هجرت به حبشه در تاریخ اسلامی: تفاوت میان نسخه‌ها
←منابع
جز (جایگزینی متن - 'آشکار' به 'آشکار') |
(←منابع) برچسب: پیوندهای ابهام‌زدایی |
||
| خط ۴۱: | خط ۴۱: | ||
== بازگشت [[مهاجران]] == | == بازگشت [[مهاجران]] == | ||
[[مهاجران]] در [[حبشه]] بودند تا اینکه [[رسول خدا]] "عمرو بن امیه ضمری" را با نامه‌ای به سوی [[نجاشی]] فرستاد. [[نجاشی]] پس از رسیدن [[نامه]] حضرت، جمعی از آنها را در دو کشتی جای داد و به وطن خویش فرستاد<ref>ابن هشام، السیرة النبویه، ج۲، ص۳۵۹؛ ابن سعد، الطبقات الکبری، ج۱، ص۱۶۲؛ احمد بن یحیی بلاذری، الانساب الاشراف، ج۱، ص۲۲۹.</ref>. مهاجران پس از [[فتح خیبر]] به [[مدینه]] رسیدند و چون چشم [[خاتم انبیا]] {{صل}} به [[جعفر بن ابی‌طالب]] افتاد، او را در بر گرفت و میان دیدگانش را بوسید و فرمود: "نمی‌دانم از [[فتح خیبر]] شاد باشم یا از ورود [[جعفر]]"<ref>علی بن حسین مسعودی، التنبیه و الاشراف، ج۴، ص۲۴۶؛ ابن هشام، السیرة النبویه، ج۲، ص۳۵۹؛ محمد بن عمر واقدی، المغازی، ج۲، ص۶۸۳.</ref>.<ref>[[طاهره سپهوندی|سپهوندی، طاهره]]، [[هجرت به حبشه (مقاله)|هجرت به حبشه]]، [[فرهنگ‌نامه تاریخ زندگانی پیامبر اعظم ج۲ (کتاب)|فرهنگ‌نامه تاریخ زندگانی پیامبر اعظم]]، ج۲، ص۳۲.</ref> | [[مهاجران]] در [[حبشه]] بودند تا اینکه [[رسول خدا]] "عمرو بن امیه ضمری" را با نامه‌ای به سوی [[نجاشی]] فرستاد. [[نجاشی]] پس از رسیدن [[نامه]] حضرت، جمعی از آنها را در دو کشتی جای داد و به وطن خویش فرستاد<ref>ابن هشام، السیرة النبویه، ج۲، ص۳۵۹؛ ابن سعد، الطبقات الکبری، ج۱، ص۱۶۲؛ احمد بن یحیی بلاذری، الانساب الاشراف، ج۱، ص۲۲۹.</ref>. مهاجران پس از [[فتح خیبر]] به [[مدینه]] رسیدند و چون چشم [[خاتم انبیا]] {{صل}} به [[جعفر بن ابی‌طالب]] افتاد، او را در بر گرفت و میان دیدگانش را بوسید و فرمود: "نمی‌دانم از [[فتح خیبر]] شاد باشم یا از ورود [[جعفر]]"<ref>علی بن حسین مسعودی، التنبیه و الاشراف، ج۴، ص۲۴۶؛ ابن هشام، السیرة النبویه، ج۲، ص۳۵۹؛ محمد بن عمر واقدی، المغازی، ج۲، ص۶۸۳.</ref>.<ref>[[طاهره سپهوندی|سپهوندی، طاهره]]، [[هجرت به حبشه (مقاله)|هجرت به حبشه]]، [[فرهنگ‌نامه تاریخ زندگانی پیامبر اعظم ج۲ (کتاب)|فرهنگ‌نامه تاریخ زندگانی پیامبر اعظم]]، ج۲، ص۳۲.</ref> | ||
==هجرت به حبشه== | |||
