مصرف]] خوردنی‌های [[حلال]]، به معنای [[حرام]] دانستن لذت‌های حلال بر خود، با توصیه دیگران به عمل به این شیوه بوده است؛ زیرا امام در سنت گفتاری خود<ref>ر. ک: کلینی، الکافی، ج۴، ص۵۲، ح۴؛ آمدی، غررالحکم، ح۴۱۳۸ و ۵۱۴ و ۵۱۵.</ref> [[رفتار]] مطلوب فرد [[مسلمان]] را رعایت حد [[اعتدال]] می‌دانست و تلاش می‌کرد تا چنین [[رفتاری]] به [[هنجار]] [[اجتماعی]] تبدیل شود. بنابراین [[راز]] این رفتار او را باید در این نکته دانست که [[امام]] در این [[مقام]]، نه عنوان فردی عادی، بلکه اسوه‌ای است برای [[اصلاح]] [[ناهنجاری‌های اجتماعی]] و سوق دادن [[جامعه]] به سمت اعتدال. [[شایسته]] است چنین الگویی خود در مرتبه‌ای بالاتر از آن‌چه دیگران را به آن فرا می‌خواند، قرار گرفته باشد.

یعنی آنها که بیدار بودند و ره سپردند و به مقصود رسیدند از آنها که [[خواب]] ماندند و به مقصد نرسیدند، باز شناخته می‌شوند.

[[امام]] در پاسخ [[اعتراض]] کسانی که به [[سادگی]] و کهنگی و یا اندازه [[لباس]] ایشان اعتراض می‌کردند، می‌فرمود:

در تحلیل [[سیره امام علی]] {{ع}} در [[پوشاک]]، علاوه بر نکته‌ای که درباره [[خوراک]] ایشان گفتیم، به نقش شرایط و [[زمان]] در تعیین نوع لباس و مخارج پوشاک نیز می‌توان اشاره کرد. از دیدگاهی کلی، شکی نیست که با [[تغییر]] [[مقتضیات زمان]] مخارج پوشاک نیز تغییر می‌کند؛ زیرا تعیین حد [[اعتدال]] پوشاک، متکی بر معیارهای عرفی است، و [[عرف]] [[اجتماعی]] با مرور زمان و بر اثر تغییرات [[واقعی]]، مانند افزایش [[قدرت]] خرید [[مردم]] و پیشرفت‌های فنی در زمینه [[تولید]] پوشاک یا تغییر سلیقه عمومی نیز تغییر می‌پذیرد.

یکی از رفتارهای آموزنده در [[سیره]] دانش‌اندوزی امام علی {{ع}} که بیان‌گر اهمیت تخصیص درآمد به [[آموزش]] در نگاه امام نیز هست، [[رفتار]] ایشان در ماجرای [[نزول آیه]] [[نجوا]] است. [[شأن نزول]] این [[آیه]] چنین است<ref>ر. ک: طباطبایی، سیدمحمدحسین، المیزان فی تفسیر القرآن، ج۱۹، ص۱۸۹.</ref> که [[اصحاب]] [[ثروتمند]] پیامبر، پیوسته و به منظور کسب اعتبار بیش‌تر، نزد آن [[حضرت]] می‌آمدند. این کار [[فقیران]] را می‌آزرد. با نزول آیه {{متن قرآن|يَا أَيُّهَا الَّذِينَ آمَنُوا إِذَا نَاجَيْتُمُ الرَّسُولَ فَقَدِّمُوا بَيْنَ يَدَيْ نَجْوَاكُمْ صَدَقَةً...}}<ref>«ای مؤمنان! چون می‌خواهید با پیامبر رازگویی کنید پیش از رازگویی‌تان صدقه‌ای بپردازید، این برای شما بهتر و پاکیزه‌تر است ولی اگر (چیزی) نیابید بی‌گمان خداوند آمرزنده‌ای بخشاینده است» سوره مجادله، آیه ۱۲.</ref> [[ثروتمندان]] موظف شدند، پیش از [[تشرف]] به محضر پیامبر، به فقیران [[صدقه]] دهند و بدین وسیله از آنها [[دلجویی]] کنند. این [[حکم]] از سوی بعضی [[مسلمانان]] نوعی هزینه ملاقات با رسول خدا {{صل}} تلقی شد و انجام آن بر آنان گران آمد و پس از مدت کوتاهی [[نسخ]] شد. امام علی {{ع}} تنها کسی بود که به این [[آیه]] عمل کرد. او با یک دینار پولی که داشت ده درهم فراهم کرد و با آن، ده بار به حضور [[پیامبر]] رسید. هر بار یک درهم [[صدقه]] می‌داد و هر بار درس تازه‌ای را از پیامبر فرا می‌گرفت.

=== مخارج دیگر ===

=== ساختن [[مسجد]] و تعمیر جاده ===

=== سایر [[خدمات اجتماعی]] امام ===