امام حسن مجتبی در تاریخ اسلامی: تفاوت میان نسخه‌ها
←جایگاه نماز امام حسن {{ع}} در مسجد کوفه
(←منابع) |
برچسب: پیوندهای ابهام‌زدایی |
||
| خط ۵۳۱: | خط ۵۳۱: | ||
== جایگاه [[نماز]] [[امام حسن]] {{ع}} در [[مسجد کوفه]] == | == جایگاه [[نماز]] [[امام حسن]] {{ع}} در [[مسجد کوفه]] == | ||
[[اصبغ بن نباته]] جایگاه نماز امام حسن {{ع}} را در مسجد کوفه مشخص کرده است. [[ابوحمزه]] گوید: [[اصبغ]] دست مرا گرفت و ستون هفتم [[مسجد]] را نشان داد و گفت: این [[جایگاه امیرالمؤمنین]] {{ع}} بود و [[حسن بن علی]] {{ع}} در کنار ستون پنجم نماز می‌خواند؛ وقتی [[امیرالمؤمنین]] {{ع}} می‌رفت، در جای وی نماز می‌خواند و آن ستون در محدوۀ باب کنده بود<ref>محمد بن یعقوب کلینی، الکافی، ج۳، ص۴۹۳.</ref>. به نظر می‌رسد زمانی که امیرالمؤمنین {{ع}} در [[کوفه]] نبوده، امام حسن {{ع}} به جای وی نماز می‌خوانده و پیش‌نماز بوده است.<ref>[[علی اکبر ذاکری|اکبر ذاکری، علی]]، [[درآمدی بر سیره معصومان در کتاب‌های چهارگانه شیعه (کتاب)|درآمدی بر سیره معصومان در کتاب‌های چهارگانه شیعه]]، ص ۲۴۷.</ref> | [[اصبغ بن نباته]] جایگاه نماز امام حسن {{ع}} را در مسجد کوفه مشخص کرده است. [[ابوحمزه]] گوید: [[اصبغ]] دست مرا گرفت و ستون هفتم [[مسجد]] را نشان داد و گفت: این [[جایگاه امیرالمؤمنین]] {{ع}} بود و [[حسن بن علی]] {{ع}} در کنار ستون پنجم نماز می‌خواند؛ وقتی [[امیرالمؤمنین]] {{ع}} می‌رفت، در جای وی نماز می‌خواند و آن ستون در محدوۀ باب کنده بود<ref>محمد بن یعقوب کلینی، الکافی، ج۳، ص۴۹۳.</ref>. به نظر می‌رسد زمانی که امیرالمؤمنین {{ع}} در [[کوفه]] نبوده، امام حسن {{ع}} به جای وی نماز می‌خوانده و پیش‌نماز بوده است.<ref>[[علی اکبر ذاکری|اکبر ذاکری، علی]]، [[درآمدی بر سیره معصومان در کتاب‌های چهارگانه شیعه (کتاب)|درآمدی بر سیره معصومان در کتاب‌های چهارگانه شیعه]]، ص ۲۴۷.</ref> | ||
==[[امام حسن]]{{ع}} از ولادت تا [[امامت]]== | |||
===ولادت=== | |||
[[امام مجتبی]]{{ع}} در پانزدهم [[ماه رمضان]] [[سال سوم هجرت]] در [[مدینه]] به [[دنیا]] آمد<ref>ر.ک: ابن سعد، الطبقات الکبری، ج۱۰، ص۲۲۶؛ بلاذری، انساب الاشراف، ج۳، ص۲۱۹؛ کلینی، الکافی، ج۱، ص۴۶۱.</ref>. برخی [[روایات]] از [[تولد]] ایشان در سال دوم خبر داده‌اند که صحیح نمی‌نماید<ref>ر.ک: شرح زندگانی امام حسین{{ع}} در همین نوشتار.</ref>. آنچه تولد حضرت را در سال سـوم تأکید می‌کند، آن است که تولد [[امام]]{{ع}} را بعد از [[غزوه بدر]] دانسته‌اند و از آنجا که ایـن غـزوه در ۱۶ [[رمضان]] [[سال]] دوم رخ داده، تولد حضرت بایستی در رمضان سال بعدی، یعنی سال سوم، رخ داده باشد.<ref>پژوهشگاه حوزه و دانشگاه، [[تاریخ اسلام بخش اول ج۲ (کتاب)|تاریخ اسلام بخش اول ج۲]] ص ۷۳.</ref> | |||
===تبارشناسی=== | |||