گرچه حمایت‌های [[ابوطالب]] مانع از آن بود، که [[رسول خدا]]{{صل}} از سوی [[دشمنان]] [[آزار]] و [[اذیت]] جسمی شود، اما [[تحمل]] آزار [[مسلمانان]] برای ایشان سخت ناگوار بود. این [[شکنجه‌ها]] باعث می‌شد برخی [[شهید]] شوند، برخی [[تقیه]] کنند و برخی از [[دین]] برگشته، [[مرتد]] گردند. از این رو، [[پیامبر]]{{صل}} در [[سال پنجم بعثت]]، [[هجرت به حبشه]] را به منظور [[حمایت از مسلمانان]] و به [[امید]] گشایشی در کار آنان مطرح کرد. [[حبشه]] سرزمینی [[مسیحی]] نشین و تجارتگاه [[قریش]] بود و [[مهاجران]] می‌توانستند، هم [[آزادی]] [[دینی]] داشته باشند و هم [[اقتصاد]] خود را سامان دهند<ref>طبری، تاریخ الامم و الملوک، ج۲، ص۶۸.</ref>. رسول خدا{{صل}} نیز درباره سبب [[انتخاب]] حبشه فرمود: آنجا [[سرزمین]] [[راستی]] است و [[پادشاهی]] [[عادل]] بر آن [[حکومت]] می‌کند. | |||
بدین‌سان، [[دین‌مداری]] مسلمانان و از سویی دشواری‌های ایجاد شده از سوی [[مشرکان]]، سبب شکل‌گیری [[نخستین هجرت در اسلام]] شد<ref>ابن هشام، السیرة النبویه، ج۱، ص۲۱۳.</ref> و [[دعوت اسلامی]] وارد مرحله جدیدی گردید. در این حرکت مهم و سرنوشت‌ساز، [[جعفر بن ابی طالب]]، [[پسر عموی رسول خدا]]{{صل}} و [[برادر]] [[امام علی]]{{ع}}، [[سرپرستی]] مهاجران حبشه را برعهده گرفت<ref>ر.ک: قمی، تفسیر، ج۱، ص۱۷۶؛ طبری، تاریخ الامم و الملوک، ج۲، ص۲۹۴.</ref>. پیامبر{{صل}} به هنگام حرکت، او را مشایعت کرد و در [[حق]] وی [[دعا]] کرد تا [[سختی‌ها]] بر او آسان شوند و از [[گشایش]] و [[سلامتی]] [[دنیا]] و [[آخرت]] بهره‌مند باشد<ref>طبرانی، المعجم الاوسط، ج۲، ص۶۱.</ref>.<ref>[[رمضان محمدی|محمدی]]، [[منصور داداش‌نژاد|داداش‌نژاد]]، [[حسین حسینیان مقدم|حسینیان]]، [[تاریخ اسلام (کتاب)|تاریخ اسلام]] ص۱۱۰.</ref> | |||
===چگونگی [[هجرت]]=== | |||
مهاجران در [[رجب]] سال پنجم بعثت، پنهانی، سواره و پیاده [[مکه]] را به قصد بندر [[بازرگانی]] شُعَیْبَه در نزدیکی [[شهر]] [[جده]] ترک کردند. وقتی به شعیبه رسیدند، دو کشتی [[تجاری]] رسید و مهاجران با پرداخت نیم دینار کرایه از طریق دریا به حبشه رفتند. قریش به تعقیب مهاجران برآمد، ولی زمانی به شعیبه رسید، که آنان رفته بودند. مهاجران در حبشه با [[آرامش]] خدای خود را [[عبادت]] می‌کردند و آزاری نمی‌دیدند و ناسزایی نمی‌شنیدند<ref>ابن سعد، الطبقات الکبری، ج۱، ص۲۰۴.</ref>. بر پایه این خبر که [[مسلمانان]] به دنبال [[هجرت]] جعفر به وی پیوستند<ref>{{متن حدیث|تَتَابَعَ الْمُسْلِمُونَ حَتّى اجْتَمَعُوا بِأَرْضِ الْحَبَشَةِ}}؛ ابن هشام، السیرة النبویه، ج۱، ص۲۱۴.</ref>، به نظر می‌رسد که پس از خروج دسته جمعی، جریان هجرت برای مدتی، به شکل انفرادی استمرار داشته است<ref>ابن هشام، السیرة النبویه، ج۱، ص۲۱۴.</ref>. معلوم نیست که چرا آنان در خروج دسته جمعی شرکت نکردند؛ اما دور از [[ذهن]] نیست که انتشار خبر [[آزادی]] عمل [[مهاجران]] سبب پیوستن آنان باشد و چه بسا [[فرصت]] حرکت در [[زمان]] خروج دسته جمعی برای برخی فراهم نبوده است.<ref>[[رمضان محمدی|محمدی]]، [[منصور داداش‌نژاد|داداش‌نژاد]]، [[حسین حسینیان مقدم|حسینیان]]، [[تاریخ اسلام (کتاب)|تاریخ اسلام]] ص۱۱۱.</ref> | |||
