حجة الوداع: تفاوت میان نسخه‌ها

حجة الوداع (نمایش مبدأ)

نسخهٔ ‏۸ نوامبر ۲۰۲۲، ساعت ۱۲:۰۷

۱۰٬۸۹۲ بایت اضافه‌شده ، ‏۸ نوامبر ۲۰۲۲

←‏منابع

دیداریویکی‌متن

Jaafari

مدیران

۷۳٬۳۴۳

ویرایش

@@ خط ۵۸: / خط ۵۸: @@
 # به یادگار گذاشتن دو چیز گران‌بها: [[کتاب خدا]] و [[اهل‌بیت]] {{عم}}؛
 # معرفی [[علی]] {{ع}} به [[جانشینی]] خود. [[پیامبر]] {{صل}} بازوان [[علی]] {{ع}} را گرفت و بالا برد و فرمود: "هر که را من مولایم، این علی مولای اوست. خداوندا! [[دوست]] دار کسی را که وی را دوست دارد و [[دشمن]] دار کسی را که با وی [[دشمنی]] کند. [[یاری]] فرما کسی که وی را یاری کند و [[خوار]] ساز کسی که او را خوار سازد"<ref>ر. ک: امینی، ج۱، ص۹ به بعد.</ref>.<ref>[[حسین قاضی خانی|قاضی خانی، حسین]]، [[حجه‌ الوداع (مقاله)|حجه‌ الوداع]]، [[فرهنگ‌نامه تاریخ زندگانی پیامبر اعظم ج۱ (کتاب)|فرهنگ‌نامه تاریخ زندگانی پیامبر اعظم]]، ج۱، ص۲۹۱؛ [[منصور داداش نژاد|داداش نژاد، منصور]]، [[دانشنامه سیره نبوی (کتاب)|مقاله «محمد رسول الله»، دانشنامه سیره نبوی]] ج۱، ص۶۸.</ref>
+==حجة الوداع و غدیر خم==
+[[رسول خدا]]{{صل}} در [[سال دهم هجری]] واپسین [[حج]] خود را انجام داد، آن [[حضرت]] با [[اعلان]] عمومی، [[مردم]] را [[آگاه]] کرد که قصد رفتن به حج دارد. در پی این اعلان، مردم بسیاری با ایشان همراه شدند<ref>واقدی، المغازی، ج۳، ص۱۰۸۸؛ ابن جوزی، المنتظم، ج۴، ص۵.</ref>. آن حضرت از این فراخوان عمومی قصد داشت برنامه‌های اساسی [[دین اسلام]]، به گوش همگان برسد. [[امام علی]]{{ع}} که برای [[مأموریت]] از جانب رسول خدا{{صل}} به [[یمن]] رفته بود، در این هنگام بازگشت و در [[مکه]] به رسول خدا{{صل}} پیوست<ref>مفید، الارشاد، ج۱، ص۱۷۲.</ref>.
+[[پیامبر]]{{صل}} در [[عرفات]] خطبه‌ای خواند و بر [[حرمت]] [[خانه کعبه]] و حرمت [[خون]]، [[مال]] و آبروی مردم تأکید فرمود و اشاره کرد که [[ارتحال]] وی نزدیک است. در این [[خطبه]]، آن حضرت همه امور [[جاهلیت]]، مانند [[ربا]]، جابه‌جایی [[ماه‌های قمری]] «نسیئ» و خون‌های ریخته شده در جاهلیت را زیر پا نهاد و مُلغی اعلام کرد. بر [[حقوق زنان]] و [[برابری]] مردم و [[برتری]] نداشتن [[عرب]] بر [[عجم]] تأکید کرد و فرمود: «دو چیز در میان شما گذاشتم که اگر بر آن [[تمسک]] کنید، هرگز [[گمراه]] نخواهید شد و آن کتاب [[خداوند تبارک و تعالی]] و عترتم، [[اهل]] بیتم است»<ref>ابن هشام، السیرة النبویه، ج۲، ص۶۰۳؛ جاحظ، البیان و التبیین، ج۲، ص۲۲. برای اطلاع از متن صحیح این خطبه و تحریفی که در آن صورت گرفته، بنگرید: عاملی، الصحیح من سیره النبی الاعظم{{صل}}، ج۳۱، ص۷۶.</ref>.