پدرش [[امیرالمؤمنین علی بن ابیطالب]]{{ع}} و [[مادر]] گرامی‌اش [[سرور زنان عالم]] [[فاطمه زهرا]]{{س}} دختر [[رسول]] خداست. بنابراین، حضرت از طرف [[پدر]] و مادر [[هاشمی]] [[نسب]] و نخستین نوه [[پیامبر]] خداست. مادرش او را در پارچه حریری که [[جبرئیل]] آن را از [[بهشت]] آورده بود، پیچید و نزد [[رسول خدا]]{{صل}} آورد و پیامبر{{صل}} [[اذان]] و اقامه در [[گوش]] امام حسن{{ع}} گفت<ref>طبرانی، المعجم الکبیر، ج۳، ص۳۱؛ ابن قتیبه ابوحنیفه دینوری، عیون الاخبار، ج۲، ص۲۹؛ مفید، الارشاد، ج۲، ص۵.</ref>.<ref>پژوهشگاه حوزه و دانشگاه، [[تاریخ اسلام بخش اول ج۲ (کتاب)|تاریخ اسلام بخش اول ج۲]] ص ۷۴.</ref> | |||
===نام، [[کنیه]] و القاب امام=== | |||
رسول خدا{{صل}} نامش را حسن و کنیه‌اش را ابومحمد<ref>طبرانی، المعجم الکبیر، ج۳، ص۲۹.</ref> گذاشت و [[روز]] هفتم ولادت برای او [[عقیقه]] کرد<ref>طبرانی، المعجم الکبیر، ج۳، ص۲۹.</ref>. [[سبط رسول الله]]، [[سید]] [[شباب]] [[اهل]] الجنه، [[زکی]]، تقی، [[طیب]]، [[حجت]]، ولی، [[قائم]] و [[مجتبی]]، از القاب آن امام است. ابن ابی ثلج دو عنوان «[[امیر]]» و «کفی» را نیز در شمار [[القاب]] آن [[حضرت]] آورده است<ref>ابن ابی ثلج، تاریخ اهل البیت{{عم}}، ص۱۴۰.</ref>.<ref>پژوهشگاه حوزه و دانشگاه، [[تاریخ اسلام بخش اول ج۲ (کتاب)|تاریخ اسلام بخش اول ج۲]] ص ۷۴.</ref> | |||
===[[همسران]] و [[فرزندان]]=== | |||
[[شیخ مفید]] از پنج [[همسر]] برای حضرت یاد کرده و برخی را نیز با تعبیر {{عربی|امهات شتى}} آورده است. نام همسران آن حضرت عبارت‌اند از: [[خولة]] دختر [[منظور بن زبان بن سیار فزاریه]]، امّ بَش یر (یا ام [[بشر]]) دختر [[ابومسعود عقبة بن عمرو بن ثعلبه انصاری]]، [[ام اسحاق]]، دختر [[طلحة بن عبیدالله تیمی]]، [[ام کلثوم]]، دختر [[فضل بن عباس بن عبدالمطلب]]، زینب دختر [[سبیع بن عبدالله بجلی]]، [[حفصه]] دختر [[عبدالرحمان بن ابی بکر]]، سلمی دختر [[امرؤالقیس بن عدی]]، جعده دختر [[اشعث بن قیس کندی]] و سه [[کنیز]] به نام‌های [[بقیله]]، ظمیاء و [[صافیه]]. | |||
از این همسران، پانزده فرزند (۸ پسر و ۷ دختر) برای [[امام حسن]]{{ع}} نام برده‌اند<ref>مفید، الارشاد، ج۲، ص۲۰.</ref>. [[ابن ابی ثلج]] برای [[امام حسن مجتبی]]{{ع}} یازده پسر به نام‌های: عبدالله، قاسم، حسن، زید، [[عمر]]، عبیدالله، احمد، عبدالله، [[عبدالرحمان]]، اسماعیل و بشر و یک دختر به نام [[ام الحسن]] برشمرده است<ref>ابن ابی ثلج، تاریخ اهل البیت{{عم}}، ص۱۱۴-۱۱۵.</ref>. [[یعقوبی]] هشت پسر<ref>یعقوبی، تاریخ، ج۲، ص۱۵۹.</ref>، [[ابن سعد]] ۲۵ فرزند پسر و دختر<ref>ابن سعد، الطبقات الکبری، الطبقة الخامسه، ج۱، ص۲۲۵ - ۲۲۶.</ref> برای حضرت نام برده‌اند. | |||
مشهورترین [[فرزندان امام حسن]] عبارت‌اند از: محمد، حسن (معروف به [[حسن مثنی]])، زید، [[طلحة]] [[الجواد]]، حسین الاَثرم، [[عمر اطرف]]، قاسم، عبدالله، [[ابو بکر]] و یا عرو که در [[کربلا]] [[شهید]] شدند. همچنین ام الحسن، [[فاطمه]]، [[رقیه]]، [[ام سلمه]] و [[ام عبدالله]]. | |||
[[نسل]] [[امام مجتبی]]{{ع}} از طریق حسن مثنی، زید و عمر اطرف ادامه یافت و از دیگر [[فرزندان حضرت]] نسلی باقی نماند<ref>ابن سعد، الطبقات الکبری، الطبقة الخامسه، ج۱، ص۲۲۵ - ۲۲۶.</ref>.<ref>پژوهشگاه حوزه و دانشگاه، [[تاریخ اسلام بخش اول ج۲ (کتاب)|تاریخ اسلام بخش اول ج۲]] ص ۷۴.</ref> | |||
== جستارهای وابسته == | == جستارهای وابسته == | ||