|
|
| خط ۲۹: |
خط ۲۹: |
| ناگفته پیداست این‌گونه اتهامات - چنان‌که ذکر شد - به عده قلیلی اختصاص داشته و امروزه [[اکثریت]] [[عالمان]] [[اهل سنت]] و [[امامیه]] خود را از هرگونه اتهام [[تکفیر]] و [[بدعت]] مبرا می‌‌دانند.<ref>[[محمد حسن قدردان قراملکی|قدردان قراملکی، محمد حسن]]، [[امامت ۲ (کتاب)|امامت]]، ص:۷۰ - ۷۴.</ref> | | ناگفته پیداست این‌گونه اتهامات - چنان‌که ذکر شد - به عده قلیلی اختصاص داشته و امروزه [[اکثریت]] [[عالمان]] [[اهل سنت]] و [[امامیه]] خود را از هرگونه اتهام [[تکفیر]] و [[بدعت]] مبرا می‌‌دانند.<ref>[[محمد حسن قدردان قراملکی|قدردان قراملکی، محمد حسن]]، [[امامت ۲ (کتاب)|امامت]]، ص:۷۰ - ۷۴.</ref> |
|
| |
|
| ==روش‌های تعیین [[امام]] نزد مذاهب اسلامی== | | ==[[روش تعیین امام]] == |
| *اگر [[امام]]، نقش پیامبر گونه داشته باشد و رسالت وی، مانند رسالت انبیاء تلقی گردد، تعیین فرد به منصب [[امامت]] باید مبنی بر نص دینی یا انتصاب الهی باشد.
| |
| *قاضی القضات [[ماوردی]]:"[[امامت]] برای امت، از راه گزینش صاحب نظران و معتمدان امت و از راه انتصاب به وسیله [[امام]] پیشین حاصل می‌شود".
| |
| *قاضی القضات [[ابویعلی]]:"[[امامت]] با اعمال زور و قدرت نیز حاصل می‌شود و نیاز به گزینش و عقد ندارد و هر کسی که به خدا ایمان دارد، جایز نیست که چنین امامی را پیشوای خود نداند".
| |
| *امام الحرمین [[جُوینی]]:"در عقد [[امامت]]، اتفاق آرا شرط نیست، زیرا [[ابوبکر]]، بدون اتفاق آراء، به [[امامت]] رسید".
| |
| *[[ابوبکر بن عربی]]:"برای تشکیل [[امامت]]، موافقت یکی دو نفر از صاحب نظران، کافی است".
| |
| *[[شیخ قرطبی]] در تفسیر آیه {{عربی|اندازه=150%|﴿{{متن قرآن| إِنِّي جَاعِلٌ فِي الأَرْضِ خَلِيفَةً}}﴾}}<ref> می‌خواهم جانشینی در زمین بگمارم؛ سوره بقره، آیه:۳۰.</ref> می‌نویسد: "اگر یک نفر از صاحب نظران و معتمدان مردم هم [[امام]] را تعیین و معرفی کند، کافی است و انتخاب او بر دیگران، واجب است زیرا عمر در سقیفه بنی ساعده، یک تنه عقد بیعت با ابوبکر نبست؛ ابوبکر، عمر را به جانشینی انتخاب کرد پس، بنابر قول قاضی [[عضد‌الدین ایجی]]: با یکی از سه فرایند زیر، منصب [[امامت]] برای فرد، تعیّن می‌یابد:
| |
| *#نص [[رسول خدا]]{{صل}}.
| |
| *#نص [[امام]]{{ع}} پیشین.
| |
| *#بیعت ارباب حل و عقد.
| |
| *با همه اختلافات نظری که میان علمای [[اهل سنت]] هست، مخلص کلام آن است که [[امام]]، فردی است برخاسته از این جامعه که علم و آگاهی و عدالت و پیراستگی او، در سطح خود امت است و یک فرد برخاسته از جانب خدا نیست<ref>[[احد فرامرز قراملکی| فرامرز قراملکی، احد]]، [[امامت‌پژوهی (کتاب)|امامت‌پژوهی]]، ص:۷۱ - ۷۶.</ref>.
| |
| *آیا مردم می‌توانند [[امام]] را تعیین کنند؟ در نگاه [[اهل سنت]] چند طریق وجود دارد: نصب الهی، انتخاب مردمی، قهر و غلبه. ازنظر [[شیعه]] تنها راه اثبات مشروعیت [[امام]]، نصب الهی است<ref>[[صفدر الهی راد|الهی راد، صفدر]]، [[انسان‌شناسی (کتاب)| انسان‌شناسی]]، ص ۲۱۷.</ref>.
| |
| *یکی از ادله معتقدان به دیدگاه شورا، آیه {{عربی|اندازه=150%|﴿{{متن قرآن| فَبِمَا رَحْمَةٍ مِّنَ اللَّهِ لِنتَ لَهُمْ وَلَوْ كُنتَ فَظًّا غَلِيظَ الْقَلْبِ لاَنفَضُّواْ مِنْ حَوْلِكَ فَاعْفُ عَنْهُمْ وَاسْتَغْفِرْ لَهُمْ وَشَاوِرْهُمْ فِي الأَمْرِ فَإِذَا عَزَمْتَ فَتَوَكَّلْ عَلَى اللَّهِ إِنَّ اللَّهَ يُحِبُّ الْمُتَوَكِّلِينَ}}﴾}}<ref> پس با بخشایشی از (سوی) خداوند با آنان نرمخویی ورزیدی و اگر درشتخویی سنگدل می‌بودی از دورت می‌پراکندند؛ پس آنان را ببخشای و برای ایشان آمرزش بخواه و با آنها در کار، رایزنی کن و چون آهنگ (کاری) کردی به خداوند توکل کن که خداوند توکل کنندگان (به خویش) را دوست می‌دارد؛ سوره آل عمران، آیه: ۱۵۹.</ref> است که با توجه به معنای {{عربی|اندازه=150%|﴿{{متن قرآن| شَاوِرْهُمْ}}﴾}} و همچنین زمان نزول آیه، می‌توان این استدلال را نقد کرد<ref>[[صفدر الهی راد|الهی راد، صفدر]]، [[انسان‌شناسی (کتاب)| انسان‌شناسی]]، ص ۲۱۷.</ref>.
| |
| | |
|
| |
|
| == پرسش‌های وابسته == | | == پرسش‌های وابسته == |