===[[جمعیت]] مهاجران=== | |||
مهاجران از تیره‌های مختلف [[قریش]] و طبقات مختلف شامل مردان و [[زنان]]؛ متأهلان و مجردان؛ حلیفان و اصیلان بودند. زنان [[مهاجر]] همه همراه شوهران خود هجرت کردند، گویا هیچ زنی بدون شوهرش هجرت نکرده باشد. ترکیب جمعیتی مهاجران با [[تولد]] [[فرزندان]]، دامنه بیشتری پیدا کرد. کسانی مانند [[عبدالله بن جعفر]]، [[سعید بن خالد]]، [[محمد بن ابی حذیفه]] در شمار کسانی بودند، که در [[حبشه]] متولد شدند. | |||
درباره تکرار هجرت دسته جمعی و شمار مهاجران [[اختلاف]] نظر است: برخی مانند [[ابن اسحاق]] از دو هجرت و برخی دیگر از یک هجرت در چند مرتبه یاد کرده‌اند. [[ابن هشام]] شمار مهاجران را در مجموع، ۸۲ تن دانسته و در این آمار، [[کودکان]] و زاده شدگان در حبشه را لحاظ نکرده، همان‌گونه که [[عمار بن یاسر]] را نیز در شمار مهاجران ندانسته است<ref>ابن هشام، السیرة النبویه، ج۱، ص۲۲۰.</ref>. [[یعقوبی]] به این نکته تصریح کرده که زنان در آمار مهاجران لحاظ نشده‌اند<ref>یعقوبی، تاریخ، ج۲، ص۲۹.</ref>.<ref>[[رمضان محمدی|محمدی]]، [[منصور داداش‌نژاد|داداش‌نژاد]]، [[حسین حسینیان مقدم|حسینیان]]، [[تاریخ اسلام (کتاب)|تاریخ اسلام]] ص ۱۱۱.</ref> | |||
== منابع == | == منابع == | ||
| خط ۴۷: | خط ۵۸: | ||
# [[پرونده:42439.jpg|22px]] [[طاهره سپهوندی|سپهوندی، طاهره]]، [[هجرت به حبشه (مقاله)|هجرت به حبشه]]، [[فرهنگ‌نامه تاریخ زندگانی پیامبر اعظم ج۲ (کتاب)|'''فرهنگ‌نامه تاریخ زندگانی پیامبر اعظم ج۲''']] | # [[پرونده:42439.jpg|22px]] [[طاهره سپهوندی|سپهوندی، طاهره]]، [[هجرت به حبشه (مقاله)|هجرت به حبشه]]، [[فرهنگ‌نامه تاریخ زندگانی پیامبر اعظم ج۲ (کتاب)|'''فرهنگ‌نامه تاریخ زندگانی پیامبر اعظم ج۲''']] | ||
# [[پرونده:IM010213.jpg|22px]] [[محمد علی جاودان|جاودان، محمد علی]]، [[جانشین پیامبر (کتاب)|'''جانشین پیامبر''']] | # [[پرونده:IM010213.jpg|22px]] [[محمد علی جاودان|جاودان، محمد علی]]، [[جانشین پیامبر (کتاب)|'''جانشین پیامبر''']] | ||
# [[پرونده:IM010504.jpg|22px]] [[رمضان محمدی|محمدی]]، [[منصور داداش‌نژاد|داداش‌نژاد]]، [[حسین حسینیان مقدم|حسینیان]]، [[تاریخ اسلام ج۱ (کتاب)|'''تاریخ اسلام ج۱''']] | |||
{{پایان منابع}} | {{پایان منابع}} | ||