+وقتی کاروان بزرگ حج در مسیر بازگشت به [[مدینه]]، در [[روز]] [[هجدهم ذی حجه]] به [[غدیرخم]] رسید، پیامبر{{صل}} [[مأمور]] به [[ابلاغ]] رسمی [[جانشین]] خود شد. با [[نزول]] [[آیه ۶۷ سوره مائده]]: {{متن قرآن|يَا أَيُّهَا الرَّسُولُ بَلِّغْ مَا أُنْزِلَ إِلَيْكَ مِنْ رَبِّكَ وَإِنْ لَمْ تَفْعَلْ فَمَا بَلَّغْتَ رِسَالَتَهُ وَاللَّهُ يَعْصِمُكَ مِنَ النَّاسِ إِنَّ اللَّهَ لَا يَهْدِي الْقَوْمَ الْكَافِرِينَ}}<ref>«ای پیامبر! آنچه را از پروردگارت به سوی تو فرو فرستاده شده است برسان و اگر نکنی پیام او را نرسانده‌ای؛ و خداوند تو را از (گزند) مردم در پناه می‌گیرد، خداوند گروه کافران را راهنمایی نمی‌کند» سوره مائده، آیه ۶۷.</ref>. آری، [[رسول خدا]]{{صل}} [[مأمور]] شد در [[غدیرخم]] توقف کند و [[ولایت امیرمؤمنان]] علی{{ع}} را به طور رسمی و آشکار [[ابلاغ]] کند.
+[[پیامبر]]{{صل}} در خطبه‌ای که در این [[سرزمین]] ایراد کرد، دو چیز گران‌بها را به عنوان یادگار خود برای [[امت]] معرفی کرد: یکی [[کتاب خدا]] و دیگری [[عترت]] و [[اهل بیت]] خویش. آنگاه بازوی علی{{ع}} را گرفت و بالا برد و فرمود: «هر که من مولای اویم، این علی مولای اوست. خداوندا [[دوست]] دار آنکه وی را دوست دارد و [[دشمن]] دار آنکه با وی [[دشمنی]] کند. [[یاری]] فرما آنکه وی را یاری دهد و [[خوار]] ساز آنکه او را خوار سازد»<ref>یعقوبی، تاریخ، ج۲، ص۱۱۰؛ ر.ک: امینی، الغدیر، ج۱، ص۹ به بعد.</ref>.
+پس از معرفی [[امیرمؤمنان علی]]{{ع}} به عنوان [[صاحب اختیار]] و مولای [[مسلمانان]]، [[آیه اکمال]]<ref>{{متن قرآن|الْيَوْمَ أَكْمَلْتُ لَكُمْ دِينَكُمْ وَأَتْمَمْتُ عَلَيْكُمْ نِعْمَتِي وَرَضِيتُ لَكُمُ الْإِسْلَامَ دِينًا}} «امروز دینتان را کامل و نعمتم را بر شما تمام کردم و اسلام را (به عنوان) آیین شما پسندیدم» سوره مائده، آیه ۳.</ref> نازل شد و [[دین اسلام]] را کامل شده معرفی کرد<ref>یعقوبی، تاریخ، ج۲، ص۴۳؛ طبرسی، اعلام الوری، ج۱، ص۲۶۳.</ref>. با [[انتخاب]] [[جانشین رسول خدا]]{{صل}}، [[امید]] [[بیهوده]] [[دشمنان اسلام]] که می‌پنداشتند با درگذشت آن [[حضرت]] [[آیین اسلام]] پایان خواهد یافت به [[یأس]] و [[نومیدی]] تبدیل شد<ref>قمی، تفسیر، ج۱، ص۱۶۲؛ طباطبایی، المیزان، ج۵، ص۱۷۷.</ref>. همه [[صحابه]]، از جمله [[عمر بن خطاب]] به [[امام علی]]{{ع}} تبریک گفته و او را مولای هر مرد و [[زن]] مؤمنی دانستند<ref>اسکافی، المعیار و الموازنة، ص۲۱۲؛ مفید، الارشاد، ج۱، ص۱۷۷؛ ابن بطریق، عمدة عیون صحاح الاخبار، ص۱۰۶.</ref>.
+[[حسان بن ثابت]] که در آن جمع بود، [[شعر]] بلندی سرود که مطلع آن چنین است:
+{{عربی|أَ لَمْ تَعْلَمُوا أَنَ النَّبِيَّ مُحَمَّداً *** لَدَى دَوْحِ خُمٍّ حِينَ قَامَ مُنَادِياً
+وَ قَدْ جَاءَهُ جِبْرِيلُ مِنْ عِنْدِ رَبِّهِ *** بِأَنَّكَ مَعْصُومٌ فَلَا تَكُ وَانِياً}}
+آیا نمی‌دانید که محمد [[پیامبر]]{{صل}} کنار درختان [[غدیر خم]] ایستاد و ندا داد، و این در حالی بود که [[جبرئیل]] از سوی [[خداوند]] [[پیام]] آورده بود که در این امر [[سستی]] مکن که تو محفوظ خواهی بود<ref>سلیم بن قیس هلالی، کتاب سلیم، ج۲، ص۸۲۸؛ امینی، الغدیر، ج۲، ص۷۳.</ref>.
+بنا بر منابعی دیگر [[حسان]] چنین سرود:
+{{عربی|يُنَادِيهِمْ يَوْمَ الْغَدِيرِ نَبِيُّهُمْ *** بِخُمٍّ وَ أَسْمِعْ بِالرَّسُولِ مُنَادِياً
+وَ قَالَ فَمَنْ مَوْلَاكُمْ وَ وَلِيُّكُمْ *** فَقَالُوا وَ لَمْ يَبْدُوا هُنَاكَ التَّعَادِيَا
+إِلَهُكَ مَوْلَانَا وَ أَنْتَ وَلِيُّنَا *** وَ لَنْ تَجِدَنَّ مِنَّا لَكَ الْيَوْمَ عَاصِياً
+فَقَالَ لَهُ قُمْ يَا عَلِيُّ فَإِنَّنِي *** رَضِيتُكَ مِنْ بَعْدِي إِمَاماً وَ هَادِياً
+فَمَنْ كُنْتُ مَوْلَاهُ فَهَذَا وَلِيُّهُ *** فَكُونُوا لَهُ أَنْصَارَ صِدْقٍ مُوَالِياً
+هُنَاكَ دَعَا اللَّهُمَّ وَالِ وَلِيَّهُ *** وَ كُنْ لِلَّذِي عَادَى عَلِيّاً مُعَادِياً}}<ref>مفید، محمد بن محمد، الارشاد، ج۱، ص۱۷۷؛ همو، الجمل، ص۲۲۰. طبرسی در الاحتجاج، ج۱، ص۱۱۷ ابیات هر دو روایت را در یک شعر آورده است.</ref>.
+پیامبرشان [[روز غدیر]] در [[سرزمین]] خم چنین ندا سر داد و گوش فرا ده به ندای [[رسول]].
+فرمود: کیست [[فرمانروا]] و [[سرپرست]] شما؟ آنان بدون اظهار [[دشمنی]] گفتند:
+خدایت فرمانروای ما و شما سرپرست ما هستی و هیچ‌گاه از ما نسبت به خود در آن [[روز]] [[نافرمانی]] نخواهی یافت.
+پس فرمود ای علی برخیز که همانا من پس از خود به [[پیشوایی]] و [[هدایت‌گری]] تو خشنودم.
+پس آنکه من فرمانروای اویم این علی سرپرست اوست پس [[یاران]] و دوستاران راستینی برای او باشید.
+در آنجا [[دعا]] کرد که خدایا [[دوستدار]] دوستدارش و با آنکه دشمنی کند با علی [[دشمن]] باش.
+[[حدیث غدیر]]، [[حدیث]] متواتری است که ۱۱۰ تن از [[صحابه]] آن را نقل کرده‌اند و از علمای [[اهل سنت]] [[طبری]] (م۳۱۰) [[مورخ]] مشهور و [[شمس الدین ذهبی]] (م ۷۴۸) از بزرگ‌ترین علمای اهل سنت دو کتاب بسیار مهم درباره حدیث غدیر نوشته‌اند<ref>طبری، محمد بن جریر، فضائل علی بن ابی طالب{{ع}} و کتاب الولایه، تحقیق رسول جعفریان، قم، انتشارات دلیل ما، ۱۳۷۹ش؛ ذهبی، محمد بن احمد. رساله طرق حدیث {{متن حدیث|مَنْ كُنْتُ مَوْلَاهُ فَهَذَا عَلِيٌّ مَوْلَاهُ}}، تحقیق سیدعبدالعزیز طباطبایی، قم، انتشارات دلیل ما، ۱۴۲۳.</ref>. در این باره نیز [[علامه امینی]] کتابی در این باره به نام [[الغدیر]] فی الکتاب و السنه و الادب در یازده جلد و فقط از [[منابع اهل سنت]] و با مطالعه حدود ۱۰۰ هزار جلد کتاب در کتابخانه‌های مختلف [[جهان]] آن را گردآورده است<ref>امینی، الغدیر، ج۲، ج۱، ص۴۱.</ref>.<ref>[[رمضان محمدی|محمدی]]، [[منصور داداش‌نژاد|داداش‌نژاد]]، [[حسین حسینیان مقدم|حسینیان]]، [[تاریخ اسلام (کتاب)|تاریخ اسلام]] ص ۲۰۷.</ref>
 == منابع ==
@@ خط ۶۷: / خط ۹۴: @@
 # [[پرونده:13681040.jpg|22px]] [[جواد محدثی|محدثی، جواد]]، [[فرهنگ‌نامه دینی (کتاب)|'''فرهنگ‌نامه دینی''']]
 # [[پرونده:1368987.jpg|22px]] [[جواد محدثی|محدثی، جواد]]، [[فرهنگ غدیر (کتاب)|'''فرهنگ غدیر''']]
+# [[پرونده:IM010504.jpg|22px]] [[رمضان محمدی|محمدی]]، [[منصور داداش‌نژاد|داداش‌نژاد]]، [[حسین حسینیان مقدم|حسینیان]]، [[تاریخ اسلام ج۱ (کتاب)|'''تاریخ اسلام ج۱''']]
 {{پایان منابع}}